Μακροσκελές ρεπορτάζ για τα προσφυγόπουλα που ζουν στη Μόρια της Λέσβου και τις ανησυχητικές ψυχικές διαταραχές που αντιμετωπίζουν, σύμφωνα με εκτιμήσεις ψυχιάτρων και παιδοψυχολόγων φιλοξενεί η Zeit
«Όταν παιδιά προσφύγων φθάνουν στην Ευρώπη, στην πλειοψηφία τους είναι ακόμη υγιή. Γνωρίζουν τον πόλεμο και τη βία, αλλά για κάποια από αυτα η ιστορία της δυστυχίας ξεκινά εδώ, στο προσφυγικό κέντρο της Μόριας στη Λέσβο. Εδώ χτυπά η παράξενη ασθένεια», αναφέρει το ρεπορτάζ σημειώνοντας στη συνέχεια ότι η περίεργη αυτή ψυχολογική νόσος με τα «ανεξήγητα συμπτώματα» που εμφανίζονται σε εμφανώς υγιή παιδιά αποκαλείται «απάθεια». Σύμφωνα με το ρεπορτάζ «οι γιατροί αναγνωρίζουν τη συγκεκριμένη κλινική εικόνα όταν τα παιδιά γίνονται παθητικά σε τουλάχιστον τρεις από τους ακόλουθους τομείς: στην ομιλία, το φαγητό, την κινητικότητα, την κοινωνική ζωή, την φροντίδα του σώματός τους, την υγιεινή, την διάθεση για λήψη μέτρων περίθαλψης και ενθάρρυνσης. Η ασθένεια αυτή ξεκινά σταδιακά, στη χειρότερη περίπτωση εξελίσσεται σε καταθλιπτική απάθεια μέχρι σε κατατονία, σε μια κατάσταση ακαμψίας». Όπως επισημαίνει το άρθρο μέχρι σήμερα δεν υπάρχει μια κοινή περιγραφή και εξήγηση της ασθένειας, ενώ συνήθως προσδιορίζεται με πολλές ονομασίες.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, άλλοι παιδοψυχολόγοι από σκανδιναβικές χώρες, κάνουν λόγο επίσης και για το «σύνδρομο παραίτησης» που επίσης παρατηρείται σε πολλά παιδιά και στη Σουηδία αναγνωρίζεται πλέον ως «ψυχική ασθένεια». Στην περίπτωση αυτή βασικό χαρακτηριστικό σύμφωνα με τους ειδικούς είναι η «απώλεια της ελπίδας», ενώ σύμφωνα με τη Σουηδή παιδοψυχολόγο που μιλά στην Zeit «το σύνδρομο αυτό παρατηρήθηκε και στους κρατούμενους των στρατοπέδων συγκέντρωσης μετά τον B´ Παγκόσμιο Πόλεμο». Και στα παιδιά της Μόριας παρατηρείται απώλεια της ελπίδας. «Στη Μόρια λείπουν τα βασικά, καθαρό νερό, τρόφιμα, τουαλέτες, ένα ζεστό κρεβάτι, ένα ήσυχο μέρος για παιχνίδι» παρατηρεί το ρεπορτάζ συμπληρώνοντας ότι «τα παιδιά είναι διαρκώς άρρωστα, καταγγέλλουν οι μητέρες της Μόριας». Όπως σημειώνει το ρεπορτάζ, «στη Μόρια ζουν για την ώρα πάνω από 6000 παιδιά. Πολλά εξ αυτών για ενάμιση ή δύο χρόνια».