Τα μέτρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης στη ΔΕΘ:
- Υλοποιούσαν ως ένα βαθμό ορισμένες από τις προεκλογικές δεσμεύσεις που διατύπωσε η Νέα Δημοκρατία στις εκλογές του 2019
- Πρόδιδαν μια διάθεση, ίσως και αγωνία, του κυβερνώντος κόμματος να κάνει κάτι για να προσεγγίσει τη νέα γενιά – όπου η ΝΔ έχει χαμηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις.
- Έπασχαν από ένα μείζον έλλειμμα, αγγίζοντας πολύ περιορισμένα το πρόβλημα της εισαγόμενης ακρίβειας, αν και αποτελεί το κρίσιμο πρόβλημα της τρέχουσας περιόδου.
Με αφετηρία την αναθεώρηση του ΑΕΠ από το χαμηλό 3.6% στο οποίο είχε τοποθετηθεί ο πήχης λίγο μετά το Πάσχα με βάση τα οικονομικά στοιχεία πρώτου τριμήνου, στο υψηλό 5.9%, χάρη στην ενίσχυση της ανάπτυξης κατά 16.2% το δεύτερο τρίμηνο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρήκε τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο για να εξαγγείλει στη ΔΕΘ μέτρα φοροελαφρύνσεων, το δικό του «εθνικό σχέδιο για τη νέα γενιά» και παρεμβάσεις με σκοπό τον έλεγχο των ανατιμήσεων, συνολικού ύψους 2.4 δις ευρώ.
Δόθηκαν οι φοροελαφρύνσεις για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις και τις μεγάλες περιουσίες
Οι φοροελαφρύνσεις που εξαγγέλθηκαν αφορούν σε κάποιο βαθμό μέτρα που περιλαμβάνονταν στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας το 2019, με χαρακτηριστικά παραδείγματα, τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες από το 24% στο 22%, και τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και την απαλλαγή από την εισφορά αλληλεγγύης που υπό τη μορφή προσωρινών μέτρων παρατάθηκαν για έναν ακόμη χρόνο, το 2022.
Άλλες φοροελαφρύνσεις που εξαγγέλθηκαν ήταν η μείωση του φόρου για τη συγκέντρωση κεφαλαίου στο μισό, η μείωση του συντελεστή φορολογίας στο 15.5% για τρία χρόνια για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που συγχωνεύονται, αλλαγές στον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ με σκοπό τη μείωσή του, οι οποίες θα εξειδικευτούν τον επόμενο μήνα και μια απρόσμενη κατάργηση του φόρου γονικών παροχών και δωρεών (που σήμερα είναι στα 250.000) για πολύ υψηλές περιουσίες ως 800.000 ευρώ.
Δεν καταργείται όμως το τέλος επιτηδεύματος
Αντίθετα, δεν υπήρξε κατάργηση ή έστω μείωση του τέλους επιτηδεύματος, που θα απάλλασσε από ένα σημαντικό βάρος τους επαγγελματίες και τις μικρές επιχειρήσεις, μολονότι και προεκλογική δέσμευση της ΝΔ γι’ αυτό υπήρξε και διαρροές ότι θα καταργηθεί ως την τελευταία στιγμή. Βασικά λοιπόν οι περισσότερες φοροελαφρύνσεις που ανακοινώθηκαν αφορούσαν μεγάλες ή μεγαλύτερες επιχειρήσεις και μεγάλες περιουσίες. Στα θετικά του πακέτου αυτού, συμπεριλήφθηκαν πάντως και κάποιες σημαντικές στην παρούσα συγκυρία βελτιώσεις στην επιστρεπτέα, με την εισαγωγή μιας πρόβλεψης ώστε να επιστρέψουν μόνο το 25% του κεφαλαίου που έλαβαν οι επιχειρήσεις με πολύ μεγάλες απώλειες τζίρου καθώς και την παράταση του προγράμματος ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ για τη στήριξη των επιχειρήσεων. Παρά τις βελτιώσεις αυτές στην επιστρεπτέα, δεν ικανοποιήθηκαν πάντως οι επιχειρήσεις που κατά τον πρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων, Γ. Χατζηθεοδοσίου, «περίμεναν να ακούσουν κάτι για τις συσσωρευμένες φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές της κρίσης στη ΔΕΘ αλλά δεν το άκουσαν».
