Δραµατική σκιαγραφείται η κατάσταση στο λιανεµπόριο και στην εστίαση. Σύµφωνα µε εκτιµήσεις, τρεις στις δέκα επιχειρήσεις στο λιανικό εµπόριο δεν θα αντεπεξέλθουν στη συσσώρευση χρεών και στις ανάγκες ρευστότητας, µε αποτέλεσµα να βάλουν λουκέτο. Τεράστια προβλήµατα βιώνει και ο κλάδος της εστίασης, αφού το πολύµηνο lockdown άφησε τις επιχειρήσεις µε πληθώρα χρεών κι ενώ σηµαντικό ποσοστό τους δεν επιτρέπεται ακόµη να ανοίξει.
Καθώς η ρευστότητα των επιχειρήσεων είναι πολύ περιορισµένη και ο τζίρος ιδιαίτερα πτωτικός, η στήριξη της κυβέρνησης εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά περιορισµένη και το µέλλον διαγράφεται ζοφερό.
«Τρεις στις δέκα κινδυνεύουν µε λουκέτο»
«Το λιανικό εµπόριο και η εστίαση κινούνται σε υποτονικά επίπεδα. Ισως είναι λίγο καλύτερα τα πράγµατα στην εστίαση, αλλά κι εκεί θεωρώ ότι από το άνοιγµα και µετά θα υπάρχει πτώση του τζίρου περίπου 50% σε σχέση µε το 2019» δήλωσε στο Documento ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της Γενικής Συνοµοσπονδίας Επαγγελµατιών Βιοτεχνών Εµπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ). «Βάσει στοιχείων του 2020, µεσοσταθµικά έχει χαθεί το 28% του τζίρου για την εστίαση. Για το λιανεµπόριο η µέση πτώση κατά το 2020 ανήλθε περίπου στο 8%, αλλά αυτό δεν σηµαίνει ότι ο κλάδος πήγε καλά: καταστήµατα ένδυσης, υπόδησης και µικρά καταστήµατα είδαν πτώση που ξεπέρασε το 40%. Ειδικά για τα καταστήµατα ένδυσης και υπόδησης η µείωση του τζίρου ανήλθε περίπου στο 53%. ∆εν φαίνεται η γενική πτώση στο λιανικό εµπόριο επειδή δούλεψαν οι αλυσίδες καταστηµάτων µέσω ηλεκτρονικών καταστηµάτων, αλλά η µικρή λιανική έχει τεράστιο πρόβληµα» επισηµαίνει.
Τα λουκέτα στην εστίαση «είναι περίπου 1.000, αλλά το αποτύπωµα θα το δούµε µε το άνοιγµα του κλάδου στο 100%. Κι αυτό γιατί περίπου το 20-25% των καταστηµάτων, όσα δηλαδή έχουν κλειστούς χώρους ή είναι εποχικά λειτουργούσες επιχειρήσεις, δεν λειτουργεί». Ακόµη πιο δυσοίωνη περιγράφεται η κατάσταση στο λιανικό εµπόριο, αφού, όπως τονίζει, «η εκτίµηση είναι ότι τρεις στις δέκα επιχειρήσεις κινδυνεύουν µε λουκέτο το επόµενο χρονικό διάστηµα. Αν συµβεί αυτό, µιλάµε για αυτοκτονία. Η ανεργία θα εκτιναχτεί στα επίπεδα του 2014, όταν έφτασε στο 27%. Περισσότερες από 200.000 επιχειρήσεις θα κλείσουν και θα µείνουν άνεργοι τουλάχιστον 500.000-600.000 εργαζόµενοι. Κι όλα αυτά ενώ έχουµε ένα επτάµηνο που περιµένουµε να δούµε τι θα γίνει µε το χρέος που γεννήθηκε µες στην πανδηµία». Παράλληλα, το καλοκαίρι «είναι σαφές ότι θα βελτιώσει την κατάσταση. Ακόµη και πέρσι που είχαµε σηµαντική πτώση του τουρισµού σε σχέση µε το 2019 οι κλάδοι είδαν να µειώνεται η πτώση του τζίρου τους».
