Συλλέκτης μεταλλίων σε παγκόσμια πρωταθλήματα και κύπελλα εδώ και 15 χρόνια, ο κορυφαίος Ελληνας ποδηλάτης ονειρεύεται να γίνει ολυμπιονίκης στα 32 του στο Τόκιο
O Χρήστος Βολικάκης παραγγέλνει έναν φυσικό χυμό και κάθεται στην καρέκλα σφιγμένος, σαν να τον περιμένει ανάκριση. «Οχι, όχι, δεν είναι αυτό» εξηγεί χαμογελαστός. «Απλώς, σκέφτομαι πάντοτε το μετά! Εχουμε ταξίδι και πρέπει να ασχοληθώ με όλες τις λεπτομέρειες. Να κλείσουμε εισιτήρια, να βρούμε τις καλύτερες τιμές, να πακετάρουμε το ποδήλατο με ασφάλεια, να πληρώσουμε υπέρβαρα». Ακόμη και για έναν πρωταθλητή κόσμου και επίδοξο ολυμπιονίκη η ζωή στην Ελλάδα είναι… ποδήλατο. «Ξέρεις, τα δικά μας ποδήλατα δεν έχουν φρένα. Εάν σωριαστεί κάποιος μπροστά σου, ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Οσο για την προπόνηση στον δημόσιο δρόμο; Κάνουμε τον σταυρό μας και ξεκινάμε…».
Η προετοιμασία για το Τόκιο είναι ένας διαρκής αγώνας.
Το άθλημα είναι απαιτητικό και σκληρό, με μεγάλες καταπονήσεις και δύσκολα ταξίδια. Ζω συνεχώς με μια βαλίτσα στο χέρι και φυσικά δεν βλέπω καθόλου τους τόπους που επισκέπτομαι. Περισσότερο με ενδιαφέρει να φτάσει το ποδήλατο στην ώρα του και να είναι σώο. Οι ξένοι έχουν ολόκληρη ομάδα πίσω τους. Τα βρίσκουν όλα έτοιμα και απλώς καβαλάνε το ποδήλατο στον αγώνα. Τα ήξερα όμως αυτά. Προέρχομαι από ποδηλατική οικογένεια και αγαπώ πολύ το άθλημα. Είμαι και αθλητής της προπόνησης εγώ, δεν μπορώ διαφορετικά. Θέλω να καίγομαι…
Το οικονομικό ζήτημα μοιάζει δυσκολότερο και από το αγωνιστικό.
Αλλοι βγάζουν λεφτά από τον αθλητισμό, εμείς βάζουμε από την τσέπη μας. Τα προνόμια της πολιτείας πρέπει να επανέλθουν και σε ενισχυμένη μορφή, όπως γίνεται σε όλες τις χώρες. Ο πατέρας μου αναγκάστηκε να πουλήσει το πατρικό σπίτι του έξω από τον Βόλο για να συντηρήσει εμένα και τον αδερφό μου, που είναι επίσης πρωταθλητής αλλά περιμένει εδώ και δέκα χρόνια έναν διορισμό στον δήμο για βιοπορισμό. Το βλέπω το σπίτι όπως περνάω με το ποδήλατο από την Αφησσο και λέω πόσο ωραία θα ήταν να το έχω για βάση…
Μήπως όμως η φτώχεια είναι κάποιου είδους προνόμιο;
Πράγματι, τα εμπόδια σκληραίνουν τον χαρακτήρα. Τονώνουν τον εγωισμό και το κίνητρο. «Θα κερδίσω ακόμη και έτσι» σκέφτεσαι. Εάν όμως είχαμε τις παροχές των ξένων, δεν θα υπήρχε ένας Βολικάκης αλλά δέκα. Δεν είναι άνοιξη αυτό που ζει ο ελληνικός αθλητισμός. Υπάρχει μεγάλη κάμψη μετά το 2004. Εχουμε καλούς αθλητές σε διάφορα σπορ αλλά δεν είναι παρά μονάδες. Το μεράκι το δικό τους και των ανθρώπων τους αποτελεί το βασικότερο εφόδιό τους. Και η ψυχή του Ελληνα…
Τουλάχιστον έχετε το ποδηλατοδρόμιο του ΟΑΚΑ για τις προπονήσεις.
