Στιλάκι κλασικού ράπερ: τατουάζ, σκουλαρίκια, χρυσές αλυσίδες στον λαιμό, καπελάκι τζόκεϊ. Ακόμη και η κινησιολογία του έχει ρυθμό. Και ο λόγος εκφέρεται με ταχύτητα ραπαρίσματος. Ο Τζιγουάρ Χατζάμπι, γνωστός ως Xατάρ, Κούρδος του Ιράν που πλέον ζει στη Γερμανία, κάθεται απέναντί μου και έχοντας μόλις δει την ταινία του Φατίχ Ακίν «Το χρυσάφι του Ρήνου» το πρώτο πράγμα που του λέω είναι: «Τι ζωή!». Γελάει και σχολιάζει: «Ναι, αυτό που είδες είναι η ζωή μου». Γεννήθηκε σε μια σπηλιά στο βόρειο Ιράν την ώρα που ισλαμιστές βομβάρδιζαν το χωριό. Υστερα από βασανιστήρια και φυλακίσεις η οικογένεια κατάφερε να βρεθεί στη Γερμανία. Πέρασε τα χρόνια της εφηβείας γκετοποιημένος στη Βόννη.
Από μικροαπατεώνας σε συμμορία κατέληξε έμπορος ναρκωτικών. Για να ξοφλήσει τα χρέη του σε ένα καρτέλ οργάνωσε μια από τις διασημότερες ληστείες χρυσού (αξίας 1,5 εκατ. ευρώ). Συνελήφθη, προσπάθησε να αποδράσει, βασανίστηκε για να μαρτυρήσει πού είναι ο χρυσός –ποτέ δεν έμαθε κανείς– και κατέληξε στη φυλακή. Εκεί έγραψε τα πρώτα του ραπ κομμάτια, που τον έκαναν διάσημο. Σήμερα είναι από τους πιο εμπορικούς ράπερ στη Γερμανία, δραστηριοποιείται ως επιχειρηματίας, εκδότης, εστιάτορας και παραγωγός. Καθόλου άσχημα. Κι όμως, η πορεία μέχρι εκεί μόνο με ροδοπέταλα δεν ήταν στρωμένη.
Κλασική μουσική, παιδεία και έγκλημα
«Οταν πήγαμε στη Γερμανία είχα πολλά όνειρα και προσπάθησα να τα υλοποιήσω. Αλλά ξέρεις κάτι; Μεγάλωσα σε έναν κόσμο στον οποίο δεν είχα επίγνωση ότι ήμουν εγκληματίας. Αργότερα το κατάλαβα» εξομολογείται. Βέβαια, η κοινωνική θέση της οικογένειάς του κάποτε στο Ιράν δεν προμήνυε ότι θα κατέληγε σε γκέτο προσφύγων στη Γερμανία. Ο πατέρας του ήταν μαέστρος κλασικής μουσικής και η μητέρα του επίσης ήταν μουσικός. Και ο ίδιος είχε λάβει κλασική μουσική παιδεία. «Στη Γερμανία πιστεύουν ότι ένας μορφωμένος αποκλείεται να καταλήξει να κάνει μικροεγκλήματα. Η πραγματική ζωή όμως διαψεύδει αυτήν τη θεωρία. Στον δικό μου κόσμο η ακαδημαϊκή εκπαίδευση και η παιδεία δεν έρχονται σε σύγκρουση με τη φτώχεια. Δεν ανήκουν όλοι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες στην εργατική τάξη. Οι Κούρδοι του Ιράν που ζουν στη Γερμανία μεγάλωσαν διαβάζοντας φιλοσόφους» μου εξηγεί.
Αν και η παιδεία του στη μουσική ήταν κλασική, επέλεξε να κάνει ραπ, ένα είδος που μιλάει για βία, όπλα, ναρκωτικά. «Τα περισσότερα ρεύματα της μουσικής προήλθαν από τα χαμηλά στρώματα» λέει. Και εξηγεί: «Η κουλτούρα στη Δύση πηγάζει από τον πόνο της φτώχειας. Ακόμη και ο Μότσαρτ ή ο Μπετόβεν ήταν πάμφτωχοι. Το πρόβλημα δεν είναι το χιπ χοπ ή η ραπ. Το πρόβλημα είναι η φτώχεια. Γιατί πολύ απλά κάποιοι αποφασίζουν ότι λίγοι πρέπει να έχουν πολλά λεφτά και οι περισσότεροι να μην έχουν καθόλου».