Το λιανεµπόριο, σύµφωνα µε τον κ. Καββαθά, «δεν έλαβε καµία στήριξη εκτός από τις επιστρεπτέες προκαταβολές κι ενώ έχει στην πλάτη του το πρόβληµα των επιταγών, η πληρωµή των οποίων µετατέθηκε γιατί έχει αλλαγές εµπορευµάτων λόγω εποχικότητας. Για παράδειγµα, ένα κατάστηµα ένδυσης ή υπόδησης χρειάζεται να αλλάξει εµπορεύµατα κι ενώ οι εκπτώσεις δεν λειτούργησαν και οι ενδιάµεσες εκπτώσεις δεν πήγαν καλά. Ολο αυτό έχει δηµιουργήσει εκρηκτική κατάσταση στο λιανεµπόριο. Η εστίαση εξακολουθεί να έχει τεράστια προβλήµατα, παρότι το 63% περίπου των δυνητικών δικαιούχων του προγράµµατος στήριξης θα λάβει το 7% του τζίρου του 2019. Ενα µέτρο όµως δεν λειτουργεί από µόνο του αν δεν συνοδευτεί από σειρά µέτρων στήριξης».
«Χάθηκαν 10,1 δισ. ευρώ»
«Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2020 χάθηκαν 10,1 δισ. ευρώ από τον τζίρο του χονδρικού και λιανικού εµπορίου, πτώση 8,2% σε σχέση µε το 2019. Ειδικά για το λιανεµπόριο η πτώση ήταν 8%, δηλαδή από τα 43,3 έπεσε στα 39,8 δισ. ευρώ. Τη µεγάλη πτώση του τζίρου αντιστάθµισε η µεγάλη αύξηση που είχαν σουπερµάρκετ και φαρµακεία» δήλωσε στο Documento ο Γιώργος Καρανίκας, πρόεδρος της Ελληνικής Συνοµοσπονδίας Εµπορίου και Επιχειρηµατικότητας (ΕΣΕΕ).
Αναφορικά µε τη συνολικότερη κατάσταση που επικρατεί στον κλάδο του λιανεµπορίου, όπου υπάρχουν 230.000 επιχειρήσεις που απασχολούν 710.000 εργαζόµενους, ο κ. Καρανίκας σχολίασε ότι «στο άνοιγµα οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις ήρθαν από µια δύσκολη περίοδο µε πολύµηνα lockdowns. Στην πραγµατικότητα ο τζίρος ήταν µηδενικός. ∆εν τρέφαµε µεγάλες προσδοκίες ότι θα υπάρξει µια αντιστροφή της κατάστασης κι αυτό επιβεβαιώνεται. Υπάρχει ακόµη µια φανερή επιφυλακτικότητα στον κόσµο αναφορικά µε την οικονοµία αλλά και για να µη νοσήσει».
Επιπρόσθετα, τονίζει ότι «χάσαµε το στοίχηµα του Πάσχα γιατί δεν δούλεψε η αγορά, δεν υπήρξε αναπλήρωση των απωλειών και είναι σιγανή η επαναφορά σε φυσιολογικούς ρυθµούς. Το καλοκαίρι οι ζέστες δεν ευνοούν την κανονική αγοραστική κίνηση. Χρειάζεται ένα νέο πρόγραµµα επανεκκίνησης, όπως αυτό που έχουν η εστίαση, ο τουρισµός, τα γυµναστήρια και οι παιδικοί σταθµοί. Η µετάβαση στην κανονικότητα µπορεί να κρύβει παγίδες, που για να τις αποφύγουν κλάδοι όπως ένδυση, υπόδηση και κόσµηµα –είχαν εµπορεύµατα που δεν τα πούλησαν όταν τα αγόρασαν– πρέπει να υποστηριχτούν».
Οι επιχειρήσεις που είχαν e-shop πριν από την πανδηµία «ήταν πολύ λίγες, δεν έφταναν ούτε το 17% των δικών µας µελών. Το ποσοστό πλέον έχει ξεπεράσει το 25%, αλλά κάποιοι το κάνουν άτσαλα, γιατί είναι σαν να χρηµατοδοτείς ένα νέο κατάστηµα. Πάντως όσοι ήταν έτοιµοι να ανταποκριθούν σε αυτό τον τοµέα κατάφεραν να αναπληρώσουν σε ένα βαθµό τις απώλειες» εξηγεί.
Σύµφωνα µε τον κ. Καρανίκα, «δεν µιλάµε για λουκέτα το καλοκαίρι, αλλά για µια προσπάθεια ανασυγκρότησης του κλάδου. Επειδή η κατάσταση είναι ρευστή η αποσωλήνωση της αγοράς από τα µέτρα στήριξης πρέπει να γίνει µε ταυτόχρονη ενίσχυση των κλάδων που έχουν πρόβληµα. Αν δεν γίνει αυτό και η υγειονοµική κρίση δεν εξελιχτεί όπως την περιµένουµε το φθινόπωρο, υπάρχει περίπτωση να πάµε προς τα πίσω». Οι πιο µικρές επιχειρήσεις «θα έχουν πρόβληµα την επόµενη ηµέρα, γιατί στην αρχή µεγάλο µέρος τους δεν ενισχύθηκε αλλά και εξαιτίας της ψηφιακής µετάβασης της οικονοµίας που γίνεται αναγκαστικά λόγω της πανδηµίας και τις αφήνει πίσω».
