Οι γιατροί και οι νοσηλευτές του υπό κατάρρευση ΕΣΥ θυμούνται τη χρονιά που πέρασε και δίνουν υπόσχεση στους χειμαζόμενους πολίτες
Εφιάλτης φαντάζει το 2023 τόσο για τις συνθήκες εργασίας των υγειονομικών όσο και για την ποιότητα φροντίδας και την ισότιμη δωρεάν πρόσβαση των πολιτών στο ΕΣΥ, εξαιτίας προφανώς του νόμου-ταφόπλακα για τη δημόσια υγεία που ψήφισε η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το μοναδικό στήριγμα πλέον των πολιτών για αξιοπρεπή και δωρεάν περίθαλψη, οι οποίοι έχουν γονατίσει από την ακρίβεια, είναι το έμψυχο προσωπικό του ΕΣΥ.
Γιατροί και νοσηλευτές «κοιτάζοντας» τον εαυτό τους μες στο ΕΣΥ του 2023, που χάνει τον χαρακτήρα του, μοιράζονται μαζί μας μεγαλειώδεις στιγμές ψυχικής ανάτασης που έζησαν ως θεράποντες τη χρονιά που φεύγει, βιώματα συγκλονιστικά όπως είναι «τα χιλιάδες βλέμματα ευγνωμοσύνης από ανθρώπους που έγιναν καλά χωρίς να χρειαστεί να βάλουν το χέρι στην τσέπη».
Και με όση δύναμη τους έχει απομείνει δίνουν μέσα από τις σελίδες του Documento υπόσχεση τιμής ότι θα συνεχίσουν να θεραπεύουν δωρεάν.
Γιατί «αρνούμαι να έχω ταρίφα, γιατί συνειδητά επέλεξα το δημόσιο ΕΣΥ».
Ο λόγος στους πραγματικούς ήρωες του ΕΣΥ, που επευφημήθηκαν υποκριτικά από τα μπαλκόνια και απαξιώθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες, όπου οι κυβερνώντες αποφάσισαν γι’ αυτούς και για μας, ερήμην όλων μας…
Χριστίνα Κυδώνα, Παθολόγος – εντατικολόγος στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης:
«Θα μείνουμε πιστοί στον όρκο που δώσαμε»
Η στιγμή που αποχαιρετάς τον εκαβίτη που τον νοσήλευες τρεις μήνες στην εντατική ύστερα από τροχαίο και κάνετε το σήμα της νίκης μαζί με όλο το προσωπικό. Το καθιερωμένο ετήσιο ραντεβού στα social που ένα παλικάρι σε ευχαριστεί γιατί ήσουν στην ομάδα που τον διέσωσε από το θανατηφόρο μαχαίρωμα ενός μπράβου της νύχτας. Η αγκαλιά που σου κάνουν οι συγγενείς μιας ασθενή που φρόντισες να έχει έναν ειρηνικό θάνατο έπειτα από μια βασανιστική αρρώστια. Τα δάκρυα στα μάτια όλων όταν ξυπνάει η ασθενής έπειτα από μια επιτυχημένη μεταμόσχευση, αφού τη νοσήλευες για πέντε μήνες, προσπαθώντας να την κρατήσεις στη ζωή μέχρι να βρεθεί μόσχευμα. Το «ευχαριστώ που σώσατε τον πατέρα μου» που σου λέει ένα παιδί δέκα χρόνων κοιτώντας σε στα μάτια. Το αποσβολωμένο ύφος εκατοντάδων ανθρώπων όταν τους δίνεις το εξιτήριο με όλα τα απαραίτητα ενημερωτικά σημειώματα και τις ακριβείς οδηγίες και τους λες ότι μπορούν να σου απευθυνθούν χωρίς να περιμένουν ραντεβού αν δεν έχουν δικό τους γιατρό και χρειαστούν και πάλι ιατρική βοήθεια – σε ρωτούν αν μπορείς να τους δώσεις την κάρτα σου για να σε επισκεφτούν αλλού επί πληρωμή και τους απαντάς: «Δεν έχω κάρτα, καρντιά μου! Μπορείτε να με βρείτε κάθε μέρα στο νοσοκομείο χωρίς κόστος» και μένουν άφωνοι.
