Το ταξίδι του Γάλλου προέδρου στην Κίνα ανέδειξε τα ρήγματα που διατρέχουν την Ευρώπη σε σχέση με τη στάση της απέναντι στον «ασιατικό τίγρη»
Ο Μακρόν επισκέφτηκε την προηγούμενη εβδομάδα την Κίνα σε συνέχεια των επισκέψεων υψηλού προφίλ που έχει αποφασίσει να κάνει ώστε να χτίσει την εικόνα ενός ηγέτη διεθνούς βεληνεκούς, ενώ τα πράγματα εντός των τειχών γίνονται όλο και πιο δύσκολα γι’ αυτόν. Η διαφοροποίηση του Μακρόν σε σχέση με τις επιταγές των γεωπολιτικών σχεδιασμών των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα, τη δεδομένη στιγμή που ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δεν έχει κατηγορηματικά αποκλείσει το ενδεχόμενο στρατιωτικής ενίσχυσης της Ρωσίας, έχει κάνει πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες –ειδικά στην ανατολική Ευρώπη– να ανησυχούν.
Κονφερασιέ της ειρήνης και… των πολυεθνικών
Ο φιλοκυβερνητικός Τύπος στη Γαλλία υπογράμμιζε ότι η επίσκεψη Μακρόν στο Πεκίνο είχε υψηλά ανθρωπιστικά κίνητρα. Μαζί με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ο Μακρόν στόχευε να πείσει τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ να επέμβει συμφιλιωτικά προς τη Μόσχα και να φέρει τον Βλαντίμιρ Πούτιν «στα συγκαλά» του, όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά. Μάλιστα, στην κοινή δήλωση που υπέγραψαν ο Μακρόν με τον Σι η Γαλλία και η Κίνα υπόσχονται να «εργαστούν από κοινού για λύσεις βασισμένες στο διεθνές δίκαιο», ενώ
επισημαίνουν ότι «οι διαφορές ανάμεσα στα κράτη πρέπει να επιλύονται μέσω του διαλόγου και των διαβουλεύσεων». Συγχρόνως γίνεται σαφής μνεία στη «στήριξη όλων των προσπαθειών να επανέλθει η ειρήνη στην Ουκρανία στη βάση του διεθνούς δικαίου».
Παράλληλα, όμως, ο Μακρόν –όπως μαθαίνουμε από τη «Le Figaro»– εξασφάλισε ένα πρωτοφανές άνοιγμα της διαβόητα κλειστής κινεζικής οικονομίας στους γαλλικούς εταιρικούς κολοσσούς. Το ταξίδι του Μακρόν έφερε χρυσοφόρα συμβόλαια στην Airbus, η οποία θα διπλασιάσει την ικανότητα κατασκευής Α320 μέχρι το 2025 ανοίγοντας δεύτερη γραμμή παραγωγής στην Τιαντζίν, ενώ ο δημόσιος αερομεταφορέας της Κίνας έκανε παραγγελία για 160 νέα αεροπλάνα. Η Γαλλική Εταιρεία Ηλεκτρισμού (EDF) έκλεισε συμφωνία με την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας για την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων και υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
Επίσης, η τρίτη μεγαλύτερη ναυτιλιακή στον κόσμο, η γαλλική CMA-CGM, υπέγραψε συμφωνία με την Cosco για την προμήθεια βιομεθανόλης, η εταιρεία ύδατος Suez υπέγραψε συμφωνίες για προγράμματα αφαλάτωσης θαλασσινού νερού άγνωστων λοιπών λεπτομερειών, η Agrifood έλαβε άδεια για εξαγωγή χοιρινού κρέατος στην Κίνα, ενώ η L’Oréal υπέγραψε συμφωνία με τον κινεζικό γίγαντα του λιανικού ηλεκτρονικού εμπορίου Alibaba για «βιώσιμη κατανάλωση» καλλυντικών.
