Διαπράχθηκαν «κατάφωρες παραβιάσεις» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων που συγκλόνισαν από τη 18η Οκτωβρίου τη Χιλή, στηλιτεύει το Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΙΑΔ), ανεξάρτητος οργανισμός, σε έκθεσή του που δόθηκε στη δημοσιότητα χθες Δευτέρα κι ακολουθεί άλλες έρευνες που κατέληξαν σε πανομοιότυπες διαπιστώσεις.
«Σημειώθηκαν κατάφωρες παραβιάσεις των δικαιωμάτων στη ζωή και στη σωματική και ψυχική ακεραιότητα», τονίζεται στην έκθεση του Ινστιτούτου. «Σημειώθηκαν επανειλημμένα συμπεριφορές όπως η χρήση πυροβόλων όπλων αδιακρίτως, τα γδυσίματα προσαχθέντων μέσα σε αστυνομικά τμήματα, η χρήση βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταρρύθμισης και η καταφυγή στη βία αδιακρίτως εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών», προστίθεται.
Αυτό εξηγείται, σύμφωνα με το ΕΙΑΔ, από την «αδικαιολόγητη αυτονομία» της οποίας χαίρει η αστυνομία μετά την επάνοδο της λατινοαμερικάνικης χώρας στη δημοκρατία το 1990.
Στις κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας που άρχισαν τη 18η Οκτωβρίου στη Χιλή έχουν χάσει τη ζωή τους 26 άνθρωποι κατά την εισαγγελία — τουλάχιστον 28 κατ’ άλλες πηγές — καθώς σημειώθηκαν τεράστιες διαδηλώσεις, συγκρούσεις με την αστυνομία, λεηλασίες, εμπρησμοί και επιθέσεις εναντίον ιδίως εμπορικών καταστημάτων αλλά και άλλων τομέων δραστηριότητας.
Το ΕΙΑΔ επισημαίνει ότι «ο υψηλότερος αριθμός θανάτων και των οφθαλμικών και άλλων τραυματισμών» σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που είχε κηρυχθεί για εννέα ημέρες αφότου εκδηλώθηκε το κίνημα κοινωνικής διαμαρτυρίας.
Η άνοδος της τιμής του μετρό τις ώρες αιχμής στην πρωτεύουσα ήταν ο πυροκροτητής αυτού του χωρίς προηγούμενο ξεσπάσματος της κοινωνικής δυσαρέσκειας εναντίον της κυβέρνησης του συντηρητικού προέδρου Σεμπαστιάν Πινιέρα. Παρά την ακύρωση του μέτρου, το κίνημα γιγαντώθηκε, τροφοδοτημένο από την αγανάκτηση για τις κοινωνικές ανισότητες.
Η έκθεση του ΕΙΑΔ συνάδει με αυτές που έδωσαν στη δημοσιότητα και άλλες οργανώσεις υπεράσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου: η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Διεθνής Αμνηστία, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Την 30ή Νοεμβρίου, το ΕΙΑΔ ανακοίνωνε ότι υπέβαλε 476 καταγγελίες εξ ονόματος 586 θυμάτων που κατηγορούν στελέχη των δυνάμεων επιβολής της τάξης για βασανιστήριο και σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση. Εξ αυτών, 433 στρέφονται εναντίον στελεχών της αστυνομίας, 33 εναντίον στελεχών του στρατού και 10 εναντίον της ασφάλειας.
Η αστυνομία της Χιλής από την πλευρά της παραδέχεται μεν ότι διαπράχθηκαν «σφάλματα» στις προσπάθειές της να ελέγξει τις διαδηλώσεις, ωστόσο αντιτείνει πως πολλά δικά της στελέχη έγιναν θύματα βιαιοτήτων από πλευράς διαδηλωτών.