Αυτά τα συγκλονιστικά βιώματα που ζούμε τόσα χρόνια μες στα νοσοκομεία, οι αμέτρητες στιγμές που λυγίσαμε κι άλλες τόσες που χαμογελάσαμε με μια λυτρωτική χαρά που σε κάνει να περπατάς περήφανος προς το σπίτι σου, τα χιλιάδες βλέμματα ευγνωμοσύνης από ανθρώπους που έγιναν καλά χωρίς να χρειαστεί να βάλουν το χέρι στην τσέπη είναι πράγματα που δεν κοστολογούνται και δεν αποζημιώνονται.
Είμαστε μια πάστα ανθρώπων στο ΕΣΥ που δεν πρόκειται να μετατρέψει τη σχέση που έχει με τους ασθενείς σε εμπορευματική, όσα τυράκια κι αν μας πετάνε οι κυβερνώντες. Θα μείνουμε πιστοί στον όρκο που δώσαμε δουλεύοντας σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας δωρεάν για όλους, γιατί όντως εμείς «δεν κοιτάμε μόνο τα λεφτά, βλέπουμε τη ζωή πιο ολιστικά»!
Αγγελική Κρικρή, Παιδοχειρουργός, επιμελήτρια Α΄ στο Παίδων Αγία Σοφία και μέλος της πενταμελούς επιτροπής της ΕΙΝΑΠ:
«Αρνούμαι να έχω “ταρίφα”»
Θα συνεχίσω να βλέπω τον εαυτό μου στο ΕΣΥ σαν το δεκάχρονο κορίτσι στην κορυφή στο Αλωνάκι όταν έφευγα για πάντα από το χωριό… με τα μάτια και την ψυχή ενός μικρού παιδιού που θέλει να γιατρεύει τον κόσμο!
Γυναίκα χειρουργός, μητέρα δύο γιων, με καταγωγή από ένα καπνοχώρι της Αιτωλοακαρνανίας, με πατέρα αγρότη και γραμματικό.
Από τα φοιτητικά μου χρόνια αποφασισμένη να δουλέψω στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας μου με όνειρο να χειρουργώ παιδιά και χωρίς ποτέ να υπολογίσω τον πλούτο που θα αποκόμιζα σε ένα μεγάλο ιδιωτικό θεραπευτήριο των βόρειων προαστίων, παρόλο που είχα την ευκαιρία να κερδίζω πολλά λεφτά από μικρές πράξεις… «λίγη και εύκολη δουλειά και τα λεφτά καλά».
Το ΕΣΥ χάνει τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα του και στόχος της κυβέρνησης δεν είναι η ισότητα στην πρόσβαση και στις υπηρεσίες υγείας δωρεάν από τον χρήστη-ασθενή, αλλά το κέρδος από τις ιατρικές πράξεις αφού ο γιατρός θα συναλλάσσεται χρηματικά, θα χαρακτηρίζεται «καλός» αυτός που στο τέλος της μέρας θα «κάνει ταμείο» τα περισσότερα και όχι ο γιατρός που θεραπεύει καλά, σωστά και δωρεάν.
Χιλιάδες γιατροί έξω από την πατρίδα, αφού για πολλά χρόνια καμία πρόσληψη, αύξηση μισθού, αναγνώριση, προοπτική συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και δυνατότητα χρησιμοποίησης νέων τεχνολογιών στο ΕΣΥ.
Ενα ΕΣΥ που βάλλεται από μέσα και από έξω…
Από μέσα αναξιοκρατία και κομματικοποίηση, αδιαφάνεια στις διαδικασίες εξέλιξης, τα γνωστά σε όλους «φακελάκια» για τον γιατρό, κακοδιαχείριση σε προμήθειες υλικών, προϋπολογισμών και προσωπικού από κομματικά διορισμένους διοικητές που ελάχιστη επαφή έχουν με τη διοίκηση μονάδων υγείας.
Από έξω ένας διογκωμένος τεχνητά ιδιωτικός τομέας που φυσικά, όπως όλοι οι ιδιώτες στην Ελλάδα, κατηγορεί το κράτος αλλά ταυτόχρονα το «αρμέγει» (συμβάσεις με ΕΟΠΥΥ και αποζημίωση από τα ταμεία).
