Ενας άνθρωπος που έχει δηλώσει ότι «η μόνη θεμελιώδης ελευθερία είναι η ελευθερία των αγορών» μπορεί την Κυριακή 28 Οκτωβρίου να εκλεγεί πρόεδρος της πέμπτης σε μέγεθος και πληθυσμό χώρας του πλανήτη.
Ο ακροδεξιός Ζαΐρ Μπολσονάρο ονειρεύεται μια Βραζιλία όπου την οικονομική πολιτική θα χαράσσουν νεοφιλελεύθερα επιχειρηματικά και χρηματοπιστωτικά κέντρα και τη διακυβέρνηση θα τη διέπουν ο φόβος και ο μιλιταρισμός, όπως στα πέτρινα χρόνια της χούντας (1964-1985).
Εκφραστής αυτών των κέντρων και οικονομικός γκουρού του Μπολσονάρο είναι ο 68άχρονος Πάουλο Γκέτζες. Απόφοιτος του διαβόητου Πανεπιστημίου του Σικάγο, έχει κάνει τεράστια περιουσία στο Χρηματιστήριο του Σάο Πάολο και πρόσφατα σε συνέντευξή του στην ισπανική εφημερίδα «Εl Pais» ανέφερε ότι «τη δεκαετία του ’80 συμμετείχα σε όλες τις οικονομικές συζητήσεις που γίνονταν στη Βραζιλία, προτείνοντας να κάνουμε κι εδώ τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν στη Χιλή επί Πινοσέτ» – ίσως αυτό κάτι να σας θυμίζει από τα καθ’ ημάς.
Η οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσει ο Μπολσονάρο αν εκλεγεί στον β΄ γύρο απέναντι στον κεντροαριστερό πανεπιστημιακό πρώην δήμαρχο του Σάο Πάολο Φερνάντο Χατντάτ του Κόμματος Εργατών δεν έχει ανακοινωθεί από τον ίδιο – είναι κάτι που απέφυγε να κάνει σε όλη την προεκλογική εκστρατεία του. Αντίθετα στις ομιλίες του χρησιμοποιούσε εύπεπτα συνθήματα κατά της Αριστεράς και των «κομμουνιστικών συμμοριών που ζηλεύουν την πλούσια χώρα μας», όπως χαρακτήριζε όλες τις διεθνείς οργανώσεις – υπονοώντας ακόμη και τον ΟΗΕ.
Οι γιοί του, ο μεγαλύτερος των οποίων έχει κάνει πρόσφατα φροντιστήριο μίσους δίπλα στον Αμερικανό ακροδεξιό προπαγανδιστή Στιβ Μπάνον, κατεύθυναν την κοινή γνώμη μέσω των ΜΜΕ. Πολλά κανάλια και εφημερίδες ελέγχονται από φίλους του πατέρα τους, ενώ πάνω από 1.500 ομάδες που έστησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μεταφέρουν το μήνυμα μιας ονειρικής ανάπτυξης με τάξη και ασφάλεια, καθώς η εγκληματικότητα έχει χτυπήσει κόκκινο στην αχανή χώρα των 210 εκατομμυρίων κατοίκων.
Στο όνομα των «δημιουργικών ανθρώπων»
Πίσω από τον μανδύα του «αντισυστημικού» ο 62άχρονος Μπολσονάρο κρύβει ένα οικονομικό πρόγραμμα φτιαγμένο στα μέτρα των μεγάλων επιχειρήσεων, κυρίως βραζιλιάνικων, αλλά και μεγάλων διεθνών επενδυτών.
Μελετά συνταγματική μεταρρύθμιση και συγχωνεύσεις υπουργείων «για να περιοριστούν τα εμπόδια που βάζουν οι γραφειοκράτες στους δημιουργικούς ανθρώπους», εννοώντας τους μεγάλους επιχειρηματίες. Οι συνεργάτες του έχουν σχεδιάσει αποκρατικοποιήσεις –ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, αλλαγή του φορολογικού συστήματος και σκανδαλώδεις διευκολύνσεις που βαφτίζονται «κίνητρα για νέες επενδύσεις».
Παράλληλα θα γίνει «εξορθολογισμός των συντάξεων», ένα κρυμμένο χαρτί που πολλοί φοβούνται ότι κρύβει δυσάρεστες εκπλήξεις. Σχεδιάζεται συρρίκνωση των κοινωνικών προγραμμάτων, για την οποία ο «εχθρός του σοσιαλισμού» υποψήφιος πρόεδρος ευαγγελίζεται ως αντίβαρο ένα σύστημα ιδιωτικών παροχών υγείας τις οποίες υποτίθεται ότι θα ελέγχει το κράτος.
Η Βραζιλία είναι χώρα πάμπλουτη σε φυσικούς πόρους, με εξαγωγές που ξεπερνούν ετησίως τα 210 δισεκατομμύρια δολάρια. «Δεν υπάρχει μέρα που ένας άνθρωπος ο οποίος ζει στον δυτικό κόσμο να μη φάει κάτι που προέρχεται από τη Βραζιλία» γράφει σε σχόλιό της η εφημερίδα «Financial Times». Είναι η χώρα με τις περισσότερες εξαγωγές τροφίμων στον κόσμο –βοδινό κρέας, κοτόπουλο, σόγια, χυμός πορτοκαλιού, ζάχαρη, καφές, καπνός– και μια από τις μεγαλύτερες χώρες σε εξαγωγές πρώτων υλών.
Την περασμένη Δευτέρα, αμέσως μετά τη νίκη το Μπολσονάρο στον α΄ γύρο, το Χρηματιστήριο του Σάο Πάολο σημείωσε άνοδο 4%, με τη μαζική συμμετοχή ξένων επενδυτικών κεφαλαίων που ποντάρουν στον «Χίτλερ των τροπικών» όπως αποκαλείται από αντιπάλους του.
Αντίο, Αμαζόνιε…
Ο Μπολσονάρο θέλει να αποσύρει τη Βραζιλία από τη Συμφωνία του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή, υποστηρίζοντας ότι τα περί υπερθέρμανσης του πλανήτη «είναι παραμύθια όσων μιλάνε για το φαινόμενο του θερμοκηπίου». Ακόμη χειρότερη είναι η άποψή του για την προστασία των παρθένων δασών του Αμαζονίου, του μεγαλύτερου «φίλτρου διοξειδίου του άνθρακα» στη Γη.
Ο Μπολσονάρο έχει ανακοινώσει, μεταξύ άλλων, ότι θα βάλει λουκέτο στον Οργανισμό Περιβάλλοντος της Βραζιλίας (IBAMA), αρμοδιότητα του οποίου είναι ο περιορισμός και η εποπτεία της λαθροϋλοτομίας και στο Ινστιτούτο Chico Mendes που εκδίδει και εισπράττει πρόστιμα σε εταιρείες, κυρίως ξένες, για παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Θέλει επίσης να διώξει από τη χώρα τις ξένες οικολογικές μη κυβερνητικές οργανώσεις. Τέλος, έχει προαναγγείλει αλλαγή της νομοθεσίας που παρέχει γη και προστασία στους αυτόχθονες της Βραζιλίας, για να επιτρέψει τη «γεωργική εκμετάλλευση» προστατευόμενων εκτάσεων.
