Νομοθετικές παρεμβάσεις εδώ και 40 χρόνια, από τον Κοσκωτά και τους ΑΦΜ μέχρι τους νόμους Βενιζέλου
Δεν είναι φρέσκο φρούτο η διευκόλυνση μίας ή και πολλών ΠΑΕ με χαριστικές ρυθμίσεις έτσι ώστε να ικανοποιηθούν οι επιθυμίες που έχουν εκδηλώσει οι μεγαλοσχήμονες παράγοντές τους. Οι κυβερνώντες ψηφίζουν τροποποιήσεις για να τους στρώσουν το κόκκινο χαλί προκειμένου να βρεθούν πάνω σε άσπρο άλογο σε μια ομάδα (Κόκκαλης, Μελισσανίδης, Σαββίδης), ελπίζοντας πως οι φίλαθλοί της θα τους θυμηθούν την ώρα της κάλπης.
Το ελληνικό ποδόσφαιρο έγινε επαγγελματικό με τον νόμο 879 του 1979. Το άρθρο 21 ρύθμιζε τις οφειλές προς το δημόσιο όλων των συλλόγων Α΄ και Β΄ Εθνικής που τότε ήταν ερασιτεχνικοί. Υστερα από 13 χρόνια ψηφίστηκε ο νόμος 2021/1992 (άρθρο 14) ο οποίος προέβλεπε την εξυγίανση των ΠΑΕ με πτώχευση. Η διάταξη ήταν φωτογραφική για να επουλώσει ο Ολυμπιακός τις πληγές που είχε δημιουργήσει ο τυφώνας Κοσκωτά. Με το σβήσιμο μεγάλων χρεών άνοιξε ο δρόμος για να περάσει η ΠΑΕ στα χέρια του Σωκράτη Κόκκαλη.
Στον αθλητικό νόμο του 1999, τον οποίο κατέθεσε ο Ανδρέας Φούρας, προβλεπόταν η «διαδικασία εκκαθάρισης». Οι ΠΑΕ που υποβιβάζονταν από το επαγγελματικό ποδόσφαιρο στην ερασιτεχνική Δ΄ Εθνική απαλλάσσονταν από τα χρέη τους! Σε αυτήν τη διαδικασία που ήταν… λαχείο για τους «μικρούς» μπήκαν ο Αθηναϊκός (2003), ο Ακράτητος και ο Πανηλειακός (2006), η Προοδευτική (2007) και ο Απόλλων Καλαμαριάς (2009).
Ο μετρ Βενιζέλος
Το 2001 επί υπουργίας Ευάγγελου Βενιζέλου η εκκαθάριση μετατράπηκε σε «ειδική» για να διευκολυνθούν ακόμη περισσότερο οι «επενδυτές». Προβλεπόταν πως οι ΠΑΕ που θα υπάγονταν θα διέγραφαν τα χρέη τους στο δημόσιο και σε τρίτους, χωρίς όμως να είναι απαραίτητη προϋπόθεση ο υποβιβασμός τους στο ερασιτεχνικό πρωτάθλημα. Ο νόμος διασφάλιζε την παραμονή της ομάδας στην κατηγορία όπου αγωνιζόταν, μεταβίβαζε τη διοίκηση της εταιρείας στο ιδρυτικό σωματείο (Α.Ο.) και απέκλειε ως νέους αγοραστές τους πρώην κατόχους έως και του 10% των μετοχών. Στην «ειδική εκκαθάριση» πάτησαν και γλίτωσαν τον βραχνά των χρεών ΚΑΕ (για τις οποίες υποτίθεται ότι έγινε η ρύθμιση) όπως ο Αρης, ο ΠΑΟΚ, ο Πανιώνιος, ο Ηρακλής, η Νήαρ Ηστ και η Λάρισα και ΠΑΕ όπως η ΑΕΛ, η Καβάλα (Μάκης Ψωμιάδης), ο Πανιώνιος (Αχιλλέας Μπέος), η Νάουσα και ο Πιερικός. Η συνολική σούμα των οφειλών είτε στο δημόσιο είτε σε τρίτους ξεπερνούσε τα 51 εκατ. ευρώ και οι εταιρείες που έκαναν ειδική εκκαθάριση πλήρωσαν μόλις το 2,3% των χρεών τους. Τι άλλο άλλαξε στις ομάδες; Αντικατέστησαν το όνομά τους και έγιναν Νέος Πανιώνιος και Νέα Καβάλα.