Αρνούμαι συστηματικά όλα τα χρόνια που υπηρετώ στο ΕΣΥ να κάνω απογευματινά ιατρεία επί πληρωμή κι αυτό δεν με κάνει αρεστή στη διοίκηση αφού δεν επιφέρω κέρδος στα ταμεία τους.
Ενα νέο ΕΣΥ-μόρφωμα πολλών ταχυτήτων αφού θα μπορούμε να χειρουργούμε το πρωί δωρεάν ασθενή με μια κήλη που περιμένει μέσο όρο ενάμισι έτος να χειρουργηθεί, ενώ επί πληρωμή το απόγευμα ανάλογο περιστατικό που δεν θα περιμένει καθόλου γιατί έχει 1.000 ευρώ και εάν έχει περισσότερα, με 2.000-3.000 θα τον χειρουργούμε στον ιδιωτικό τομέα.
Και η εκπαίδευση των νέων γιατρών; Η θεραπεία των νοσηλευόμενων παιδιών; Η συνεχιζόμενη εκπαίδευσή μας;
Θα υπάρξει προκλητή ζήτηση;
Θα χειρουργούνται παιδιά με ενδείξεις απόλυτες;
Αφού δεν έχουμε προσωπικό για τα πρωινά χειρουργεία, πού θα βρούμε για τα απογευματινά;
Με ποια επιστημονικά κριτήρια θα κρίνεται η ικανότητα όλων αυτών που θα επιχειρούν χειρουργικές επεμβάσεις και ποιος θα έχει την επιστημονική ευθύνη των επιπλοκών ή άλλων συμβάντων;
Γιατί μπορούμε να αποζημιώνουμε εφημερία στον ιδιώτη με 250 ευρώ ενώ δεν δίνουμε στον γιατρό του δημοσίου ούτε τα μισά;
Ηδη έχουν το θράσος να θέλουν να ιδιωτικοποιήσουν τα παιδιατρικά ογκολογικά τμήματα του νοσοκομείου με διάφορα αστεία προσχήματα.
Ποιος νοιάζεται; Η κοινωνία ακούει;
Ηδη το hashtag της εποχής στα πηγαδάκια είναι πόσα θα βγάζουμε και ποιος θα δηλώσει απογευματινά από το λοιπό προσωπικό (νοσηλευτές, βοηθοί θαλάμων, καθαριστές, διοικητικοί).
Εγώ θα συνεχίσω να θεραπεύω δωρεάν, να εκπαιδεύω δωρεάν και αρνούμαι να έχω «ταρίφα» γιατί συνειδητά επέλεξα το δημόσιο ΕΣΥ και θα υπηρετώ τον όρκο μου με κάθε θυσία, όσο θα εργάζομαι σε αυτό ΚΑΙ ΟΣΟ ΑΥΤΟ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ.
Αχιλλέας Κούμπος, Αναισθησιολόγος:
«ΕΣΥ: Το τέλος της “οδύνης του καλώς πράττειν”»
Η μικρή εικόνα:
«Βοηθάω τους χειρουργούς να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα και να ζήσουν αξιοπρεπή ζωή». Ετσι απάντησα σε κάποιον όταν με ρώτησε τι δουλειά κάνω. Εκτός από αυτό, το αστείο της υπόθεσης, η αναισθησιολογία βοήθησε την ιατρική να βγει από τη βαρβαρότητα και να πέσει σιωπή στις χειρουργικές αίθουσες. Θα έλεγα ότι οι αναισθησιολόγοι είναι κατά κάποιον τρόπο οι σύγχρονοι άγιοι κι αυτό γιατί εκμηδενίζουν τον πόνο, είναι δίπλα στον άρρωστο όλο το 24ωρο, αμείβονται με ψίχουλα. Αν προσθέσουμε ότι κάθε αναισθησιολόγος έχει επαναφέρει στη ζωή τουλάχιστον δύο συνανθρώπους του (τα δύο θαύματα που απαιτεί η Καθολική Εκκλησία), τότε δεν βρίσκω τον λόγο να μην τους αγιοποιήσει και η δική μας εκκλησία!