Συνεργασία στον Ινδο-Ειρηνικό
Μια συγκεκριμένη αποστροφή του λόγου του Γάλλου προέδρου σε συνέντευξή του στο Politico κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της επιστροφής από την Κίνα, που δημοσιεύτηκε στις 9 Απριλίου, ήταν αυτή που τράβηξε τα βλέμματα όλης της Ευρώπης και έβαλε σε σκέψεις την Ουάσινγκτον. «Η ερώτηση που πρέπει να απαντήσουν οι Ευρωπαίοι είναι: θα πρέπει να επιταχυνθεί μια κρίση στην Ταϊβάν;», σπεύδοντας να απαντήσει μόνος του: «Οχι». Ο Μακρόν συνέχισε λέγοντας ότι «το χειρότερο πράγμα θα ήταν να νομίσουμε εμείς οι Ευρωπαίοι ότι πρέπει να γίνουμε παρακολούθημα αυτού του θέματος και να παίρνουμε γραμμή από την αμερικανική ατζέντα και την κινεζική υπερβολική αντίδραση». Η πρόταση για «στρατηγική αυτονομία» της ΕΕ καθώς και ανάδειξη της ΕΕ σε «τρίτη υπερδύναμη» απέναντι σε ΗΠΑ και Κίνα ήρθε ως φυσικό επακόλουθο στη συνέντευξη, αφού ο Μακρόν προσπαθεί να περάσει την πρόταση εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια.
Αυτό που δεν είπε όμως ο Γάλλος πρόεδρος είναι ότι στην κοινή δήλωση που αναφέρθηκε πιο πάνω η Γαλλία και η Κίνα συμφώνησαν στο σημείο 4, την «εμβάθυνση του διαλόγου μεταξύ του νότιου τομέα του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Κίνας και των γαλλικών δυνάμεων στη ζώνη της Ασίας και του Ειρηνικού, με σκοπό την ενίσχυση της αμοιβαίας κατανόησης των περιφερειακών και διεθνών θεμάτων ασφαλείας».
Με μισό μάτι κοιτούν οι Ευρωπαίοι
Μία μέρα μετά το πέρας της επίσκεψης Μακρόν η Κίνα ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε με επιτυχία ασκήσεις με πραγματικά πυρά στις οποίες έκανε προσομοίωση περικύκλωσης του νησιού. Δεν είναι λοιπόν αδικαιολόγητη η οργή που προκάλεσε στους ευρωπαϊκούς διπλωματικούς κύκλους η διαφοροποίηση Μακρόν. Μια διπλωματική πηγή σχολίασε στο Politico ότι ο Μακρόν εκπροσωπεί μόνο τη Γαλλία, όχι την Ευρώπη, και οποιοδήποτε ξεστράτισμα από τη διατλαντική συμμαχία στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτονομίας δεν έχει την ευρωπαϊκή συναίνεση.
Οι αλλαγές που έχει κάνει η Ευρώπη στην εξωτερική της πολιτική από την έναρξη του πολέμου την έχουν φέρει πολύ πιο κοντά στις ΗΠΑ. Μια σειρά από χώρες, εκτός πολύ συγκεκριμένων εξαιρέσεων, προμήθευσαν όπλα το Κίεβο, ενώ χώρες όπως η Γερμανία, η Φινλανδία και η Σουηδία έσπασαν αμυντικά δόγματα δεκαετιών ώστε να ικανοποιήσουν την επέκταση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της βορειοατλαντικής συμμαχίας.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ένα οξύμωρο: σε αμερικανικά περιοδικά εξωτερικής πολιτικής βαριά επηρεασμένα από το κατεστημένο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, όπως το «Foreign Affairs», επισημαίνεται ότι ο πόλεμος έκανε εμφανές γιατί η Ευρώπη έχει γαντζωθεί από τις πολεμικές δυνατότητες των ΗΠΑ, μιας και οι απαιτήσεις του ανέδειξαν τις δομικές αδυναμίες της ευρωπαϊκής πολεμικής βιομηχανίας. Ταυτόχρονα, όμως, εκτιμούν ότι ο πόλεμος ανέδειξε και την αδυναμία της πολεμικής μηχανής της Ρωσίας που, ενώ στην αρχή του όλοι περίμεναν ότι θα πάρει όλη την Ουκρανία σε μια εβδομάδα, τελικά κόλλησε για παραπάνω από ένα χρόνο σε έναν πόλεμο φθοράς.