Είναι όμως ένα και μοναδικό. Και υπολειτουργεί. Ποιο άλλο άθλημα διαθέτει μόνο έναν χώρο προετοιμασίας; Από θέρμανση, μη συζητάς. Οταν έξω έχει δέκα βαθμούς, μέσα έχει τρεις. Λίγο ακόμη και θα κάνω ποδήλατο με τη στολή της μοτοσικλέτας! Συχνά το ποδηλατοδρόμιο είναι κλειστό για άσχετες εκδηλώσεις, ενώ λένε να το μετατρέψουν σε γήπεδο μπάσκετ. Μας σβήνουν τα φώτα ή μας αναγκάζουν να κόψουμε τις αλυσίδες και να κάνουμε διάρρηξη για να προπονηθούμε. Ευτυχώς, το ξύλο που τοποθετήθηκε το 2004 είναι καλής ποιότητας και αυτοσυντηρείται. Ουδέποτε έχουμε κάνει προετοιμασία στο εξωτερικό ή σε μεγάλο υψόμετρο, την ώρα που οι ανταγωνιστές μας βρίσκονται συνεχώς στα βουνά.
Τι θα δει ο θεατής που θα αποφασίσει να παρακολουθήσει έναν αγώνα ποδηλασίας;
Το άθλημα είναι ιδιαίτερα θεαματικό. Οι ταχύτητες φτάνουν τα 90 χιλιόμετρα την ώρα σε πίστα με μεγάλη κλίση. Η μία ρόδα ξύνει την άλλη και δεν μπορείς να πάρεις ανάσα. Τα ποδήλατα κοστίζουν 15.000 ευρώ, φτιαγμένα ολόκληρα από ανθρακόνημα. Δεν έχουν φρένα ούτε ταχύτητες. Ούτε μπορείς να κάνεις κόντρα με τα πετάλια. Και αν γίνει καμιά στραβή και σπάσει το ποδήλατο; Παρακαλάμε να βρούμε άλλο ή πρέπει να δώσουμε πάνω από έξι χιλιάρικα για να αγοράσουμε καινούργιο, ενώ οι ξένοι έχουν άλλα δέκα αναπληρωματικά. Είμαι πολύ ψείρας στο πακετάρισμα. Ελπίζω να μην πάω στο Τόκιο μόνο με ένα ποδήλατο.
Και πώς γίνεται κάποιος ολυμπιονίκης κάτω από τέτοιες συνθήκες;
Με έχει βοηθήσει ο Θεός. Σε εκείνον τα οφείλω όλα. Εχω περάσει από χίλια κύματα, αλλά με προστατεύει και αντέχω. Ταλέντο είχα από μικρός, όπως και διάθεση για σκληρή δουλειά. Κάνω καλή ζωή και βάζω Χ στις καταχρήσεις, ειδάλλως η καρδιά δεν θα άντεχε δύο ώρες με 200 παλμούς. Χρειάζονται δύναμη, αντοχή, ταχύτητα. Δεν είναι νορμάλ άθλημα η ποδηλασία. Εάν έρθεις να δεις μια extreme προπόνηση στα σπριντ, θα κλείνεις τα μάτια σου τρομαγμένος.
Υπάρχει και φόβος; Και μόνο που σας βλέπω τρέμω.
Είναι επικίνδυνο άθλημα, ναι. Προσωπικά πέρασα μεγάλο σοκ όταν έπεσα στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στην Αγία Πετρούπολη και έπαθα συντριπτικό κάταγμα κλείδας. Ταλαιπωρία, χειρουργεία, έλεγα «μέχρι εδώ ήταν». Ωσπου έστριψε το μυαλό μου και το ξεπέρασα. Μέσα στον αγώνα δεν σκέφτομαι τίποτε. Δεν τα βάζω κάτω ποτέ. Πέφτεις; Ξανασηκώνεσαι. Ετσι είναι η ζωή. Οποιος δεν αντέχει στα δύσκολα είναι τελειωμένος.