Ρυθμίσεις Ορφανού
Το 2004 ο υφυπουργός Αθλητισμού Γιώργος Ορφανός προχώρησε σε νέα νομοθετική παρέμβαση για ρύθμιση χρεών που είχαν ανώνυμες αθλητικές εταιρείες προς την εφορία και το ΙΚΑ. Η συγκεκριμένη προέβλεπε την εξόφληση σε 120 δόσεις και τη διαγραφή του 80% των προσαυξήσεων λόγω εκπρόθεσμης καταβολής. Στη ρύθμιση Ορφανού υπάχθηκαν περίπου 30 ομάδες από την Α΄, τη Β΄ και τη Γ΄ Εθνική, μεταξύ των οποίων ήταν οι ΠΑΕ ΠΑΟΚ, Αρης και Ηρακλής. Και οι τρεις ανήκαν στην εκλογική περιφέρεια του υφυπουργού Αθλητισμού.
Στην πορεία προέκυψε ότι κάποιες ΠΑΕ, όπως ο ΠΑΟΚ, δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν ούτε τις δόσεις. Το άρθρο 44 είχε μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, όπως και η «ειδική εκκαθάριση». Γι’ αυτό το 2007 ψηφίστηκε νέα ρύθμιση, την οποία κατέθεσε ο Γ. Ορφανός, με ακόμη πιο ευνοϊκούς όρους για τις χρεωμένες ΠΑΕ. Αρκετές από τις ομάδες που είχαν ενταχθεί στη ρύθμιση του 2004 τη διέκοψαν και εντάχθηκαν σε αυτήν του 2007.
Ο Γ. Ορφανός για να δικαιολογήσει τις ρυθμίσεις υποστήριξε πως αποτελούν τον τρόπο προκειμένου να εισπραχθούν πολλά χρήματα τα οποία σε αντίθετη περίπτωση θα έχανε το δημόσιο. Τον Ιούνιο του 2007 ανέλαβε την ΠΑΕ ΠΑΟΚ ως διοίκηση πρωτοδικείου ο Θοδωρής Ζαγοράκης με τα χρέη της τακτοποιημένα. Την ίδια χρονιά με το άρθρο 86 του νόμου 3606 του 2007 το δημόσιο δεσμεύτηκε να πληρώσει απαιτήσεις ποδοσφαιριστών έναντι των ΠΑΕ Αρης και ΠΑΣ Γιάννινα, ύψους περίπου 4,8 εκατ. ευρώ.
Πλην ελάχιστων εξαιρέσεων (Κόκκαλης, Σαββίδης), οι διοικήσεις που άφησαν μαύρη τρύπα στα ταμεία των ΠΑΕ δεν πλήρωσαν ούτε ευρώ στο δημόσιο (π.χ. Μπατατούδης, Γούμενος) με τις διάφορες νομοθετικές παρεμβάσεις που γίνονταν, πόσο μάλλον από την τσέπη τους καθώς ο νόμος δεν προέβλεπε ευθύνη για τα φυσικά πρόσωπα «επενδυτές». Αλλοι χρησιμοποίησαν τα παράθυρα του νόμου αφήνοντας την ομάδα να υποβιβαστεί και την ανώνυμη εταιρεία να διαλυθεί προκειμένου να την αναλάβουν καθαρή από χρέη (ΑΕΚ και Μελισσανίδης).
