Περιορισμένη παραγωγή, καμένες εκτάσεις ελαιώνων από την ολιγωρία του επιτελικού κράτους και βέβαια επιτελική άρνηση ελέγχου της αισχροκέρδειας, στερούν από το τραπέζι του Έλληνα καταναλωτή το ελαιόλαδο. Την ίδια ώρα ο πρωθυπουργός της χώρας, Κυριάκος Μητσοτάκης συνεχίζει να ψεύδεται ενώπιον του ελληνικού λαού, λέγοντας πως «το πρόβλημα με τις τιμές του ελαιόλαδου είναι παγκόσμιο» και πως «αυτό που είναι πρόβλημα για τον καταναλωτή, είναι όφελος για τον παραγωγό», προκαλώντας την αντίδραση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανου Κασσελάκη, ο οποίος αναφέρθηκε σε «κυβέρνηση λαδέμπορων».
Όλη η αλήθεια για το ελαιόλαδο
Όπου και αν αποταθήκαμε το συμπέρασμα όλων είναι ότι πολλά νοικοκυριά αντικαθιστούν το ελαιόλαδο με άλλα φθηνότερα έλαια. Αν συνδυαστεί με την ακρίβεια σε τρόφιμα και είδη ευρείας κατανάλωσης που ολοένα γιγαντώνεται, τότε εύλογα καταλήγει οποιοσδήποτε στο γεγονός ότι οι καταναλωτές ζουν σε «καθεστώς πληθωριστικής τρομοκρατίας».
Το documentonews.gr αποτάθηκε στους ανθρώπους που γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους τι συμβαίνει στην αγορά. Μας μίλησαν για κλοπές του «πράσινου χρυσού» λόγω της ακρίβειας, την ώρα μάλιστα που οι παραγωγοί σκέφτονται να βάλουν GPS στο χωράφι ώστε να ελέγξουν τυχόν κλοπές. Μας ανέλυσαν πώς αισχροκερδούν οι μεσάζοντες που αγόρασαν το περσινό λάδι 4-5 ευρώ το λίτρο και εκμεταλλευόμενοι τη φετινή συγκυρία το πωλούν έως και 13 ευρώ το λίτρο στα ράφια των σουπερμάρκετ. Μας ξεκαθάρισαν τι συμβαίνει στη Μεσόγειο με τη μειωμένη παράγωγή και πώς αυτό επηρεάζει την τιμή.
Πώς διαμορφώνονται οι τιμές
Το 80% της εγχώριας παραγωγής πωλήθηκε κατά την περίοδο της συγκομιδής, που ξεκινάει τέλη Οκτώβρη και τελειώνει αρχές Γενάρη, όπως μας πληροφορεί ο Γιάννης Πάζιος, γενικός διευθυντής του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ένωση Μεσσηνίας. Οι τιμές που διαμορφώθηκαν πέρυσι για το ελαιόλαδο ήταν από 4,5 έως 5 ευρώ. Από τον Απρίλιο και μετά όμως, «μόλις γνωστοποιήθηκαν οι εκτιμήσεις για την κατάσταση στην Ισπανία και την Ιταλία και την έλλειψη αποθεμάτων, έτρεξαν οι έμποροι και οι έχοντες συμβόλαια για να δουν ποσότητες και να κλείσουν. Έτσι ξαφνικά άρχισε η τιμή να ανεβαίνει και στο ράφι πολλαπλασιάστηκε, παρότι οι ποσότητες είχαν αγοραστεί με τιμή παραγωγού 4,5 ευρώ. Επεξηγηματικά, είχαμε τιμές 7 και 8 ευρώ στο ράφι και ξαφνικά φτάσανε 9, 10 και 11 ευρώ», διαπιστώνει ο Γ. Πάζιος.
Πριν από ένα μήνα στη Μεσσηνία, μία ποσότητα 27 τόνων δημοπρατήθηκε από έναν μικρό συνεταιρισμό προς 8,35 ευρώ. Από την άλλη ο Αγροτικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Αγίων Αποστόλων στη Λακωνία πούλησε 26 τόνους εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου εσοδείας 2023 στην τιμή των 9,25 ευρώ.
Την όλη κατάσταση επιβαρύνει το πρόβλημα μειωμένης παραγωγής στη Μεσόγειο.