Δεν είπες ποτέ «τα παρατάω»;
Μετά το Ρίο ήμουν έτοιμος να εγκαταλείψω τον αθλητισμό, όπως και ο αδερφός μου. Φτάσαμε πολύ κοντά στο αντίο. Δεν είχαμε καν χρήματα για να πάμε στον επόμενο αγώνα, ενώ οι επιχορηγήσεις προς την ομοσπονδία είχαν διακοπεί. Ευτυχώς μας στήριξαν οι χορηγοί που ήρθαν αλλά και η ΕΟΕ. Οταν η βιτρίνα έχει προβλήματα τι να περιμένει η βάση; Είμαι τρελός με το άθλημα και χρειάζεται τρέλα για να ξεπερνιούνται τόσα εμπόδια, αλλά κάπου λες «φτάνει». Να παρακαλάω για να με αφήσουν να γυμναστώ; Να μου κλείνουν το στάδιο; Να κάνω προπόνηση με το μπουφάν; Γιατί;
Μια λύση θα ήταν να φύγεις στο εξωτερικό. Είμαι βέβαιος ότι υπήρξαν δελεαστικές προτάσεις.
Ναι, μπορούσα ακόμη και να αλλάξω υπηκοότητα. Να εγκατασταθώ στη Γερμανία ή την Τσεχία, όπου τα γήπεδα είναι σαν πεντάστερα ξενοδοχεία και το ποδήλατο τρόπος ζωής. Είναι το όνειρό μου να ζω υπό τέτοιες συνθήκες. Με χίλια θα το ήθελα. Αλλά δεν σκοπεύω να αφήσω την Ελλάδα, τον αγαπώ τον τόπο μου. Με ενοχλεί η μιζέρια, με πειράζει που πολλοί προσπαθούν να πριονίσουν τον επιτυχημένο αντί να χαίρονται για την πρόοδό του, αλλά συνολικά είμαστε καλός λαός.
Πώς είναι πάνω στο ποδήλατο;
Ελευθερία. Αδρεναλίνη. Κάτι μοναδικό και ασύλληπτο. Είμαι λάτρης της ταχύτητας και έχω ασχοληθεί με αυτοκίνητα και μηχανές, αλλά στο ποδήλατο πλησιάζεις τα 100 χιλιόμετρα με τα ίδια σου τα πόδια. Οφείλεις να είσαι συγκεντρωμένος με τους παλμούς να χτυπάνε στο διακόσια. Κολλάς στον μπροστινό σου τρέχοντας με ένα ποδήλατο δίχως φρένα. Η εγρήγορση είναι διαρκής, πρέπει να εξετάζεις κάθε λεπτομέρεια τριγύρω σου. Δεν υπάρχει στιγμή ηρεμίας. Ακόμη και στις διακοπές μου, στη Σκόπελο, παίρνω το ποδήλατο μαζί.
Οι δημόσιοι δρόμοι είναι κίνδυνος θάνατος.
Πλέον τους φοβάμαι τους δρόμους. Κάνω τον σταυρό μου όποτε είναι να προπονηθώ έξω. Εγιναν τροχαία δυστυχήματα, χάσαμε παιδιά δικά μας, μικρούς και μεγάλους. Στο εξωτερικό σέβονται τον ποδηλάτη. Δεν του κορνάρουν ποτέ και κρατούν απόσταση ενάμισι μέτρου. Υπάρχουν ποδήλατα με καροτσάκια για τα μωρά, ωραίοι ποδηλατόδρομοι. Εδώ σε ξύνει ο άλλος με το αυτοκίνητό του και σε βρίζει κι από πάνω. Να ξεκινήσω με το ποδήλατο από τον Αγιο Κοσμά και να βγω πού; Στην παραλιακή, για να με πάρουν σβάρνα; Νομίζω ότι είμαστε η τελευταία ελπίδα για να μπει το ποδήλατο στο σπίτι του Ελληνα. Στόχος δεν είναι να μάθει ο κόσμος τον Βολικάκη αλλά να αγαπήσει το ποδήλατο.
Βάσει προγνωστικών, πόσο κοντά ή μακριά είναι το ολυμπιακό μετάλλιο;
Δεν θέλω να λέω μεγάλα λόγια για να μη χαλάσει το γούρι, αλλά βρισκόμαστε αρκετά κοντά. Ξεχωρίζουμε περίπου είκοσι αθλητές και τους έχω νικήσει όλους, αλλά η ποδηλασία έχει αστάθμητους παράγοντες. Πέφτει πολύ ξύλο μέσα στον αγώνα. Μία επαφή, μία πτώση άλλου αθλητή όπως το 2012 στο Λονδίνο, ένα μηχανικό πρόβλημα στο ποδήλατο… Δεν ζητάω την εύνοια της τύχης, αλλά ξορκίζω την ατυχία!
