Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ερεύνησε μεν αλλά δεν κατέληξε σε ακριβή συμπεράσματα και δείχνει την Κίνα ως υπεύθυνη της αδιαφάνειας.
Εναν και πλέον χρόνο μετά την εκδήλωση της Covid-19 η ανθρωπότητα αποζητά απαντήσεις για την προέλευση του φονικού κορονοϊού ο οποίος έχει στερήσει τη ζωή σε περισσότερους από 2,7 εκατ. ανθρώπους και έχει προσβάλει επιβεβαιωμένα άλλα 128 εκατ., προκαλώντας παράλληλα παγκόσμιο τσουνάμι ανεργίας, φτώχειας και ατέλειωτων μέτρων που ψαλιδίζουν τις ατομικές ελευθερίες.
Αφού ξεπεράστηκε η αρχική άρνηση της Κίνας να δεχτεί εμπειρογνώμονες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για να μελετήσουν την προέλευση του SARS-CoV-2, κλιμάκιο έφτασε στη Γουχάν, την «πηγή του κακού», αλλά ύστερα από τέσσερις εβδομάδες ερευνών έφυγε δίχως να μπορέσει να απαντήσει με βεβαιότητα στο βασικότερο ερώτημα, που δεν είναι άλλο από το πώς ο ιός πέρασε στον άνθρωπο.
Ο ΠΟΥ, παρότι έδωσε στη δημοσιότητα μια λεπτομερέστατη έκθεση 120 σελίδων, δεν εξέπληξε τους ειδικούς. Απλώς επιβεβαίωσε τις υποθέσεις των επιδημιολόγων: ο ιός «πιθανότατα» μεταδόθηκε από τις νυχτερίδες στους ανθρώπους μέσω κάποιου άλλου ζώου, ενός ενδιάμεσου ξενιστή. «Αυτό συμβαδίζει με αυτό που πολλοί επιστήμονες θεώρησαν ως υπόθεση προτού ξεκινήσει την έρευνά της η ομάδα του ΠΟΥ» τονίζει στο Documento ο Ιαν Λίπκιν, διευθυντής του Κέντρου Μόλυνσης και Ανοσίας του Πανεπιστημίου Κολούμπια των ΗΠΑ.
«Πρόκειται για λεπτομερή έκθεση που εξετάζει τις δοκιμές ζωικών και περιβαλλοντικών δειγμάτων, κλινικά αρχεία, χρήση εξωχρηματιστηριακών φαρμάκων, αγορές ζώων, αρχεία από το Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν και αναλύσεις ιογενών αλληλουχιών από ανθρώπους και ζώα. Η ομάδα του ΠΟΥ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο ιός SARS-CoV-2 πιθανότατα προήλθε από νυχτερίδα και πέρασε από ένα άλλο είδος ζώου όπου προσαρμόστηκε, προτού μετακινηθεί σε ανθρώπους στα τέλη του 2019» εξηγεί ο καθηγητής Επιδημιολογίας.
«Δείχνει» την Κίνα
Ο ΠΟΥ δεν κατάφερε να αποσαφηνίσει την ακριβή προέλευση του SARS-CoV-2. Ταυτόχρονα δεν απέκλεισε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να διέρρευσε από κάποιο εργαστήριο, κάτι που αρκέστηκε να χαρακτηρίσει «εξαιρετικά απίθανο», κατηγορώντας παράλληλα την Κίνα για ελλιπή στοιχεία. Μάλιστα ο ίδιος ο γενικός διευθυντής του οργανισμού Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους υποστήριξε πως το κλιμάκιο δεν είχε πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα και ότι περαιτέρω έρευνα είναι αναγκαία.
«Αυτή η έκθεση θα μπορούσε να είχε γίνει νωρίτερα. Η ομάδα θα έπρεπε να είχε πρόσβαση σε περισσότερα πρωτογενή δεδομένα» σχολιάζει, σε αυτό το μήκος κύματος, στο Documento ο Λίπκιν, τη στιγμή που τα αναλυτικά ευρήματα επισκιάζονται από ερωτήματα σχετικά με την έλλειψη διαφάνειας από την πλευρά του Πεκίνου.
