H λιτότητα που επιβλήθηκε στην Ελλάδα με τα μνημόνια ήταν υπερβολική και τα δύο πρώτα προγράμματα υποεκτίμησαν το κόστος της προσαρμογής, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Βίτορ Κονστάντσιο σε συνέντευξή του στους Financial Times.
Απαντώντας σε ερώτηση για το αν θεωρεί ότι η λιτότητα ήταν υπερβολική και τα αποτελέσματά της πολύ δραστικά, απάντησε: «Ναι. Και το κύριο παράδειγμα είναι φυσικά η περίπτωση της Ελλάδας. Κανένας θεσμός, ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ούτε η ΕΚΤ ούτε το ΔΝΤ θεώρησαν ποτέ πιθανό – και φυσικά δεν προγραμμάτισαν – μία πτώση 25% του ΑΕΠ της Ελλάδας. Το πρώτο και τα δεύτερο πρόγραμμα της Ελλάδας σχεδιάσθηκαν με μία πολύ πιο αισιόδοξη άποψη σχετικά με το κόστος της προσαρμογής. Επομένως, το πρόγραμμα προσαρμογής ήταν πράγματι πολύ σκληρό».
Ο απερχόμενος αντιπρόεδρος της ΕΚΤ τόνισε ότι ο κίνδυνος στην Ευρωζώνη, τον οποίο επικαλούνται η Γερμανία και άλλες χώρες, έχει μειωθεί ήδη πάρα πολύ. Όλες οι χώρες της Ευρωζώνης που βρέθηκαν σε μεγάλη κρίση – η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία – έχουν κάνει τεράστια προσαρμογή και μπορούν να λειτουργούν πλέον αποτελεσματικά στο πλαίσιο της Νομισματικής Ένωσης, είπε.
Οι χώρες αυτές, σημείωσε, έχουν σήμερα προϋπολογισμούς με ελλείμματα μικρότερα από το 3% του ΑΕΠ καθώς και πρωτογενή πλεονάσματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών τους.
«Η ανάλυσή μας και αυτή του ΔΝΤ δείχνουν ότι τα θετικά ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών που έχουν όλες αυτές οι χώρες της Περιφέρειας είναι το αποτέλεσμα διαρθρωτικής προσαρμογής. Δεν πρόκειται για χαμηλότερες εισαγωγές και πιο αδύναμη ζήτηση, αλλά για τη βελτιωμένη επίδοση των εξαγωγών και τις διαρθρωτικές προσαρμογές. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό». Επιπλέον, σημείωσε, ο μέσος κεφαλαιακός δείκτης των τραπεζών της Ευρωζώνης αυξήθηκε στο 14,3%, ενώ καμία τράπεζα στην περιοχή δεν έχει δείκτη χαμηλότερο από το 11%, κάτι που αποτελεί επίσης μία τεράστια μείωση του κινδύνου.
Επομένως, τόνισε, «έχει επιτευχθεί επαρκής μείωση του κινδύνου για να δικαιολογηθεί η καθιέρωση στοιχείων κοινής ανάληψης κινδύνων στην Ευρωζώνη όσον αφορά το εγχείρημα της τραπεζικής ένωσης». Αυτό, πρόσθεσε, αφορά την καθιέρωση ενός ευρωπαϊκού συστήματος εγγύησης καταθέσεων (EDIS) και ενός διχτυού ασφαλείας για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης και Εκκαθάρισης Τραπεζών (Single Resolution Fund), «το οποίο δεν είναι τόσο σημαντικό στην πράξη». Ωστόσο, ο κεντρικός τραπεζίτης δεν εμφανίσθηκε αισιόδοξος για τις αποφάσεις που θα ληφθούν τον Ιούνιο από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. «Ελπίζω να κάνω λάθος, αλλά δυστυχώς δεν περιμένω πολλά από την επόμενη σύνοδο κορυφής. Η ευρωπαϊκή οικονομία τα πηγαίνει καλά όσον αφορά την ανάπτυξη. Αυτό, φυσικά, πάντα μειώνει τα κίνητρα των κυβερνήσεων να πάρουν τολμηρές αποφάσεις… Αναμένω, ωστόσο, ότι θα αποφασισθεί το δημοσιονομικό δίχτυ ασφαλείας για το SRF και ότι θα υπάρξουν κάποιας μορφής μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις σχετικά με το EDIS», είπε.
Ο Κονστάντσιο είπε ότι δεν ανησυχεί για την επιβράδυνση της οικονομίας της Ευρωζώνης, η οποία ήταν αναμενόμενη, όπως είπε. «Γνωρίζαμε είπε ότι θα υπάρξει επιβράδυνση της ανάπτυξης από το 2018…Εξακολουθώ να πιστεύω ότι θα έχουμε τη μορφή της ανάπτυξης που αναφέρεται στις προβλέψεις των στελεχών της ΕΚΤ, έτσι δεν ανησυχώ πολύ γι’ αυτό, ενόσω δεν υπάρχει κάποιο μεγάλο διεθνές γεγονός που θα εκτροχιάσει την παγκόσμια ανάπτυξη».
Ο κεντρικός τραπεζίτης έκανε κριτική στις αποφάσεις της ΕΚΤ για αύξηση των επιτοκίων το 2008 και το 2011. «Η αύξηση των επιτοκίων το 2008 ήταν υπερβολική αντίδραση. Φαινόταν να υπάρχει κάποια δικαιολογία για την αύξηση των επιτοκίων το 2011, αν και εκ των υστέρων φάνηκε ότι ήταν ξεκάθαρα πρόωρη», είπε.