Αλλαξες ειδικότητα και από τα σπριντ πέρασες στην αντοχή. Και στο όμνιουμ, που είναι κάτι σαν τέτραθλο.
Σωστά, αλλά δίνει μόνο ένα σετ μεταλλίων στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μάλιστα στο Ρίο ήταν έξαθλο, αλλά αφαιρέθηκαν δύο αγωνίσματα που θα με ευνοούσαν. Είναι ίσως πρωτόγνωρο στην ιστορία της ποδηλασίας να διακρίνεται ένας αθλητής τόσο στο σπριντ όσο και στην αντοχή. Την αλλαγή μου την επέβαλε το κορμί μου, αφού είχα τρεις κήλες στη μέση και πάθαινα λουμπάγκο κάθε εβδομάδα. Χειρουργήθηκα και πρόλαβα τους Αγώνες του 2016, με τη βοήθεια του Θεού. Πλέον οι ώρες πάνω στο ποδήλατο είναι περισσότερες, αλλά οι επιβαρύνσεις με βάρη μικρότερες. Ηταν ρίσκο αλλά και μεγάλη πρόκληση. Μέσα μου ξανάνιωσα.
Αν σε ρωτήσω πότε είναι η μέρα της απονομής των μεταλλίων στο Τόκιο, ξέρεις να μου πεις;
Στις 6 Αυγούστου! Υστερα από 15 χρόνια διακρίσεων το ολυμπιακό μετάλλιο είναι το μοναδικό που μου λείπει. Πάντως είμαι εντάξει με τον εαυτό μου και έχω κάνει τα όνειρά μου πραγματικότητα. Το Τόκιο θα είναι η τέταρτη ολυμπιάδα της ζωής μου, αλλά μόλις η πρώτη ως αθλητή αντοχής. Στο Πεκίνο ήμουν μικρός, στο Λονδίνο άτυχος, στο Ρίο προερχόμουν από επέμβαση. Ασφαλώς μετράει η πείρα, άλλωστε στην ποδηλασία έχουμε δει παγκόσμιους πρωταθλητές στα 40 τους. Στο Παρίσι το 2024 ελπίζω να καταφέρουμε να εκπροσωπήσουμε την Ελλάδα και σε ομαδικό αγώνισμα. Θα έχουμε και ολόκληρη εξέδρα με το μέρος μας!
Μπορείς να περιγράψεις τον εαυτό σου με λίγες λέξεις;
Είμαι εγωιστής αλλά αναγνωρίζω την ανωτερότητα του αντιπάλου. Μερικές φορές καταλαβαίνω ότι η ήττα είναι πιο χρήσιμη από τη νίκη. Αλλιώς το μυαλό θα ξεφύγει και δεν θα ζοριστείς. Πρέπει να δώσεις πόνο στην προπόνηση! Είμαι οργανωτικός, δουλευταράς. Δένομαι με τους δικούς μου ανθρώπους και γίνομαι πολύ προστατευτικός. Παλιά με επηρέαζαν οι κουβέντες των άλλων για μένα, αλλά έμαθα να το ξεπερνάω. Βάζω τον πήχη πολύ ψηλά αλλά ξέρω να μηδενίζω το κοντέρ και να ξεκινάω από την αρχή χρησιμοποιώντας τις εμπειρίες για μαθητεία.
Και δεν σε ενοχλεί η έλλειψη αναγνώρισης; Μεθαύριο μπορεί να είσαι ολυμπιονίκης αλλά ελάχιστοι γνωρίζουν ποιος είναι ο Χρήστος Βολικάκης.
Τα τελευταία χρόνια έχουν ανοίξει κάπως οι πόρτες. Πριν ήμασταν στο μηδέν, οπότε η πρόοδος είναι αισθητή. Ο ερασιτέχνης αθλητής δεν καβαλάει το ποδήλατο για να γίνει διάσημος ούτε σελέμπριτι. Εχουμε ανάγκη την αναγνωρισιμότητα για να προσελκύσουμε χορηγούς αλλά μέχρι εκεί.