«Εχουν συσσωρευτεί απίστευτα χρέη»
«Το επίδοµα εκκίνησης θα δοθεί τέλη Ιουνίου, ενώ η εστίαση έµεινε απέξω και από το επίδοµα ειδικού σκοπού. Ετσι, η ρευστότητα των µαγαζιών είναι πάρα πολύ χαµηλή. Η επιστρεπτέα προκαταβολή ουσιαστικά κάλυψε τα πάγια έξοδα που έτρεχαν και τα έξοδα διαβίωσης, αφού οι µαγαζάτορες δεν πήραν τα 534 ευρώ όπως όλοι» ανέφερε στο Documento ο Τηλέµαχος Νικολετάτος, πρόεδρος του συντονιστικού καταστηµάτων Καισαριανής. «Η αγορά έχει διαταραχτεί απίστευτα. Για παράδειγµα υπάρχει τροµερή έλλειψη σε µπίρες, οι οποίες –ανάλογα τη µάρκα– χρειάζονται τέσσερις µε οκτώ εβδοµάδες για να παρασκευαστούν, ενώ η κυβέρνηση έδωσε δέκα ηµέρες περιθώριο για το άνοιγµα. Γενικότερα, η αντιµετώπιση στην εστίαση ήταν γεµάτη πασαλείµµατα και ανακοινώσεις της τελευταίας στιγµής» επισηµαίνει.
Παράλληλα, «ο τζίρος ήταν µηδενικός το τελευταίο εξάµηνο. Τεράστιο ζήτηµα υπάρχει και µε το ότι δεν µπορεί να βρεθεί προσωπικό. Οσοι δεν µπόρεσαν να µπουν σε αναστολή αναγκάστηκαν να απορροφηθούν σε οποιοδήποτε θέση εργασίας βρήκαν. Εχω εδώ και σαράντα ηµέρες αγγελία για ψήστη µε 1.200 ευρώ καθαρά και δεν χτυπάει το τηλέφωνο» υπογραµµίζει.
Ζήτηµα έγκειται επίσης και µε το ότι «πολλά µαγαζιά κάνουν ψώνια ηµέρας που παλιά δεν έκαναν, γεγονός που δείχνει ότι δεν έχουν βάθος στη δυνατότητα αγοράς. Ηδη έχουν συσσωρευτεί απίστευτα χρέη στους προµηθευτές και στην εφορία που σε λίγο θα πρέπει να πληρώσουµε δόσεις εξαιτίας της επιστρεπτέας προκαταβολής, ενώ πολλοί έχουν πρόβληµα µε τις ηλεκτροδοτήσεις: η ∆ΕΗ έστελνε υπέρογκους λογαριασµούς έναντι όταν τα καταστήµατα ήταν κλειστά και αν δεν πληρώνονταν χάνονταν και οι παλιές δόσεις. Γεγονός εκβιαστικό. Εκεί το κράτος λειτούργησε πολύ άσχηµα» αναφέρει.
Αναφορικά µε τα λουκέτα, επισηµαίνει ότι «ο αριθµός τους είναι απροσδιόριστος διότι πολλές επιχειρήσεις ξενοίκιασαν αλλά δεν κατέθεσαν τον ΑΦΜ, αφού περιµένουν µήπως και σώσουν τα χρέη ή βγει κάποια ρύθµιση. Εχουν κλείσει ήδη όµως µεγάλα ονόµατα αλλά και µικρότερα µαγαζιά. Πολύ µεγάλο πρόβληµα έχουν επίσης τα µαγαζιά που έχουν µόνο εσωτερικό χώρο, αλλά και αυτά που πραγµατοποιούν εκδηλώσεις».
«Μια τάση που υπάρχει» τονίζει, «δικαιολογηµένη θεωρώ, είναι ότι στις νέες θέσεις εργασίας παρατηρείται πτωτική τάση στους µισθούς, γεγονός που καθρεφτίζει την αβεβαιότητα και τη δυσκολία ρευστότητας. Αλλωστε στα µαγαζιά αφεντικό είναι ο πελάτης. Αν το αφεντικό δεν έχει λεφτά ή φοβάται να βγει, αυτό αποτυπώνεται και στους µισθούς των µαγαζιών».
