Αυτογκόλ της Πειραιώς που θεωρεί σκάνδαλο μια ΠΝΠ που υπέγραψε η ίδια για το ίδιο ακριβώς θέμα και με το ίδιο σκεπτικό που είχε ψηφίσει τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ
Με νταραβέρι παρομοίασε η Πειραιώς την τροπολογία που κατέθεσαν τον Μάιο του 2018 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να παραταθεί η λειτουργία των καταστημάτων αφορολόγητων ειδών (ΚΑΕ) στις χερσαίες πύλες εισόδου της χώρας που συνορεύουν με τρίτες χώρες. Ακόμη κι αν παραβλέψει κανείς ότι η ΝΔ υπερψήφισε τότε την εν λόγω τροπολογία, δύσκολα θα μπορέσει να εξηγήσει γιατί ως κυβέρνηση πλέον τον Μάιο του 2020 κύρωσε πράξεις νομοθετικού περιεχομένου (ΠΝΠ) που περιείχαν αντίστοιχη ρύθμιση! Απ’ ό,τι φαίνεται, η ζέση της συμπολίτευσης για αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση οδηγεί και σε στιγμές παραφροσύνης.
Η πολιτική αντιπαράθεση χτύπησε κόκκινο με φόντο την ενδιάμεση έκθεση διαχειριστικού ελέγχου που πραγματοποίησε η PwC στη Folli Follie. Στην έκθεση εντοπίζονται μηνύματα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας στελέχους του πτωχευμένου ομίλου που παρουσιάζουν ως προνομιακό συνομιλητή της εταιρείας τον πρώην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Μάκη Μπαλαούρα. Αναφορές υπάρχουν και για τους πρώην υπουργούς Αλέξη Χαρίτση, Αλέκο Φλαμπουράρη και Σταύρο Αραχωβίτη, χωρίς όμως να προκύπτουν στοιχεία ή έστω ενδείξεις εναντίον τους. Κατά τη ΝΔ, απόδειξη της ευνοϊκής μεταχείρισης που έτυχε η Folli Follie ήταν η τροπολογία βουλευτών τής τότε κυβερνητικής πλειοψηφίας που έδινε παράταση ζωής στα καταστήματα αφορολόγητων ειδών. Μια τροπολογία που κυρίως αποτέλεσε ανάσα για περισσότερους από 800 εργαζόμενους παραμεθόριων περιοχών, οι οποίοι σε διαφορετική περίπτωση θα έχαναν τη δουλειά τους.
Το Documento φέρνει στο φως νέα στοιχεία για το επίμαχο ζήτημα που αφετηρία έχει το 2010. Ας ξετυλίξουμε το κουβάρι γυρίζοντας τον χρόνο πίσω.
Η φωτογραφική οδηγία της ΕΕ
Στις 23 Απριλίου 2010 ενσωματώθηκε με τον ν. 3842 η ευρωπαϊκή οδηγία με έναρξη ισχύος το 2017 περί κατάργησης των καταστημάτων που πωλούν προϊόντα απαλλαγμένα του ειδικού φόρου κατανάλωσης (τσιγάρα και ποτά) στα χερσαία σύνορα προς τρίτες χώρες. «Εως την 1η Ιανουαρίου 2017 απαλλάσσονται από την καταβολή του ειδικού φόρου κατανάλωσης τα υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα, τα οποία διατίθενται από καταστήματα αφορολόγητων ειδών που είναι εγκατεστημένα εκτός αερολιμένα ή λιμένα και τα οποία μεταφέρονται στις προσωπικές αποσκευές των ταξιδιωτών που μεταβαίνουν σε τρίτο έδαφος ή σε τρίτη χώρα διά ξηράς» προβλέπει ο εν λόγω νόμος.
Η συγκεκριμένη οδηγία μοιάζει φωτογραφική, αφού η Ελλάδα είναι από τα λίγα κράτη-μέλη της ΕΕ που συνορεύουν με τρίτες χώρες. Επιπλέον, βασίζεται σε σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Τελωνείων (ΠΟΤ) από το μακρινό 1960, η οποία αποσκοπούσε στη μείωση της παραβατικότητας. Εκτός της ανάπτυξης σύγχρονων συστημάτων ελέγχου που έχουν εξαλείψει τα φαινόμενα παραβατικότητας στις χερσαίες πύλες εισόδου, η οδηγία δεν είναι υποχρεωτική και η σύσταση του ΠΟΤ χαρακτηρίζεται από ελλιπή νομική υπόσταση.