Υστερα από δέκα χρόνια στο ελεύθερο επάγγελμα παραιτήθηκα και διορίστηκα στο ΕΣΥ. Η απόφαση σήμαινε ότι θα μείωνα το εισόδημά μου κατά 60%, θα δούλευα περισσότερο, δεν θα έβλεπα τα παιδιά μου όσο πριν. Αν το σκεφτεί κάποιος λογικά, θα με θεωρήσει μάλλον ανόητο. Ισως να έχει δίκιο, αλλά ήταν απόφαση που πήρε η καρδιά μου ή γι’ αυτό που ο Εμάνουελ Καντ αποκαλεί «η οδύνη του καλώς πράττειν».
Η μεγάλη εικόνα: Σαράντα ώρες εργασίας. Αυτό έπρεπε να ήταν το ζητούμενο στο νομοσχέδιο για τη δευτεροβάθμια φροντίδα. Δυστυχώς, όλοι εστίασαν στις εργασιακές σχέσεις και στα λεφτά που θα παίρνουν οι γιατροί. Ενα ιατροκεντρικό σύστημα υγείας είναι ένα κακό σύστημα. Ενα σύστημα χωρίς νοσηλευτές και υποστηρικτικό προσωπικό είναι ένα νεκρό σύστημα.
Μεγάλες απαιτήσεις, μικρές αμοιβές, μικρή υποστήριξη. Αυτή είναι η κατάσταση σε όλα τα συστήματα υγείας της Δύσης. Με αφορμή την πανδημία οι κοινωνίες επαναπροσδιορίζουν τις προτεραιότητές τους, ενώ σοσιαλιστικές αξίες, όπως η ενότητα και η ανιδιοτέλεια, πνέουν τα λοίσθια. Οι ελλείψεις σε υγειονομικούς θα ενταθούν, όπως θα ενταθούν και οι εισαγωγές δυναμικού από αναπτυσσόμενες χώρες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Την ίδια στιγμή οι άγιοι στην ιατρική θα εκλείψουν οριστικά, μιας και έχουν οικογένειες να θρέψουν, ενώ οι πολίτες θα πρέπει να εξασκηθούν σε μια άλλη αρετή των παραδοσιακών μας αγίων, την υπομονή. Και να μην ξεχνάμε ότι τόσο η υπομονή όσο και η αγιοσύνη δεν είναι μέρος κάποιου τύπου εμπορίου, άρα δεν μπορούμε να τις αγοράσουμε με χρήματα.
Στέλιος Δημητρακόπουλος, Γενικός γιατρός στο Κέντρο Υγείας Αγίας Βαρβάρας Ηρακλείου Κρήτης:
«Θέλω να προσφέρω με την ίδια δύναμη που ’θελα στο ξεκίνημα, θέλω να νικήσω αφού δεν μπορώ να νικηθώ» (Αλέκος Παναγούλης)
Το 2022 κλείνει αφήνοντας πίσω του δεκάδες χιλιάδες νεκρούς από την πανδημία κι όχι μόνο, χιλιάδες εξουθενωμένος υγειονομικούς και χιλιάδες ακόμη που η αντιεπιστημονική, αντισυνταγματική και βαθιά ανάλγητη πολιτική απόφαση της αναστολής εργασίας τούς άφησε χωρίς οικονομικούς πόρους για μήνες, στερώντας ταυτόχρονα την πολύτιμη βοήθειά τους από το ΕΣΥ «εν καιρώ πολέμου».
Ο τελευταίος νόμος που κατήργησε το καθεστώς πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των γιατρών του ΕΣΥ ήρθε σαν ταφόπλακα να κλείσει ό,τι είχε απομείνει από ένα δημόσιο σύστημα υγείας που χάρη στο φιλότιμο και στην αυταπάρνηση των εργαζομένων του αποτελούσε καταφύγιο των συνανθρώπων μας ανεξαρτήτως ασφαλιστικής, οικονομικής κατάστασης ή χώρας καταγωγής.
