Στην μπάλα λέμε «ήρωας» και εννοούμε συνήθως τον κυνηγό που έβαλε το γκολ, τον τερματοφύλακα που έπιασε το πέναλτι, τον αμυντικό που έδιωξε την μπάλα με αυτοθυσία. Ο Νίκος Γόδας ήταν πραγματικός ήρωας: ήρωας της Αντίστασης, της δημοκρατίας, της ελευθερίας, του ΕΛΑΣ, της… Ελλάς. Οταν τον έστησαν στον τοίχο του νησιού Λαζαρέτο εκείνος ζήτησε να τον εκτελέσουν ντυμένο με τη φανέλα του Ολυμπιακού. «Κόκκινη όπως το αίμα που τη λέκιασε» διηγήθηκαν οι συναγωνιστές του. Ο λοχαγός Νίκος Γόδας αποχαιρέτησε τα εγκόσμια στις 19 Νοεμβρίου του 1948, σε ηλικία μόλις 27 ετών. Αλλά ο θρύλος του θα ζει παντοτινά.
Ενδεκαδάτος ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού στα μαύρα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου, ο Γόδας πολέμησε γενναία τους Γερμανούς και οδήγησε τον λόχο του σε ένα εμβληματικό κατόρθωμα, που κράτησε τη βασανισμένη Αθήνα όρθια τον δύσκολο χειμώνα του 1944. Στόχος των μαχητών του ΕΛΑΣ ήταν η σωτηρία των λιμενικών εγκαταστάσεων και όλων των εργοστασίων.
Εάν καταστρεφόταν από τους Γερμανούς το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής Εταιρείας (Πάουερ), το μοναδικό που παρήγε ηλεκτρική ενέργεια, η Αθήνα και ο Πειραιάς θα βυθίζονταν για πολλούς μήνες στο σκοτάδι. Τα εργοστάσια θα έκλειναν για σημαντικό χρονικό διάστημα και το λιμάνι θα υπολειτουργούσε, ενώ θα σταματούσαν τα όποια δρομολόγια του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και του τραμ της γραμμής Αθήνα – Πειραιάς.
Οι Γερμανοί είχαν εγκαταστήσει φρουρές στις παραπάνω στρατηγικές περιοχές, είχαν παγιδεύσει τα επίκαιρα σημεία καθώς και τα κυριότερα κτίρια του Πειραιά με εκρηκτικές ύλες, ώστε με το πάτημα ενός κουμπιού να ανατινάζονταν όλα, με ανυπολόγιστες ζημιές και θύματα.
Η υπεράσπιση της Ηλεκτρικής
Την υπεράσπιση του εργοστασίου της Ηλεκτρικής ανέλαβε το πρώτο από τα τέσσερα τάγματα του ΕΛΑΣ στον Πειραιά. Μία μέρα πριν, στις 12 Οκτώβρη του 1944, ολόκληρο το τάγμα τέθηκε σε επιφυλακή. Οι λόχοι πήραν θέσεις μάχης γύρω και μες στο εργοστάσιο της Ηλεκτρικής. Τα χαράματα 13 του Οκτώβρη οι Γερμανοί ανατίναξαν τις εγκαταστάσεις της Shell και πήραν τον δρόμο για το ηλεκτρικό εργοστάσιο. Μόλις έφτασαν κοντά κατέβηκαν από τα φορτηγά και πλησίασαν τον μαντρότοιχο και την είσοδο του εργοστασίου. Εκείνη τη στιγμή δέχτηκαν πυρά μέσα από το εργοστάσιο και στη συνέχεια από τα γύρω σημεία.
Η μάχη ήταν σκληρή και κράτησε περίπου δυόμισι ώρες. Η έκβασή της ήταν νικηφόρα για τα τμήματα του ΕΛΑΣ. Η Ηλεκτρική είχε σωθεί! Ανάμεσα στους ΕΛΑΣίτες που έδωσαν τη μάχη της Ηλεκτρικής ήταν και ο σπουδαίος ποδοσφαιριστής, επιθετικός του Ολυμπιακού, λοχαγός του επίλεκτου 5ου Λόχου του ΕΛΑΣ της Κοκκινιάς, ο Νίκος Γόδας, παιδί ξεριζωμένων προσφύγων από το Αϊβαλί. Δύο μήνες αργότερα ο λόχος του Γόδα πολέμησε τους Αγγλους στο νεκροταφείο της Ανάστασης στον Πειραιά.