Η εξαγορά των ΚΑΕ από την Dufry
«Πώς συνδέονται όλα αυτά με τη Folli Follie;» θα αναρωτηθεί κάποιος. Εως το 2012 ο κολοσσός με τα πήλινα πόδια διέθετε στο χαρτοφυλάκιό του τα ΚΑΕ. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ο όμιλος ανακοινώνει συμφωνία για πώληση του 51% στην ελβετική Dufry AG. Τον Δεκέμβριο του 2013 γνωστοποιείται η πώληση και του υπόλοιπου 49% στην ελβετική εταιρεία, με τη Folli Follie να εισέρχεται –σύμφωνα με τα δημοσιεύματα– ως στρατηγικός επενδυτής στην Dufry.
«Η Dufry συμφώνησε να προτείνει στην ετήσια γενική συνέλευση των μετόχων της, που θα γίνει την επόμενη χρονιά, τον διευθύνοντα σύμβουλο της Folli Follie Γιώργο Κουτσολιούτσο για την εκλογή του στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας» σημειώνεται σε δημοσίευμα του in.gr στις 12 Δεκεμβρίου 2013. Ως εκ τούτου, η ελβετική εταιρεία που δραστηριοποιείται από τη Λατινική Αμερική έως τα Βαλκάνια αποκτά την ιδιοκτησία των ΚΑΕ, με τους Κουτσολιούτσους να έχουν περιφερειακή σχέση ως επενδυτές, γεγονός που εκφραζόταν στην εκπροσώπηση στο ΔΣ.
Διαπραγματεύσεις Τσακαλώτου – Μοσκοβισί
Πριν από την επίμαχη τροπολογία είχαν προηγηθεί νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να αποφευχθεί το λουκέτο στα ΚΑΕ και δη την περίοδο του τρίτου μνημονίου. Επ’ αυτού φαίνεται ότι πραγματοποιήθηκαν διαπραγματεύσεις με τους εταίρους σε υψηλό επίπεδο. Στην επιστολή που είχε αποστείλει η Dufry στις 24 Απριλίου 2017 προς τους βουλευτές Θεσπρωτίας, Εβρου, Φλωρίνης, Κιλκίς, Ιωαννίνων και Ροδόπης, δηλαδή των περιοχών με χερσαία σύνορα προς τρίτες χώρες, σημειωνόταν: «Προκειμένου να αποφευχθούν οι δυσμενείς συνέπειες (απώλεια 800 έως 864 θέσεων εργασίας και δημοσίων εσόδων 100 εκατ. ευρώ σε βάθος πενταετίας), η εταιρεία δραστηριοποιήθηκε έγκαιρα και ζήτησε από την κυβέρνηση τη συνδρομή της ώστε να ζητήσει τροποποίηση της οδηγίας και να παραταθεί για 5 επιπλέον έτη η πώληση των συγκεκριμένων προϊόντων χωρίς επιβάρυνση με ΕΦΚ (ειδικός φόρος κατανάλωσης). Και πράγματι ο υπουργός Οικονομικών και ο αν. υπουργός Οικονομικών καθώς και οι υπηρεσίες του υπουργείου απέστειλαν τρεις φορές σχετικό αίτημα στον επίτροπο κ. Πιερ Μοσκοβισί. Δυστυχώς, οι απαντήσεις του επιτρόπου δεν έδωσαν λύση στο πρόβλημα, ενώ δεν δόθηκε ακόμη απάντηση στην τελευταία επιστολή».
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Documento, ο τότε επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων αντιλαμβανόταν τις παράλογες προβλέψεις της οδηγίας, όμως αδυνατούσε να επιλύσει την κατάσταση λόγω γραφειοκρατικών αγκυλώσεων. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο Πιερ Μοσκοβισί φέρεται να συναίνεσε στην εξεύρεση μεσοβέζικης λύσης. Με δεδομένο ότι από την 1η Ιανουαρίου 2017 έπρεπε να διακοπεί η λειτουργία των ΚΑΕ, η κυβέρνηση τον Δεκέμβριο του 2016 έδωσε εξάμηνη παράταση με σχετική ρύθμιση στον ν. 4447/2016. Παρ’ όλα αυτά υπήρχε ανάγκη για περαιτέρω παράταση του συγκεκριμένου καθεστώτος και εκεί ακριβώς αποσκοπούσε η επιστολή της Dufry.
