Πώς η κυβέρνηση οδήγησε σε ναυάγιο την προσπάθεια της ΡΑΕ να προστατέψει τα νοικοκυριά από τις επικείμενες τρελές αυξήσεις
Καταιγισμό αντιδράσεων και καταγγελιών αναμένεται να προκαλέσουν οι φουσκωμένοι λογαριασμοί ρεύματος που θα λάβουν τα νοικοκυριά μέσα στον Αύγουστο, μήνα κατά τον οποίο οι λογαριασμοί του ρεύματος θα επιβαρυνθούν με δύο πρόσθετες αυξήσεις:
• Η μία αύξηση έχει μόνιμο χαρακτήρα, αφορά τα τέλη χρήσης του δικτύου και επιβάλλεται από τον ΑΔΜΗΕ. Για τα νοικοκυριά η αύξηση του ΑΔΜΗΕ θα είναι της τάξης του 3,5%.
• Για τη δεύτερη αύξηση αφενός αγνοείται αν θα έχει προσωρινό ή μόνιμο χαρακτήρα, αφετέρου αφορά τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, επιβάλλεται από τη ΔΕΗ και τους εναλλακτικούς παρόχους και θα είναι «φωτιά και λάβρα».
Αυτές οι αυξήσεις «φωτιά και λάβρα» θα έρθουν επειδή για πρώτη φορά μέσα στον τρέχοντα μήνα η ΔΕΗ που έχει περίπου το 70% της αγοράς θα εφαρμόσει στο τιμολόγιο Γ1, το οποίο καλύπτει τη μεγάλη πλειονότητα των νοικοκυριών της χώρας, τη ρήτρα ΟΤΣ, μετακυλίοντας έτσι στους καταναλωτές το σύνολο της αύξησης της χονδρικής τιμής ρεύματος των τελευταίων δύο μηνών. Το ίδιο θα κάνουν και οι εναλλακτικοί πάροχοι, που έχουν περάσει το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των πελατών τους σε συμβόλαια με ρήτρα χονδρικής.
Επί του παρόντος είναι δύσκολο να γίνουν ακριβείς εκτιμήσεις για τα επίπεδα που μπορούν να φτάσουν οι αυξήσεις στο ρεύμα των νοικοκυριών, αναμένεται όμως να ξεπεράσουν το 50%. Αυτό θα συμβεί επειδή από τον Μάιο –κατά το ήμισυ για λόγους που συνδέονται με τις εγχώριες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και κατά το ήμισυ για λόγους που συνδέονται με τη μεγάλη αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, την ευρωπαϊκή πολιτική περί χρηματιστηριακού προσδιορισμού των τιμών αερίων ρύπων και τη συγκυριακή αύξηση της ζήτησης λόγω των διαδοχικών κυμάτων καύσωνα του καλοκαιριού– η μέση τιμή μεγαβατώρας στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά ενέργειας αυξανόταν με υψηλές ταχύτητες. Από 63,16 ευρώ τον Μάιο, έφτασε τον Ιούνιο τα 83,47 ευρώ (αύξηση 24%), έκλεισε τον Ιούλιο στα 113,47 ευρώ (αύξηση 37%) και εκτινάχθηκε τις πρώτες μέρες του Αύγουστου στα 150 ευρώ – σημειώνοντας πανευρωπαϊκό υψηλό. Οι αυξήσεις στη χονδρική τιμή ενεργοποιούν ωστόσο έναν αυτόματο μηχανισμό αύξησης της χρέωσης στη λιανική μόλις η μεγαβατώρα ξεπεράσει τα 70 ευρώ. Αυτό ο πολύς κόσμος δεν το ξέρει, οπότε θα εκπλαγεί μόλις λάβει τον επόμενο λογαριασμό.
Υπό αυτές τις συνθήκες ήταν υποχρέωση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας να επιχειρήσει να διασφαλίσει μια έστω και στοιχειώδη προστασία των καταναλωτών ανοίγοντας διαβούλευση με τέσσερις προτάσεις, μία εκ των οποίων προέβλεπε την επιβολή πλαφόν 30% στις μηνιαίες διακυμάνσεις που μπορεί να έχει η τιμή της κιλοβατώρας για τα νοικοκυριά λόγω της αύξησης της χονδρικής, ώστε να υποχρεώσει τις εταιρείες να απορροφήσουν οι ίδιες τμήμα των αυξήσεων.
Οι εταιρείες όμως κατηγόρησαν τη ΡΑΕ για «αγορανομικές λογικές» και πήραν τον υπουργό Ενέργειας Κώστα Σκρέκα με το μέρος τους. Η διαβούλευση της ΡΑΕ πάγωσε και, όταν ξανάνοιξε, τη θέση της επίμαχης πρότασης για επιβολή πλαφόν 30% στις μηνιαίες αυξήσεις έχει πάρει μια ανώδυνη πρόταση περί υποχρέωσης των εταιρειών να γράφουν καθαρά στα συμβόλαιά τους ένα ανώτατο όριο μηνιαίας μεταβολής, για παράδειγμα +/-30%, ώστε όταν υπάρχουν μεγάλες αναπροσαρμογές της τιμής χονδρικής να μη μεταφέρεται ολόκληρη στους καταναλωτές – στο μέλλον, τώρα θα μεταφερθεί.
Η πρόταση αυτή όμως είναι δώρο άδωρο για τους καταναλωτές, αφού δεν αποτρέπει τις μεγάλες αυξήσεις εδώ και τώρα και δίνει τα περιθώρια στις εταιρείες να κατοχυρώσουν πολύ υψηλές τιμές, επί των οποίων η επιβολή υποχρέωσης για μελλοντική αναγραφή ανώτατου ορίου μηνιαίας μεταβολής +/-30% δεν θα έχει κανένα όφελος για τον κόσμο.