Εγκύκλιο με την οποία θα επιχειρήσει να βάλει φρένο στην «κατάχρηση του ασύλου» από όσους έφτασαν στη χώρα από το 2015 και μετά, ετοιμάζει το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, όπως ανακοίνωσε σήμερα ο υπουργός, Γιάννης Μουζάλας.
Στην εγκύκλιο, που θα είναι έτοιμη τις επόμενες ημέρες, προβλέπεται ότι «οι πρόσφυγες και μετανάστες των οποίων απορρίφθηκε το αίτημα ασύλου σε πρώτο βαθμό» και βρίσκονται στην ενδοχώρα ή τα νησιά, θα έχουν το δικαίωμα σε διάστημα πέντε ημερών από την επίδοση της απόφασης να ζητήσουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα υποβοηθούμενης εθελούσιας επιστροφής στη χώρα καταγωγής τους, που υλοποιεί ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.
Εφόσον, αντίθετα, οι αιτούντες θελήσουν να προχωρήσουν σε προσφυγή, σε δεύτερο βαθμό, κατά της απορριπτικής απόφασης ασύλου, τότε χάνουν το δικαίωμα ένταξης στο πρόγραμμα αυτό και άρα οικειοθελούς επιστροφής στην πατρίδα τους.
Σε όσους έχουν κάνει ήδη αίτημα ασύλου σε δεύτερο βαθμό, θα δοθεί παράταση μέχρι τις 9 Απριλίου για να ενταχθούν στο πρόγραμμα εθελούσιων επιστροφών.
Επίσης, στο πρόγραμμα υποβοηθούμενης εθελούσιας επιστροφής θα υπάρχει η δυνατότητα για ένταξη όσων έχει εγκριθεί πρωτοβάθμια η επιστροφή τους στην Τουρκία, με βάση τη Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, αλλά η γειτονική χώρα αρνηθεί για λόγους που εμπίπτουν στη Συμφωνία, να τους δεχτεί πίσω.
Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννης Μουζάλας, στην σημερινή συνέντευξη Τύπου έκανε λόγο για φαινόμενο «μποτιλιαρίσματος» και «κατάχρησης ασύλου», δηλαδή «όποιος έρχεται σε ελληνικό έδαφος κάνει αίτηση ασύλου». Διευκρίνισε δε, ότι «εμείς είμαστε υπέρ της διατήρησης του ανθρωπιστικού χαρακτήρα του ασύλου. Υφιστάμεθα τις συνέπειες, παρόλα αυτά προτιμάμε να συνεχίσουμε την εξέταση του ασύλου με βάση το διεθνές δίκαιο και αυτό βραχυπρόθεσμα αποβαίνει σε βάρος της χώρας μας, αλλά μακροπρόθεσμα είναι σε όφελος της χώρας μας.
Δεν μπαίνουμε στις γενικότητες περί ασφαλούς ή μη ασφαλούς χώρας, περί παράνομου ή μη παράνομου. Εξετάζουμε διεξοδικά τις αιτήσεις».
Η εγκύκλιος αποτελεί προσπάθεια του υπουργείου «να ξεμπλοκάρουμε αυτό το παιχνίδι της κατάχρησης του ασύλου» και να βοηθήσει «ώστε για τους πρόσφυγες να μειωθεί ο χρόνος για να εξεταστούν τα αιτήματά τους», όπως είπε ο υπουργός. «Νομίζουμε ότι αλλιώς δεν θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε αυτούς που πραγματικά έχουν όλα τα νομικά εχέγγυα να προχωρήσει όσο γίνεται πιο γρήγορα η χορήγηση ασύλου και η διεκπεραίωση του αιτήματός τους», παρατήρησε και συμπλήρωσε: «Πιστεύουμε ότι αυτό που ακούγεται δύσκολο, είναι έντιμο, είναι καθαρό, δημιουργεί μια εντιμότητα στη διαδικασία ασύλου, προσφυγών και οικειοθελούς επιστροφής».