Το 2023 προδιαγράφεται χειρότερο τόσο για τις συνθήκες εργασίας των υγειονομικών όσο και για την ποιότητα φροντίδας και την ισότιμη δωρεάν πρόσβαση των πολιτών στο ΕΣΥ. Οι γιατροί που έχουν επιλέξει να ζουν με εντιμότητα μόνο από τον μισθό τους θα δουν το εισόδημά τους να ροκανίζεται κι άλλο από τον πληθωρισμό, θα παρακολουθούν τους συναδέλφους τους να παραιτούνται και τους νέους γιατρούς να μεταναστεύουν, ενώ σε ό,τι αφορά τους πολίτες η κάλυψη των αναγκών υγείας τους θα εξαρτάται ακόμη περισσότερο από τα χρήματα που θα είναι σε θέση να πληρώσουν γι’ αυτήν, υλοποιώντας στην πράξη την εκφρασμένη πολιτική θέση της κυβέρνησης περί επιβίωσης του ισχυρότερου.
Σε τι μπορούμε να ελπίζουμε; Μόνο στη συνειδητοποίηση εκ μέρους της κοινωνίας ότι η απαίτηση για ένα πραγματικά δημόσιο σύστημα υγείας μπορεί να υλοποιηθεί εφόσον γίνει καθολικό αίτημα, υποστηρίζοντας ενεργητικά εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις που είναι ξεκάθαρα απέναντι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές οι οποίες αντιμετωπίζουν τον χώρο της υγείας ως πεδίο κερδοφορίας. Κι αυτό καλό είναι να το θυμηθούμε προτού χρειαστούμε τις υπηρεσίες του.
«Γιατί η σιωπή μας είναι ο δισταγμός για τη ζωή και τον θάνατο» (Μαν. Αναγνωστάκης).
Κώστας Κατσιγιαννόπουλος, Ψυχίατρος, διευθυντής ΕΣΥ, μέλος Γενικού Συμβουλίου ΟΕΝΓΕ, πρόεδρος Νοσοκομειακών Ιατρών Λήμνου :
«Μπήκαν στην πόλη οι εχθροί»
Το 2022 θα μπορούσε να αποχωρήσει, σε ό,τι αφορά το Εθνικό Σύστημα Υγείας, όχι υπό τους ήχους του «Πάει ο παλιός ο χρόνος», αλλά τραγουδώντας το «Μπήκαν στην πόλη οι εχθροί». Αυτήν τη χρονιά η κυβέρνηση ξεδίπλωσε και νομοθέτησε την αντιδραστική πολιτική της καταργώντας την πλήρη και αποκλειστική απασχόληση των γιατρών του ΕΣΥ, παραδίδοντας τα νοσοκομεία βορά στους μεγαλοϊδιώτες και καθιστώντας τους μικρογιατρούς της γειτονιάς έρμαιο των μεγαλοκλινικαρχών. Μένει κατά το νέο έτος να φανεί πού θα οδηγηθούν τα πράγματα.
Η εφαρμογή αυτής της αντιμεταρρύθμισης στην πράξη θα σημάνει πισωγύρισμα δεκαετιών για το σύστημα υγείας, πολύ πριν από το 1982 και την εμβληματική θεσμοθέτηση του ΕΣΥ. Θα σημάνει για τους ασθενείς πραγματική οικονομική αφαίμαξη για να βρουν την υγειά τους. Σκηνές όπως στην κομεντί του ’50 «Σάντα Τσικίτα», όπου ο πρωταγωνιστής ξεπουλιέται και παντρολογιέται για να χειρουργηθεί η μάνα του, δεν θα ανήκουν στο μακρινό παρελθόν αλλά θα αποτελούν προβολή από το εγγύς μέλλον.
Κι οι γιατροί; Στο νέο τοπίο ο γιατρός θα αναγκαστεί να τρέχει από το νοσοκομείο στο ιδιωτικό ιατρείο κι από εκεί στην ιδιωτική κλινική και μετά στην εφημερία και τα απογευματινά ιατρεία για να αθροίσει ένα αξιοπρεπές εισόδημα. Ματαιωμένος και κουρασμένος, χωρίς καμία ποιότητα ζωής, στο τέλος θα αυτοαπαξιωθεί αναγκαζόμενος να βλέπει τους ασθενείς ως νούμερα, κοιτώντας τους στα χέρια κι όχι στα μάτια, καταλήγοντας να βάλει τα χέρια του στις δικές τους τσέπες. Οσο για την ιατρική εκπαίδευση των νέων γιατρών, θα αποτελεί το πιο σύντομο ανέκδοτο σε αυτό το σύστημα.
