Στο Cinobo ξέρουν από καλό σινεμά και το δείχνουν σε κάθε ευκαιρία. Το αφιέρωμα με τίτλο «Ο νουάρ κόσμος του Ζαν-Πιέρ Μελβίλ» είναι η τελευταία απόδειξη.
Ο σκηνοθέτης Ζαν Πιέρ Μελβίλ είναι το πρώτο όνομα που έρχεται στο μυαλό κάποιου σινεφίλ όταν η κουβέντα στρέφεται γύρω από το γαλλικό νουάρ. Οι ταινίες του «ποιητή του υποκόσμου» δεν αφορούν μόνο τις ιστορίες κάποιων παρανόμων αλλά σχετίζονται με ανθρώπινες δοκιμασίες γεμάτες ακαταμάχητα πάθη, ζόρικα ηθικά διλήμματα και αυθεντικά μαθήματα επιβίωσης. Μέσα από αυτές παρέλασε η αφρόκρεμα του γαλλικού κινηματογράφου (Αλέν Ντελόν, Κατρίν Ντενέβ, Ιβ Μοντάν, Ζαν-Πολ Μπελμοντό) αλλά και σπουδαίοι ηθοποιοί του ευρωπαϊκού σινεμά σαν τον Λίνο Βεντούρα και τον Τζιαν Μαρία Βολοντέ.
Ο Ζαν Πιέρ Γκόριμπαχ όπως ήταν το πραγματικό του όνομα γεννήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 1917 στο Παρίσι, σε οικογένεια Εβραίων της Αλσατίας. Από την παιδική του κιόλας ηλικία ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον κινηματογράφο. Ειδικά τα ντοκιμαντέρ του Ρόμπερτ Φλάερτι τα λάτρευε αλλά ήταν το βουβό ντοκιμαντέρ του Βαν Ντάικ «White Shadows in the South Seas» το 1928 που τον μάγεψε κι αποφάσισε να γίνει σκηνοθέτης. Τα πρώτα του ερασιτεχνικά φιλμάκια έγιναν όταν ήταν ακόμη παιδί με μια κάμερα 16 χιλιοστών που του χάρισε ο πατέρας του αλλά το 1937 ξεκίνησε η υποχρεωτική θητεία του στον γαλλικό στρατό και κόπηκαν μαχαίρι τα όνειρα για το σινεμά. Και αμέσως μετά ήρθε ο πόλεμος. Ήταν ακόμα με τη στρατιωτική στολή όταν οι ναζί εισέβαλαν στη Γαλλία το 1940. Μπήκε στην αντίσταση με το ψευδώνυμο Μελβίλ λόγω του αγαπημένου του αμερικανού συγγραφέα Χέρμαν Μέλβιλ και τελικά αναγκάστηκε να καταφύγει στην Αγγλία. Εκεί εντάχθηκε στις Ελεύθερες Γαλλικές δυνάμεις και πήρε μέρος στην απελευθέρωση της Ευρώπης από τους Συμμάχους. Μετά τον πόλεμο, όταν επέστρεψε στο Παρίσι ζήτησε άδεια για να γίνει βοηθός σκηνοθέτη, αλλά απορρίφθηκε. Τότε αποφάσισε να παράγει τις δικές του ταινίες του με αποκλειστικά δικά του μέσα και χρήματα. Παρά την επιθυμία να επιστρέψει στο πραγματικό όνομα του, διαπίστωσε ότι το ψευδώνυμο Μελβίλ του είχε κολλήσει κι αποφάσισε να το χρησιμοποιεί ως το καλλιτεχνικό του όνομα. Η εμπειρία του στον πόλεμο και η αγάπη του για τα γκανγκστερικά χολιγουντιανά φιλμ του ’30 και του ’40, τον οδήγησαν στην υιοθέτηση ενός προσωπικού, μινιμαλιστικού ύφους πάνω στα αστυνομικά έργα που θα σκηνοθέτησε από εδώ και στο εξής.