Ο ενδιάμεσος ξενιστής
«Δεν ξέρω αν θα εντοπίσουμε ποτέ τον ενδιάμεσο ξενιστή του ιού» σχολιάζει ο καθηγητής. Ερωτηθείς πώς εξηγείται επιστημονικά τόνισε: «Αυτό θα απαιτούσε ενδείξεις μόλυνσης (γενετικό υλικό ή αντισώματα) σε δείγματα που συλλέχθηκαν σε ζώα προτού ο ιός μετακινηθεί στον άνθρωπο».
Απαντώντας στο ερώτημα εάν περίμενε κάτι περισσότερο από την έρευνα του ΠΟΥ υπογραμμίζει: «Η έκθεση είναι σύμφωνη με τις προσδοκίες μου» και ξεχωρίζει δύο σημεία: «Πρώτον, οι αγορές και τα αγροκτήματα άγριων ζώων αποτελούν απειλές για όλους μας και πρέπει να εξαλειφθούν. Δεύτερον, χρειαζόμαστε ένα διαφανές παγκόσμιο δίκτυο παρακολούθησης που να παρέχει δεδομένα στον ΠΟΥ σε πραγματικό χρόνο».
Διακρατική αντίδραση
Η δημοσίευση της έκθεσης πυροδότησε νέο γύρο αντιδράσεων, καθώς, απ’ ό,τι φαίνεται δεν ευοδώθηκαν οι προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί. Το ότι δεν κατέστη δυνατό να αποσαφηνιστεί πλήρως πώς ξεκίνησε η πανδημία και το εάν η Κίνα τελικά βοήθησε τις προσπάθειες των επιστημόνων ή όχι, όπως έχει ισχυριστεί η πλευρά των ΗΠΑ, πυροδότησε αντίδραση σε επίπεδο κρατών.
Συγκεκριμένα, με κοινή δήλωση 14 χώρες εκφράζουν τον προβληματισμό τους: «Είναι εξίσου σημαντικό να εκφράσουμε τις κοινές μας ανησυχίες ότι η διεθνής μελέτη εμπειρογνωμόνων σχετικά με την πηγή του ιού SARS-CoV-2 καθυστέρησε σημαντικά και δεν είχε πρόσβαση σε πλήρη, πρωτότυπα δεδομένα και δείγματα» αναφέρει η δήλωση, την οποία υπογράφουν οι Αυστραλία, Καναδάς, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Ισραήλ, Ιαπωνία, Λετονία, Λιθουανία, Νορβηγία, Νότια Κορέα, Σλοβενία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ.
«Μοιραζόμαστε αυτές τις ανησυχίες όχι μόνο για το όφελος του να μάθουμε όλα όσα μπορούμε για την προέλευση αυτής της πανδημίας, αλλά και για την προετοιμασία μιας έγκαιρης, διαφανούς, βασισμένης σε στοιχεία διαδικασίας για την επόμενη φάση αυτής της μελέτης καθώς και για τις επόμενες κρίσεις υγείας» προσθέτουν μεταξύ άλλων.
Πεκίνο: Κοιτάξτε… αλλού
Οι αιχμές δεν έμειναν αναπάντητες από την Κίνα. Ο επικεφαλής της ομάδας των Κινέζων επιστημόνων Λιάνγκ Γουανιάν, που συνεργάστηκε με την αποστολή των επιστημόνων που ορίστηκαν από τον ΠΟΥ, απέρριψε τους ισχυρισμούς για απόκρυψη στοιχείων.
Μάλιστα απέκρουσε τις κατηγορίες για συστηματική καθυστέρηση της δημοσίευσης του κοινού πορίσματος, ενώ σημείωσε πως η προσοχή θα πρέπει τώρα να στραφεί σε άλλες χώρες.
Τα τέσσερα σενάρια του ΠΟΥ
- «Πιθανό έως πολύ πιθανό» ο SARS-CoV-2 να μεταδόθηκε από κάποιο ζώο όπως οι νυχτερίδες σε έναν ενδιάμεσο ξενιστή και από εκεί στον άνθρωπο.
- «Πιθανό έως αρκετά πιθανό» να μεταδόθηκε απευθείας στον άνθρωπο από κάποιο ζώο όπως οι νυχτερίδες.
- «Πιθανό» να μεταδόθηκε στον άνθρωπο από κατεψυγμένο κρέας μολυσμένου ζώου.
- «Εξαιρετικά απίθανο» ο κορονοϊός να διέρρευσε από κάποιο εργαστήριο.