Αρα λύση δεν υπάρχει; Μόνη προοπτική η απαξίωση ή η μετανάστευση στην Εσπερία για αναζήτηση καλύτερου μέλλοντος; Προοπτική κι ελπίδα είναι στη νέα χρονιά να υπάρξει μια πραγματική δημοκρατική αλλαγή που θα ανατρέψει την αντιδραστική μεταρρύθμιση στην υγεία. Τον καινούργιο χρόνο θα μας δοθεί η δυνατότητα να διεκδικήσουμε ένα καλύτερο ΕΣΥ, όχι αυτό που υπάρχει ούτε αυτό που σχεδιάζει το τρίδυμο Μητσοτάκης – Πλεύρης – Γκάγκα, με συγχωνεύσεις/καταργήσεις νοσοκομείων και περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του συστήματος. Στόχος είναι ένα ΕΣΥ πρωτοποριακό, καινοτόμο, ανοιχτό, προσβάσιμο σε όλους, με καθολική δωρεάν παροχή υπηρεσιών και μείωση των ανισοτήτων στην υγεία. Με αύξηση της χρηματοδότησης, σεβασμό και αξιοπρέπεια στον ασθενή, τον εργαζόμενο, τον άνθρωπο. Αυτό το ΕΣΥ μπορεί να ανατείλει μες στο 2023. Αλλιώς την Πρωτοχρονιά του 2024 θα είναι πολύ αργά για δάκρυα!
Βασίλης Τσάπας Εντατικολόγος, διευθυντής ΕΣΥ, μέλος ΔΣ ΕΝΙΘ – ΓΣ ΟΕΝΓΕ:
«Θα συνεχιστεί επιταχυνόμενος ο κατήφορος που ξεκίνησε με την πανδημία»
Το 2023, οπότε αναμένεται να εφαρμοστεί ο νέος νόμος για το ΕΣΥ, θα είναι πολύ χειρότερο και για την πλειονότητα των γιατρών του ΕΣΥ και για τους ασθενείς. Θα συνεχιστεί, σαφώς επιταχυνόμενος, ο κατήφορος που ξεκίνησε με την πανδημία.
Η σημαντική υποστελέχωση που υπάρχει σε σχεδόν όλα τα νοσοκομεία της επαρχίας και στα περισσότερα νοσοκομεία των μεγάλων πόλεων, την οποία η κυβέρνηση δεν έχει καμιά διάθεση να αναστρέψει, έχει οδηγήσει την πλειονότητα των γιατρών του ΕΣΥ σε σκληρή υπερεργασία και υπερεφημέρευση. Αυτή η συνθήκη σε συνδυασμό με τις χαμηλές αποδοχές (οι χαμηλότερες σε όλη την Ευρώπη και τα Βαλκάνια) συντηρεί και διογκώνει το κύμα φυγής νέων γιατρών στο εξωτερικό αλλά και γιατρών του ΕΣΥ προς τον ιδιωτικό τομέα.
Η δυνατότητα που δίνει η κυβέρνηση στους γιατρούς του ΕΣΥ για ιδιωτικά έργα (χειρουργεία, ιατρεία ή εν γένει συνεργασία με ιδιωτικές κλινικές) είναι καθαρά θεωρητική για πολλούς (αν όχι τους περισσότερους) όσο η μέρα έχει 24 ώρες και ο μήνας 30 μέρες. Εκτός φυσικά αν παραμεληθεί το τακτικό πρωινό και το εφημεριακό έργο (με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ασθενείς).
Σημαντικότερος όμως είναι ο αντίκτυπος που θα έχει η νέα πραγματικότητα για τους ασθενείς. Απογευματινά ιατρεία και χειρουργεία με αμοιβή στα δημόσια νοσοκομεία· ιδιωτικά χειρουργεία και ιατρεία γιατρών του ΕΣΥ σε ιδιωτικές κλινικές· το «φακελάκι» πλέον αποκτά θεσμικό μανδύα. Ο ασθενής, που είναι αντιμέτωπος με τεράστιες λίστες αναμονής και αγωνιά για την υγεία του, θα πρέπει να βάλει το χέρι στην τσέπη (νόμιμα πλέον) για να λύσει το πρόβλημά του σε εύλογο χρόνο. Κάποιοι θα έχουν προνομιακή και άμεση πρόσβαση στις υπηρεσίες και τις υποδομές του ΕΣΥ που όλοι πληρώσαμε. Οι μη έχοντες θα πρέπει να ξεπουληθούν ή να περιμένουν. Πολλά προβλήματα υγείας όμως δεν μπορούν να περιμένουν.