«Η μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγός χώρα, η Ισπανία, παράγει 1,5 εκατ. τόνους ελαιόλαδο. Τα τελευταία δύο χρόνια η παραγωγή της είναι συρρικνωμένη κατά 50%, γεγονός που σημαίνει ότι πέφτει και η παγκόσμια προσφορά λαδιού, κάτι που οδηγεί αναγκαστικά με βάση τους νόμους προσφοράς και ζήτησης σε άνοδο της τιμής. Η Ιταλία, που είναι χώρα με εξίσου μεγάλη παραγωγή, έχει απώλεια της τάξης του 30% λόγω κλιματολογικών συνθηκών, όπως η έντονη ξηρασία. Στην Ελλάδα ίσως αυτό να το αντιμετωπίσουμε φέτος που οι εκτιμήσεις είναι για μία πτώση του 50% όσον αφορά την παραγωγή ελαιολάδου» εξηγεί ο Γ. Πάζιος.
Όπως επισημαίνει, περιοχές όπως η Μεσσηνία έχουν επηρεαστεί από τις καιρικές συνθήκες, εφόσον δεν είχαμε έντονο χειμώνα, όπως χρειάζεται η ελιά, ούτε ήπια άνοιξη προκειμένου να βοηθήσει την καρπόδεση. «Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ούτε οι Ιταλοί ούτε οι Ισπανοί φαίνεται να έχουν καλή παραγωγή, οι τιμές παραγωγού θα κινηθούν σε υψηλά επίπεδα» εκτιμά ο γενικός διευθυντής του συνεταιρισμού Ένωση Μεσσηνίας.
Η κ. Ελένη, μικροπαραγωγός στην Εύβοια, εξηγεί στο documentonews.gr ότι τον Μάιο και τον Ιούνιο έβρεξε αρκετά, με αποτέλεσμα να επηρεαστεί η ανθοφορία και η καρπόδεση. Οι παραγωγοί του δικού της βεληνεκούς προτιμούν να μην πουλήσουν, αλλά να κρατήσουν το λάδι προς ίδια κατανάλωση, σκεπτόμενοι ότι εν καιρώ θα αναγκαστούν να αγοράσουν σε διπλάσια τιμή. Όπως μας λέει χαρακτηριστικά, «οι τιμές των λιπασμάτων διπλασιάστηκαν, το μεροκάματο ανέβηκε. Σε λίγο αναμένουμε να ανέβει και η τιμή των άλλων λαδιών, όπως το πυρηνέλαιο που φτιάχνεται από το κουκούτσι της ελιάς».
Κλοπές κλαδιών με ελιές
«Άμα θέλουμε να κρατήσουμε την κατανάλωση, θα πρέπει ο κλάδος διάθεσης και διακίνησης, που ξέρουμε ότι έχει αυξημένα κόστη –απολάμβανε όμως μεγάλα περιθώρια κέρδους από το χωράφι στο ράφι– θα πρέπει να προσαρμοστεί», υποστηρίζει ο Γ. Πάζιος.
Τα μεροκάματα εργατών γης, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του συνεταιρισμού Ένωση Μεσσηνίας, έχουν διαμορφωθεί στα 50 και 60 ευρώ, ενώ τον προηγούμενο χρόνο ήταν 30 με 40 ευρώ, αφού πλέον υφίσταται τεράστια έλλειψη εργατικών χεριών. «Από την μία πλευρά έχουμε τον πληθωρισμό και τις αυξήσεις σε λιπάσματα, φάρμακα, πετρέλαιο κίνησης, αλλά πρέπει να συνυπολογίσουμε το κόστος ζωής στην ύπαιθρο, που έχει αυξηθεί» εξηγεί.
Ο Γ. Πάζιος εφιστά την προσοχή δηλώνοντας ότι ο κίνδυνος να έχουμε κλοπές είναι υπαρκτός. «Μπορεί να κόψουν κλαδιά από μία ελιά, να τα πάνε σε κάποιο ελαιοτριβείο και από 100 κιλά καρπό να πάρουν 1.000 ευρώ». Εξαιτίας της παραβατικότητας ο συνεταιρισμός ζητά την ενίσχυση της ασφάλειας της υπαίθρου. Όπως επισημαίνει ο κ. Πάζιος, τα συστήματα ασφαλείας όπως τα gps πιθανώς να λειτουργήσουν αποτρεπτικά αλλά χρειάζεται και άλλα σύγχρονα μέτρα παρακολούθησης.
Η κ. Μαριάννα, επί χρόνια ταμίας σε γνωστή αλυσίδα σουπερμάρκετ, εκτιμά ότι το καλάθι δεν είναι πλέον γεμάτο. Οι άνθρωποι σκέφτονται δυο και τρεις φορές τι θα ψωνίσουν. Συγκεκριμένα η τιμή του ελαιολάδου έχει ανέβει αισθητά, και μάλιστα πριν από τρεις εβδομάδες παρατηρούνταν το φαινόμενο να αγοράζουν δύο και τρία μπουκάλια ελαιόλαδο ώστε να προλάβουν την άνοδο της τιμής.