Ο Σταμάτης Σκούρτης, σύντροφος του Γόδα και ανθυπολοχαγός στον ίδιο λόχο, διηγήθηκε: «Οι μάχες με τα τανκ του Σκόμπι και τα αεροπλάνα, μέρες τώρα, γίνονταν σώμα με σώμα. Το νεκροταφείο, όσες δυνάμεις και να ρίχνει ο εχθρός, δεν μπορεί να το πάρει. Θυμάμαι τότε τον λοχαγό μου Νίκο Γόδα, που θα πει μισοαστεία – μισοσοβαρά: “Σύντροφε ανθυπολοχαγέ, εμείς απ’ όλους τους άλλους ΕΛΑΣίτες είμαστε οι πιο προνομιούχοι. Οσοι από μας σκοτωθούμε είμαστε τυχεροί, γιατί θα θαφτούμε σε κανονικό και μάλιστα προνομιούχο μνήμα”!».
Ως ποδοσφαιριστής ο Γόδας έπαιζε στη θέση του έξω δεξιά και ήταν αρτίστας του γηπέδου. Βασικός στους τελικούς του Κυπέλλου Πειραιά και του Κυπέλλου Χριστουγέννων απέναντι στον Παναθηναϊκό το 1943, ξεσήκωνε τους φιλάθλους και αγαπούσε τον Ολυμπιακό με πάθος. Ο αγώνας για τη λευτεριά, όμως, ήταν πολύ πιο σημαντικός. Ο ασυμβίβαστος μπαλαδόρος που ήταν ήδη ήρωας πολέμου εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ και βγήκε στο βουνό.
Η σύλληψη και η εξορία
Αρχές του 1945, αμέσως μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, ο Γόδας, άρρωστος με πνευμονία, επέστρεψε στην Αθήνα για πρώτη φορά μετά τα Δεκεμβριανά. Ρουφιανεύτηκε από τους διαβόητους αδερφούς Κασιδιάρη, συνελήφθη και φυλακίστηκε στους τόπους της εξορίας. Ο Γόδας έπαιζε μπάλα με τους άλλους κρατούμενους στις φυλακές Αβέρωφ και στην Αίγινα, αλλά στο κολαστήριο της Κέρκυρας τον έριξαν στην απομόνωση, με αναπόδραστη μοίρα την εκτέλεση στο νησί Λαζαρέτο.
Χαράματα Κυριακής 19 Νοέμβρη του 1948, πριν από 75 χρόνια, ο Νίκος Γόδας τουφεκίστηκε μέχρι θανάτου. «Ελπίζω να έχει καλό καιρό και να μη μου δέσουν τα μάτια, για να κοιτάζω τους εκτελεστές μου κατάματα χωρίς να με ενοχλεί η τσιριμόνια» έλεγε στους συντρόφους του, εννοώντας τη βροχή. «Νενικήκαμεν. Ζήτω οι ολυμπιονίκες του σοσιαλισμού. Γεια σας, συναθλητές μου» ήταν τα τελευταία λόγια του.
Ο Γόδας αρνήθηκε μέχρι την ύστατη στιγμή να υπογράψει δήλωση μετανοίας. «Θέλω να ζήσετε καλά. Πεθαίνω για την πατρίδα και τα ιδανικά μου. Αν κάνετε γιο, να του δώσετε τ’ όνομά μου» έγραψε στην οικογένειά του. Ο επίσημος Ολυμπιακός απέφυγε να μεσολαβήσει για να σώσει τον κομμουνιστή μπαλαδόρο που πέθανε ντυμένος με την ερυθρόλευκη φανέλα…
Με στοιχεία από το βιβλίο των Νίκου Μπογιόπουλου – Δημήτρη Μηλάκα «Ποδόσφαιρο – Μια θρησκεία χωρίς απίστους» (εκδ. ΚΨΜ) και άλλες πηγές
Διαβάστε επίσης: Το Κερατσίνι τιμά το λοχαγό του ΕΛΑΣ ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Νίκο Γόδα
