Το «εργασιακό» νομοσχέδιο που συζητείται στη Βουλή συμπεριλαμβάνεται στα νομοθετήματα εκείνα που έχουν τέτοιο κοινωνικo-οικονομικό αντίκτυπο που μετά την ψήφιση και εφαρμογή τους αλλάζει μια για πάντα το πεδίο ρύθμισης – εν προκειμένω η «αγορά» εργασίας.
Δημιουργούνται τέτοια νομικού, οικονομικού και κοινωνικού χαρακτήρα τετελεσμένα που είναι εξαιρετικά δύσκολο να τα ανατρέψει οποιαδήποτε κυβέρνηση στο μέλλον. Αυτό συμβαίνει γιατί οι παραγωγικές σχέσεις οικοδομούνται κατά τέτοιον τρόπο που προσαρμόζουν όχι μόνο τις σχέσεις κεφαλαίου και εργασίας αλλά όλη την ανταλλακτική συμπεριφορά στις συμβατικές συναλλαγές.
Για παράδειγμα, η τάση για «δουλειά χωρίς μισθό» που εντοπίζουμε σε επιμέρους διατάξεις του νομοσχεδίου (δεκάωρη εργασία – απλήρωτες υπερωρίες) «κανονικοποιεί» μια κατάσταση εξαίρεσης, σύμφωνα με την οποία εδώ και αρκετά έτη στην Ελλάδα οι υπερωρίες δεν πληρώνονται. Οταν τέθηκε το νομοσχέδιο σε διαβούλευση και εμφανίστηκε η συγκεκριμένη διάταξη η αυτόματη αντίδραση αποτυπώθηκε στην έκφραση: «Γιατί, ποιος πληρώνεται υπερωρία;». Αντίστοιχα, το ίδιο συνέβη και με το οκτάωρο: «Εργάζεται κανείς οκτάωρο;».
Αυτή η υποχώρηση δεν είναι ζήτημα οικονομικό, είναι ζήτημα βαθιά ιδεολογικό και κοινωνικό, διότι τελικά το νομοσχέδιο αυτό έρχεται να καθιερώσει ένα ολόκληρο παραγωγικό – κοινωνικό μοντέλο εις βάρος των δυνάμεων της εργασίας. Οι βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου συγκροτούν μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα υποτίμησης και απονομιμοποίησης της μισθωτής εργασίας που μας γυρίζει πολλά χρόνια πίσω. Στις επιμέρους διατάξεις εντοπίζει κανείς μια τάση απορρύθμισης που πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα από τις συνθήκες εξαιρετικού δικαίου που ζήσαμε ακόμη και κατά τη μνημονιακή περίοδο.
Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο: 01 Καταργεί το οκτάωρο και μειώνει τους μισθούς.
02 Δίνει στους εργοδότες την επιλογή της δεκάωρης εργασίας, του ευέλικτου ωραρίου στη μερική απασχόληση, του διπλασιασμού των φτηνών υπερωριών και κατ’ επέκταση της μείωσης αποδοχών.
03 Καταργεί τις συλλογικές συμβάσεις και οδηγεί σε ανεξέλεγκτες απολύσεις, ως αποτέλεσμα της περιορισμένης διαπραγματευτικής ισχύος των εργαζομένων.
04 Πραγματοποιεί μια άνευ προηγουμένου επίθεση στις συνδικαλιστικές ελευθερίες και στο δικαίωμα της απεργίας με απώτερο σκοπό τον εκφοβισμό των εργαζομένων και με τιμωρητικές διατάξεις επιδιώκει την αποτροπή της συμμετοχής τους στη συλλογική διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους. 05
Οδηγεί σε αύξηση της ανεργίας, καθώς η ενθάρρυνση της υπερεκμετάλλευσης των εργαζομένων με παράλληλη μείωση των αποδοχών τους αποτρέπει τις προσλήψεις.
06 Πλήττει κυρίως τη νέα γενιά, καταδικάζοντάς τη σε ένα μέλλον φτηνής, ελαστικής εργασίας και εργασιακής επισφάλειας χωρίς δικαιώματα, ενισχύοντας περαιτέρω το brain drain.
07 Μετατρέπει την Ελλάδα σε χώρα φτηνής και ελαστικής εργασίας χωρίς κανόνες, ελεγκτικούς μηχανισμούς και κοινωνικά δικαιώματα.