Αλήθεια, γιατί η ΝΔ δεν ήγειρε τότε ζήτημα περί αδιαφανών και μεροληπτικών νομοθετικών παρεμβάσεων; Επίσης, γιατί υψηλά ιστάμενα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών επί κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη φέρονται να μη δέχονται κουβέντα στη διάκριση μεταξύ Folli Follie και ΚΑΕ;
Κραυγή αγωνίας από τους εργαζόμενους
Πριν από την κατάθεση της τροπολογίας του Μαΐου του 2018, την οποία η ΝΔ συμπεριέλαβε στην ανακοίνωσή της βάζοντας ένα αλησμόνητο αυτογκόλ, οι τότε κυβερνητικοί βουλευτές των προαναφερθέντων περιοχών έλαβαν επιστολή από τους εργαζόμενους των ΚΑΕ. Οπως επισημαίνουν στο Documento κάποιοι εξ αυτών, επρόκειτο για κραυγή αγωνίας, γεγονός που φέρεται να έφτασε στα αυτιά και των βουλευτών της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης, προσθέτοντας τις «γαλάζιες» ψήφους υπέρ της τροπολογίας.
Νέα επιστολή της Dufry σε Τσακαλώτο
Στις 26 Νοεμβρίου 2018 η Dufry επανέρχεται με νέα επιστολή προς τον τότε υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, καταθέτοντας αντίστοιχο αίτημα, δεδομένο που προκαλεί το ερώτημα γιατί μια ευνοημένη –κατά τη ΝΔ– εταιρεία να παρακαλά –στην κυριολεξία– τον υπουργό της κυβέρνησης που την ευνοεί.
Να σημειωθεί ότι την περίοδο εκείνη, σύμφωνα με την επιστολή, η εταιρεία είχε αναλάβει την υποχρέωση χρηματοδότησης ύψους περίπου 13 εκατ. ευρώ για την ανακαίνιση και αναβάθμιση του αεροδρομίου του Ηρακλείου. Συν τοις άλλοις, η συνολική επένδυση της Dufry σε όλα τα ελληνικά αεροδρόμια ανερχόταν στα 35 εκατ. ευρώ. «Συνολικά, το επενδυτικό μας πρόγραμμα 2016-2021 ανέρχεται σε 55 εκατ. ευρώ» υπογραμμιζόταν στην επιστολή, ενώ ιδιαίτερη μνεία γινόταν στη στήριξη ελληνικών προϊόντων που τοποθετήθηκαν σε πολλά καταστήματα ανά τον κόσμο. «Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, σας παρακαλούμε να δείτε θετικά το αίτημά μας και να παρατείνετε τη λειτουργία των καταστημάτων μας στα σύνορα με τρίτες χώρες» κατέληγε η ανακοίνωση.
Η πράξη νομοθετικού περιεχομένου της ΝΔ
Πέρα από το γεγονός ότι η ΝΔ στηλίτευσε μια τροπολογία που είχε υπερψηφίσει ως αντιπολίτευση, φρόντισε και ως κυβέρνηση να παρατείνει το καθεστώς λειτουργίας των ΚΑΕ, αντιλαμβανόμενη την ανάγκη προστασίας της επένδυσης και των θέσεων εργασίας στις χερσαίες πύλες εισόδου προς τρίτες χώρες.
Στις 30 Μαΐου 2020 με τον ν. 4690/2020 κυρώθηκαν η από 13.4.2020 ΠΝΠ αλλά και η από 1.5.2020 ΠΝΠ. Σύμφωνα με διάταξη που άπτεται της αρμοδιότητας του υπουργείου Οικονομικών και συγκεκριμένα στο άρθρο 19 με τίτλο «Αναστολή διατάξεων για τη διάθεση προϊόντων σε καταστήματα αφορολογήτων ειδών» προβλέπεται το πάγωμα της εφαρμογής των διατάξεων της ευρωπαϊκής οδηγίας έως τις 31.12.2022. Δηλαδή η κυβέρνηση της ΝΔ, η οποία περιγράφει ως σκιώδη την τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ το 2018, έδωσε τη μεγαλύτερη παράταση που είχε δοθεί στη λειτουργία των ΚΑΕ. Με βάση τα προαναφερθέντα, το Documento απέστειλε ερωτήματα στον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα ζητώντας του απαντήσεις αναφορικά με το γιατί ανέλαβε αυτήν τη νομοθετική πρωτοβουλία κι αν προτίθεται να την αποσύρει, αφού η ΝΔ θεωρεί τέτοιου είδους διατάξεις ευνοϊκές.
Για την ιστορία, ιδού το απόσπασμα που ο συντάκτης της ανακοίνωσης της Πειραιώς στις 21.12.2020 θα ήθελε να έχει αποφύγει: «Ακριβώς εκείνη την περίοδο μάλιστα, που το σκάνδαλο της Folli Follie είχε λάβει διεθνείς διαστάσεις διασύροντας τη χώρα, βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στις 29 Μαΐου του 2018 κατέθεταν τροπολογία, η οποία τελικά έγινε δεκτή από τον αρμόδιο υπουργό κι ευνοούσε την εταιρεία».