Αυτό ακριβώς είναι το κεφαλαιώδες σε ό,τι αφορά την αντιμεταρρύθμιση που η κυβέρνηση εισάγει. Οτι η υγεία είναι όλο και λιγότερο δικαίωμα – έγινε προνόμιο. Οτι απέναντι στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα στην υγεία για όλους, κάποιοι τελικά θα είναι πιο ίσοι από τους άλλους.
Αυτό πρέπει να το καταλάβει η κοινωνία. Και να αντιδράσει. Οχι στις εκλογές. Τώρα.
Ελένη Ιωαννίδου, Παθολόγος – λοιμωξιολόγος, διευθύντρια της παθολογικής κλινικής του νοσοκομείου Ρεθύμνου:
«Βλέπω τον εαυτό μου στο ΕΣΥ το 2023;»
Για να δούμε. Υστερα από 20 χρόνια υπηρεσίας πού βρίσκομαι;
Είμαι διευθύντρια κλινικής και κάνω οκτώ εφημερίες ενεργείς τον μήνα. Σε μια κλινική με τρεις ειδικευμένους γιατρούς, χωρίς καμία προοπτική αύξησης αυτού του αριθμού. Δεν παίρνω τα ρεπό μου. Για άδεια ούτε λόγος. Μου επιβάλλουν να κάνω διακομιδές διασωληνωμένων ασθενών ενώ δεν είμαι εξειδικευμένη σε αυτό το αντικείμενο, βάζοντας σε κίνδυνο την υγεία των ασθενών. Εφαγα μια πανδημία και ως η μοναδική λοιμωξιολόγος του νομού δούλεψα σαν το γαϊδούρι τρία χρόνια –επιπλέον των άλλων μου καθηκόντων– γι’ αυτό το αντικείμενο. Οταν είπα ότι δεν μπορεί ένας γιατρός να γίνει λάστιχο σε πολλά πόστα κλήθηκα σε πειθαρχική διαδικασία. Δεν μπόρεσα να πάω στο μνημόσυνο του πατέρα μου γιατί με καλούσε η υπηρεσία. Για να μιλήσω σε ένα συνέδριο προγραμματισμένο από δεκαμήνου έπρεπε να γίνω… Βέγγος ανάμεσα σε εφημερίες. Αναγκάστηκα να εφημερεύσω πέντε μέρες σε διάστημα επτά ημερών όταν αρρώστησε μια συνάδελφος. Αισθάνομαι συνέχεια σαν τον φτωχό συγγενή όταν βλέπω συναδέλφους να εκπαιδεύονται, να προχωράνε στην επιστήμη τους κι εγώ να βρίσκομαι σε επιστημονικό μαρασμό. Το καλοκαίρι πήρα μια βδομάδα άδεια και μου βγήκε η πίστη στις εφημερίες, μέρα παρά μέρα, πριν και μετά. Είναι η τρίτη χρόνια που η οικογένειά μου φεύγει τις γιορτές κι εγώ μένω στις «επάλξεις» να δουλεύω. Εχω «να λαμβάνω» 200 μέρες κανονική άδεια.
Από την άλλη, ναι, κάνω λειτούργημα. Σε ένα σύστημα υγείας που συνέχεια πρέπει να λέω στους ασθενείς να πληρώσουν για να γυρίσουν με ασθενοφόρο στο σπίτι τους, για να βγει γρήγορα η βιοψία τους, για να αποκτήσουν έναν ορθοπεδικό κηδεμόνα, για να έχουν μια εξειδικευμένη εκτίμηση, για να κάνουν ένα χειρουργείο, για να βάλουν αποκλειστική νοσοκόμα για να φροντίσει τον ασθενή τους, ότι δεν μπορώ να τους παρακολουθώ όταν βγουν από το νοσοκομείο γιατί τα εξωτερικά μας ιατρεία είναι κλειστά εδώ και τρία χρόνια, ότι δεν μπορώ να εξυπηρετήσω τους ανασφάλιστους για συνταγογράφηση αφού η κυβέρνηση αποφάσισε να τους δώσει μοναδική διέξοδο ένα νοσοκομείο που καταρρέει.