Ας μην ξεχνάμε ότι λίγες ημέρες πριν ξεκίνησε η εφαρμογή του νέου πτωχευτικού νόμου (ν. 4738/2020). Η δήμευση της λαϊκής περιουσίας και του λαϊκού εισοδήματος προφανώς αφορά εργαζόμενους και επιχειρήσεις. Ο πτωχευτικός νόμος και η απελευθέρωση των απολύσεων που περιλαμβάνονται στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα που θα οδηγήσει σε κοινωνική καταστροφή. Οι υπερχρεωμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις (κυρίως ατομικές επιχειρήσεις με λίγους εργαζόμενους) στην προσπάθειά τους να σώσουν την κινητή και ακίνητη περιουσία τους δεν θα διστάσουν να προβούν σε χιλιάδες απολύσεις και σε μειώσεις μισθών. Μεγάλα θύματα θα είναι οι εργαζόμενοι, που θα βρεθούν στο απόλυτο κενό. Η κατανάλωση θα μειωθεί εκ νέου και τα «λουκέτα» θα διαδέχονται το ένα το άλλο. Το κράτος θα κληθεί να καλύψει τα αντίστοιχα επιδόματα και ο φαύλος κύκλος της ύφεσης θα συνεχίζεται όπως τον ζήσαμε για περίπου μια δεκαετία.
Το τρίπτυχο της υποτίμησης ολοκληρώνεται με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που ακολουθεί. Η υφαρπαγή των εισφορών ασφαλισμένων και συνταξιούχων και το άγριο «τζογάρισμα» των αποθεματικών στις εγχώριες και διεθνείς χρηματαγορές για χάρη της ανάπτυξης των «ημετέρων» γνωρίζουμε πολύ καλά πού θα οδηγήσει. Το έχουμε ζήσει με τα δομημένα ομόλογα, το PSI κ.λπ. Το έζησαν οι ασφαλισμένοι τεράστιων ασφαλιστικών κολοσσών των ΗΠΑ το 2008, όταν μέσα σε λίγες ώρες οι συντάξεις τους εξαϋλώθηκαν λόγω της φούσκας των ακινήτων. Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο παραβιάζει την αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης και τη διαγενεακή αλληλεγγύη. Το κράτος χάνει ένα βασικό εργαλείο αναδιανομής του παραγόμενου πλούτου. Η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία θα οδηγήσει αρχικά τις επικουρικές και μετά τις κύριες συντάξεις σε αναπόφευκτες περικοπές.
Ολες οι ανωτέρω παρεμβάσεις κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση σε σχέση με όσα βιώνουν οι Ευρωπαίοι συμπολίτες μας. Χωρίς να παραγνωρίζει κανείς ότι η πανδημία δημιουργεί τεκτονικές αλλαγές και στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό χώρο, εντούτοις ακόμη και φιλελεύθερες κυβερνήσεις αξιοποίησαν τη δημοσιονομική ελευθερία με στόχο να στηρίξουν το κοινωνικό κράτος και την πραγματική οικονομία. Στη χώρα μας ζούμε το παράδοξο τα διδάγματα της πανδημίας να μην έχουν «αγγίξει» καθόλου τους κυβερνώντες.
Αυτή όμως η πολιτική –τελικά– επιλογή έχει επιπτώσεις. Η χώρα κατευθύνεται ταχύτατα σε μια τεράστια οικονομική και κοινωνική περιπέτεια. Βρισκόμαστε στην κορύφωση της κατασκευής του νομικού εποικοδομήματος που θα μεταλλάξει τη χώρα σε ειδική οικονομική ζώνη με εργαζόμενους φτωχούς και πολίτες πτωχευμένους.
Η κυβέρνηση παρουσίασε το σχέδιό της για την Ελλάδα μετά την πανδημία. Είναι το «μνημόνιο Πισσαρίδη» που εφαρμόζεται ταχύτατα.
Το ζητούμενο είναι να παρουσιαστεί μια ολοκληρωμένη εναλλακτική ιδεολογικοπολιτική πλατφόρμα εξουσίας που θα μετουσιώνει τις αξίες της δημοκρατίας, της προστασίας του κοινωνικού κράτους και της δικαιότερης ανάπτυξης σε όφελος της κοινωνικής πλειονότητας σε πολιτικό αίτημα αλλαγής.