«Σχέδιο για τη νέα γενιά» με εκλογικό στόχο
Το λεγόμενο «σχέδιο για την νέα γενιά» , από το οποίο ξεχωρίζει το πρόγραμμα «πρώτο ένσημο», που προβλέπει επιδότηση ως 1.200 ευρώ για την πρόσληψη 100.000 νέων ως 29 ετών για 6 μήνες, περιλαμβάνει επίσης μέτρα όπως η επέκταση στεγαστικού επιδόματος 1000 ευρώ/έτος και στους σπουδαστές δημοσίων ΙΕΚ, η κατάργηση του ειδικού τέλους κινητής τηλεφωνίας για όλους τους νέους έως 29 ετών και τα δωρεάν 50 GB για το διαδίκτυο. Το «σχέδιο για τη νέα γενιά» είναι ένα σχέδιο που επιδιώκει με ορατό τρόπο τον εκλογικό στόχο του προσεταιρισμού της νέας γενιάς με την οποία η κυβέρνηση οδήγησε κατά την προηγούμενη χρονιά στα πράγματα στα άκρα, μία με το κυνηγητό στις πλατείες, μία με τον αποκλεισμό 40.000 φοιτητών από τα πανεπιστήμια λόγω ελάχιστης βάσης εισαγωγής, μία με την πανεπιστημιακή αστυνομία κλπ.
Μέτρα για την ακρίβεια: τι περιλαμβάνουν και τι όχι
Τέλος, έχουμε τα μέτρα για την συγκράτηση των εισαγόμενων ανατιμήσεων, τα οποία όμως περιορίζονται σε δύο μόνον παρεμβάσεις. Η μία παρέμβαση αφορά την ίδρυση ειδικού ταμείου ενεργειακής μετάβασης με χρηματοδότηση 150 εκατ. ευρώ, που θα αναλάβει να καλύψει το 80% των αυξήσεων στο ρεύμα, μέσω επιδότησης σε όλα τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις που λαμβάνουν ρεύμα από τη χαμηλή τάση.
Προφανώς η ιδέα της ίδρυσης ταμείου ενεργειακής μετάβασης είναι καλύτερη λύση από τη διεύρυνση των κριτηρίων για ένταξη στο κοινωνικό τιμολόγιο περισσότερων ευάλωτων νοικοκυριών όπως ανέφεραν ως την Παρασκευή οι κυβερνητικές διαρροές, επιλογή που σε τελική ανάλυση αφορούσε πολύ λιγότερο κόσμο και σε καμία περίπτωση μεγάλο μέρος της αγοράς. Επειδή όμως οι αυξημένες τιμές ενέργειας άρχισαν ήδη να πληρώνονται από νοικοκυριά κι επιχειρήσεις, καλό είναι να περιμένουμε μέχρι ο Υπουργός Ενέργειας να εξειδικεύσει το μέτρο για να δούμε αν η εξαγγελία έχει ουσία κι αν θα ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Το δεύτερο μέτρο είναι η αύξηση του επιδόματος θέρμανσης κατά 20% – που ούτε καλύπτει σε σημαντικό βαθμό τις αυξήσεις ούτε παίρνουν επίδομα θέρμανσης όλα τα νοικοκυριά αφού δίνεται με ασφυκτικά περιουσιακά κριτήρια. Και βεβαίως, δεν εξαγγέλθηκε καμία μείωση των φόρων κατανάλωσης των καυσίμων όπως είχε προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε του ΦΠΑ όπως έχουν κάνει άλλες ευρωπαϊκές χώρες για να περιορίσουν τις εισαγόμενες αυξήσεις στην ενέργεια και βασικά είδη ευρείας κατανάλωσης.