«Οι Κούρδοι δεν έχουν τίποτε να χάσουν»
Η πατρίδα του Χατάρ είναι το χωριό Σαραντάντς, από το οποίο καταγόταν και η 20άχρονη Μάχσα Αμινί που δολοφονήθηκε πριν από λίγο καιρό, γεγονός που πυροδότησε εκρηκτικές διαδηλώσεις στους δρόμους του Ιράν στις οποίες πρωτοστάτησαν Κούρδοι συμπατριώτες του. «Το Ιράν ήταν πάντα η χώρα με τις περισσότερες δυνατότητες στη Μέση Ανατολή λόγω της γεωγραφικής θέσης και των κοιτασμάτων πετρελαίου. Σκοτώνουν ανθρώπους, φέρονται στις γυναίκες σαν ζώα. Κάθε τέσσερα πέντε χρόνια γίνονται διαμαρτυρίες αλλά δεν καταλήγουν πουθενά. Τώρα όμως οι πρόσφατες έγιναν από τον κουρδικό λαό. Και η διαφορά μας με τους Ιρανούς είναι ότι οι Κούρδοι δεν έχουν τίποτε να χάσουν. Πάντα… σκοτώνονταν».
Ξεκινάμε τη συζήτηση για το κουρδικό κράτος, μια κουβέντα που κρατάει τριάντα χρόνια. «Το όνειρο που είχα από παιδί. Δεν ξέρω εάν θα αποκτήσουμε ποτέ κουρδικό κράτος. Πάντως στο Ιράκ ο κουρδικός λαός έχει αυτόνομη περιφέρεια. Είναι σαν παράδεισος. Κάθε φορά που πηγαίνω εκεί νιώθω ότι επιστρέφω στο σπίτι μου» μου λέει.
Σημαντικό ρόλο στη ζωή του έπαιξε η Κούρδισσα μητέρα του, μια απίστευτα δυνατή γυναίκα που πολέμησε ως μαχήτρια της ελευθερίας στα βουνά. «Εμείς οι Κούρδοι με έναν τρόπο φοβόμαστε τις μανάδες και τις αδερφές μας» λέει γελώντας. Και εξηγεί: «Είδες τι έκαναν στο ISIS. Είδες πώς πολεμάνε. Η πατρίδα είναι το μωρό τους και σκοτώνουν για να το προστατεύσουν». Βέβαια, αντιτείνω ότι στην κουλτούρα της Μέσης Ανατολής κυριαρχεί η πατριαρχία, ενώ βλέπουμε μέχρι και δημόσιους λιθοβολισμούς για μοιχεία. «Από το μέρος που προέρχομαι εγώ δεν είχα ποτέ τέτοια αίσθηση. Οι γυναίκες είχαν τη δύναμη στο σπίτι. Στη Γερμανία κατάλαβα ότι υπάρχουν θέματα και συζητήσεις για την ισότητα των φύλων» μου εξηγεί. Και επιμένει: «Οι Κούρδισσες είχαν πάντα όπλα. Αν δώσεις ένα όπλο στη μητέρα μου, ξέρει να το χρησιμοποιήσει. Οι αδερφές της είναι όλες αγωνίστριες. Επίσης, από την πλευρά του πατέρα μου οι αδερφές του έμειναν πέντε χρόνια φυλακή, ήρθαν στη Γερμανία και δεν είχαν ούτε δόντια».
«Με όλα αυτά που συζητάμε τόση ώρα η βία για την οποία μιλάνε η ραπ και το χιπ χοπ είναι τόσο λάιτ…» του λέω. Για να καταλήξει: «Στη Γερμανία δεν μπορώ να μιλήσω τόσο πολύ για το κουρδικό ζήτημα. Στην Ελλάδα μπορώ να μιλήσω πιο ανοιχτά. Πάντοτε μας υποστηρίζατε…».