Σχολιάζοντας την εγκύκλιο, ο επικεφαλής του ΔΟΜ Ελλάδας, Δανιήλ Εσδράς, επισήμανε ότι «ως ΔΟΜ θα την ακολουθήσουμε, αν και θεωρούμε ότι όποιος έχει δηλώσει επιθυμία να επιστρέψει, θα έπρεπε να το κάνει σε οποιοδήποτε στάδιο». Ωστόσο, συμπλήρωσε, ότι «η κατάχρηση του ασύλου είναι αλήθεια» και διευκρίνισε ότι οι εθελούσιες επιστροφές δεν αφορούν σε Σύρους ή όσους βρίσκονται «σε προσφυγικό καθεστώς και η χώρα τους είναι σε πόλεμο», αλλά σε «παράτυπους μετανάστες που δεν έχουν άδεια παραμονής στη χώρα».
Το πρόγραμμα εθελούσιων επιστροφών
Κατά τη σημερινή συνέντευξη Τύπου παρουσιάστηκε το πρόγραμμα υποβοηθούμενων εθελούσιων επιστροφών, που υλοποιεί ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, σε χρηματοδότηση του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του υπουργείου Εσωτερικών.
Από την 1η Ιουνίου 2016 ως τις 15 Μαρτίου 2017, έχουν επιστρέψει στην πατρίδα τους, μέσω του προγράμματος, 4.715 υπήκοοι τρίτων χωρών, ενώ κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, 5.995 έχουν εγγραφεί. Στην κορυφή της λίστας των χωρών καταγωγής βρίσκεται το Πακιστάν, με 1.117 εθελοντικές επιστροφές, ακολουθεί το Ιράκ με 918, το Αφγανιστάν με 871, η Γεωργία με 456 και η Αλγερία με 338. Από αυτούς που επέστρεψαν, οι 174 ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, από τους οποίους οι 75 είναι ιατρικά περιστατικά και οι 43 ασυνόδευτοι ανήλικοι. Επίσης, από το σύνολο των επιστροφών, οι 823 εγγράφηκαν στο πρόγραμμα από τα νησιά.
Σε όσους επιστρέφουν δίνεται χρηματική βοήθεια ύψους 500 ευρώ, ενώ ειδικά για όσους είναι εγκλωβισμένοι στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου προβλέπεται για μικρό χρονικό διάστημα η βοήθεια να διπλασιαστεί και να ανέλθει στα 1.000 ευρώ.
Εξάλλου, ένα ποσοστό όσων επιστρέφουν λαμβάνουν βοήθεια επανένταξης σε είδος. Συγκεκριμένα, από την 1η Ιουνίου μέχρι τις 15 Μαρτίου 2017, έχουν επωφεληθεί από τα μέτρα επανένταξης 770 υπήκοοι τρίτων χωρών. Το πρόγραμμα αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2019 και στόχος είναι η εθελοντική επιστροφή τουλάχιστον 16.200 ατόμων στις χώρες καταγωγής τους και η στήριξη, μέσω βοήθειας επανένταξης, για 5.100 ωφελούμενους.
Σημειώνεται ότι αντίστοιχα προγράμματα έχει εφαρμόσει ο ΔΟΜ Ελλάδας από το 2010 και μετά και συνολικά έχει βοηθήσει περισσότερους από 35.000 υπηκόους τρίτων χωρών να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Ο κ. Μουζάλας χαρακτήρισε το πρόγραμμα εθελούσιων επιστροφών ένα πρόγραμμα «αξιοπρέπειας κάτω από δύσκολες συνθήκες». Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, Τζανέτος Φιλιππάκος, παρατήρησε ότι «η δυνατότητα εθελούσιας επιστροφής για τους παράτυπους αλλοδαπούς που δεν μπορούν να πάρουν άσυλο, είναι μια σπουδαίας σημασίας εναλλακτική λύση που πρέπει να τη στηρίξουμε».
«Έχει γίνει πολλή συζήτηση για τα δικαιώματα και κατά πόσο οι εθελούσιες επιστροφές συνάδουν με τα δικαιώματα. Όταν κάποιος ζητάει να γυρίσει στην πατρίδα του, κανείς δεν μπορεί να του το απαγορέψει. Επιμένω, ότι οι εθελούσιες επιστροφές είναι ένα πρόγραμμα που είναι όλοι κερδισμένοι. Καταρχήν είναι κερδισμένος ο άνθρωπος που γυρνάει πίσω με αξιοπρέπεια και ασφάλεια, όχι με χειροπέδες, αλλά με κανονική πτήση και με κάποια χρήματα στην τσέπη του», τόνισε ο Δανιήλ Εσδράς.