Και όλα αυτά με μισθό που πλέον δεν μου επιτρέπει να ζήσω με αξιοπρέπεια και για να επιβιώσω, σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο, πρέπει να δουλέψω ακόμη περισσότερο και να με πληρώνουν γι’ αυτό οι ασθενείς.
Οσο «δελεαστικό» κι αν είναι, μάλλον θα αποχαιρετήσω αυτό το ΕΣΥ που έχει απολέσει όλα τα χαρακτηριστικά που με έκαναν να το υπηρετώ και να το αγαπώ τόσα χρόνια.
Φωτεινή Καρυστινάκη, Νοσηλεύτρια, νοσοκομείο Ευαγγελισμός:
«Παράθυρο στο παρελθόν»
Το αύριο της υγείας θα είναι ένα παράθυρο –αν όχι πόρτα– στο παρελθόν και όχι σε ένα μέλλον όπως μας υπέδειξε η πανδημία ότι χρειάζεται να προετοιμάσουμε. Μια υγειονομική κρίση η οποία ανέδειξε την ανεπάρκεια των ιδιωτικών και μεικτών συστημάτων υγείας και ασφάλειας να τη διαχειριστούν.
Η κυβέρνηση της ΝΔ και με το πρόσφατο νομοσχέδιο εγκατέλειψε τον Ιπποκράτη και προσκύνησε τον Μαμωνά. Ως άλλος Πινοτσέτ που διέλυσε ό,τι έχτισε ο γιατρός – πρόεδρος της Χιλής Αλιέντε, εν μέσω πανδημίας έβαλε εναντίον της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, ιδιωτικοποίησε ουσιαστικά τον επικουρικό πυλώνα ασφάλειας και πρόσφατα έδωσε τη χαριστική βολή στο ΕΣΥ και στους ανθρώπους του. Είναι δύσκολο να αντιληφθούμε τι σημαίνει η προ ΕΣΥ εποχή, μιας και δεν την έχουμε ζήσει. Ζήσαμε όμως ως υγειονομικοί τις εποχές 2010-15, όταν 2,5 εκατ. ανασφάλιστοι λόγω της κρίσης συμπολίτες μας δεν είχαν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Η εποχή που οι άνθρωποι στερούνταν το ανθρώπινο δικαίωμα παροχής υπηρεσιών υγείας τέλειωσε το 2016 με νόμο του ΣΥΡΙΖΑ περί ανασφάλιστων και ως υγειονομικοί δεν θα επιτρέψουμε να επανέλθει.
Οι κινητοποιήσεις υγειονομικών και χιλιάδων πολιτών στην Ευρώπη δείχνουν ότι η υγεία και η επιβίωση του ΕΣΥ περνάνε από το ΕΜΕΙΣ της κοινωνίας. Η ενίσχυση του ΕΣΥ, η διεκδίκηση προσλήψεων και η αξιοπρέπεια σε μισθούς και εργασιακές συνθήκες δεν είναι συντεχνιακές διεκδικήσεις. Είναι οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος μες στο οποίο θα περιθάλψουμε τους ασθενείς μας.
Το 2023 εύχομαι να είναι ένας χρόνος ενότητας και πρωτοβουλιών για τη θέσπιση διεθνών συμφωνιών οι οποίες θα διασφαλίζουν την καθολική πρόσβαση στην υγεία. Ενα έτος προετοιμασίας των εθνικών συστημάτων υγείας για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων υγειονομικών κρίσεων λόγω πανδημιών ή ως απόρροια των αποτελεσμάτων της κλιματικής κρίσης. Ωστε καμιά χώρα, κανένας πολίτης να μη βρεθεί ξανά χωρίς επάρκεια εμβολίων, φαρμάκων, ιατρικού εξοπλισμού και μέσων ατομικής προστασίας. Η υγεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Ως δικαίωμα την αναγνωρίζουμε, έτσι θα την υπερασπιζόμαστε.
«Η κυβέρνηση της ΝΔ και με το πρόσφατο νομοσχέδιο εγκατέλειψε τον Ιπποκράτη και προσκύνησε τον Μαμωνά»