Η ανεξαρτησία και η εμμονή του να χρησιμοποιεί τακτικά ως location τις πραγματικές τοποθεσίες που αναφέρονται στις ταινίες του είχαν σημαντική επιρροή στη διαμόρφωση του Νέου κύματος. Μαζί με τον Μπρεσόν θεωρούνται οι προάγγελοι της γαλλικής κινηματογραφικής επανάστασης. Σε αντίθεση όμως με τους κυριότερους εκφραστές της Νουβέλ Βαγκ, τον Τριφό και τον Γκοντάρ δηλαδή, ο Μελβίλ δεν προσπάθησε να σπάσει τους κινηματογραφικούς κανόνες και αδιαφόρησε για τα ιδεολογικά κινήματα. Το προσωπικό του στυλ φτιάχτηκε μέσω της σκληρής και ρεαλιστικής ατμόσφαιρας, των προσεγμένων σκηνικών και των ελκυστικών κοστουμιών, και κυρίως χάρη στην ειλικρινή φροντίδα με την οποία άγγιζε τους αντιήρωες του. Οι ταινίες του γνώρισαν μεγάλη επιτυχία και δημιούργησαν μια ισχυρή κινηματογραφική παράδοση που επηρεάζει σύγχρονους ακόμη και σήμερα. Πρόλαβε να σκηνοθετήσει μόλις 13 μεγάλου μήκους ταινίες καθώς ο θάνατος τον πρόλαβε με την μορφή ενός εγκεφαλικού επεισοδίου στη διάρκεια ενός γεύματος που είχε με τον συγγραφέα Φιλίπ Λαμπρό σε εστιατόριο του Παρισιού στις 2 Αυγούστου 1973.
Οι 5 ταινίες του αφιερώματος του Cinobo είναι οι εξής:
Μπομπ ο χαρτοπαίκτης (1956): Το αρχετυπικό γκανγκστερικό νουάρ του Μελβίλ που επηρέασε όσο λίγα τις μετέπειτα γενιές κινηματογραφιστών, από τη Νουβέλ Βαγκ μέχρι τον Μάικλ Μαν και τον Κουέντιν Ταραντίνο.
Ο Χαφιές (1962): Λάτρης του αμερικανικού φιλμ νουάρ, αλλά και των γαλλικών policiers, ο Μελβίλ έγραψε τη δική του ιστορία με γκανγκστερικές ταινίες βουτηγμένες στις σκιές του υποκόσμου. Ο Χαφιές, στον οποίο ο Ζαν-Πολ Μπελμοντό δίνει μία από τις πρώτες σπουδαίες ερμηνείες του, είναι μία από αυτές.
Η μεγάλη στρατιά των αφανών ηρώων (1969): Υποτιμημένο στην εποχή του και εξαφανισμένο για χρόνια, το πιο προσωπικό φιλμ του Μελβίλ για τη Γαλλική Αντίσταση αναγνωρίζεται πλέον ως ένα αυθεντικό αριστούργημα.
Ο κόκκινος κύκλος (1970): Στην προτελευταία ταινία του επιστρατεύει τους Αλέν Ντελόν, Ιβ Μοντάν και Τζιαν Μαρία Βολοντέ για ακόμα ένα αριστουργηματικό policier, ένα υπόδειγμα μοναδικής αφηγηματικής κι αισθητικής ακρίβειας, με αποκορύφωμα την ανεπανάληπτη σκηνή της ληστείας.
Ο μπάτσος (1972): Κάπου ανάμεσα στη νουβέλ βαγκ και στο αστυνομικό νουάρ, η τελευταία ταινία του Μελβίλ διαθέτει απαγορευμένους έρωτες, επικίνδυνα «τελευταία σχέδια» και το αξεπέραστο κεντρικό δίδυμο των Αλέν Ντελόν και Κατρίν Ντενέβ.
