Ο Γιάνης Βαρουφάκης έχει μια αξιοθαύμαστη ικανότητα να γίνεται talk of the town. Έχει καθαρό, εύληπτο λόγο και εξαιρετικά επικοινωνιακή μενταλιτέ. Του αρέσει να προκαλεί, δεν ενοχλείται από τις προκλήσεις και τρέφεται εξίσου τόσο από τις κολακείες όσο και από τις λοιδορίες.
Άμα τη εμφανίσει του στην κεντρική πολιτική σκηνή απέκτησε φανατικούς υποστηρικτές και φανατικούς υβριστές. Με το εγώ του έκλεισε το μάτι στο εγώ μας. Και ξαφνικά (;), στη ρωγμή του χρόνου, που έλεγε ο Ρασούλης, στο πέρασμα από τα οικήματα της εξουσίας, στο home alone, ο Γιάνης απασφάλισε. Κι αυτό γιατί δεν έβγαλε στον πάγκο της λαϊκής τα εσώψυχά του αλλά εμπιστευτικές συνομιλίες εν είδει κουτσομπολίστικου αναγνώσματος. Για το «Ω, τι κόσμος, κ. Βαρουφάκη» γράφουν στο Documento ο Θανάσης Καρτερός, ο Γιώργος Λακόπουλος και ο Νίκος Μωραΐτης.
Με ένα γάμα ή με δύο, το γαμώτο παραμένει
Του Θανάση Καρτερού, Δημοσιογράφου, συνεργάτη της εφημερίδας «Αυγή»
Ούτε λόγος ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν είναι κοινή περίπτωση πολιτικού, διανοούμενου, οικονομολόγου ή και ανθρώπου. Συμπεριφέρεται σαν σταρ, μιλάει σαν σταρ, επικοινωνεί σαν σταρ. Τελικώς είναι σταρ. Με ό,τι καλό, ή και κακό, αυτό συνεπάγεται. Ταλέντα, λάμψη, ριζοσπαστικές αντιλήψεις, κατάρτιση, ανατροπή κανόνων σε όλα τα πεδία από τη μια. Αλλά και ένα τεράστιο ΕΓΩ που χαρακτηρίζει κάθε του κίνηση, κάθε του δημόσια εμφάνιση, τολμώ να πω και κάθε του λέξη.
Καμιά κριτική δεν αντέχει η στάση του μετά την απομάκρυνσή του από την κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα. Καμιά όμως. Θυμίζει μάλλον εκείνες τις προεδρικές ερωμένες –ή τις πικαρισμένες από το διαζύγιο σταρ του Χόλιγουντ που «αποκαλύπτουν» τι γινόταν στο κλειστό δωμάτιο με τον παρτενέρ τους– παρά στάση υπεύθυνου πολιτικού. Που του εμπιστεύτηκαν έναν κρίσιμο ρόλο, σε μια κρίσιμη για εκατομμύρια ανθρώπους στιγμή.
Εκείνο το ΕΓΩ, που σνόμπαρε τον Ντάισελμπλουμ, προς μεγάλη χαρά όλων μας, και που στάθηκε απέναντι στον Σόιμπλε, φοβάμαι ότι τώρα καταβροχθίζει το κεφάλαιο του ιδιοκτήτη του. Τα βιβλία, οι αιρετικές υποτίθεται συνεντεύξεις, οι επιθέσεις σε κείνους που τον εμπιστεύτηκαν δεν έχουν πια για κανέναν κανένα πολιτικό βάρος. Εχουν μόνο μια πρόσκαιρη αξία χρήσης για όσους τον πολέμησαν, τον περιφρόνησαν, τον συκοφάντησαν, τον βάφτισαν Μπαρουφάκη. Για να πλήξουν τον Τσίπρα και για κανέναν άλλο λόγο.
Για όσους τον συμπάθησαν, τον αγάπησαν, είδαν στο πρόσωπό του την εικόνα μιας Ελλάδας που αντιστέκεται, αποτελεί μια μεγάλη απογοήτευση. Οχι για τις πολιτικές του διαφωνίες ή για όσα λέει κατά του συμβιβασμού με τους δανειστές το 2015 ή για την κριτική που ασκεί στον Τσίπρα και στην κυβέρνησή του. Αλλά για την αβάσταχτη ελαφρότητα με την οποία διαχειρίζεται ανθρώπους, διαλόγους, προσωπικές στιγμές και προσωπικές συζητήσεις. Μυστικά και ψέματα, που δεν έχει καμιά σημασία να ψάχνει κανείς αν έχουν κάποια σχέση με την τότε πραγματικότητα.
Δεν γράφει ιστορία ο Γιάνης. Για τον εαυτό του γράφει και η πικρή διαπίστωση είναι ότι δεν ξέρει πια κανείς πόσοι και ποιοι τον πιστεύουν. Οι εχθροί του έγιναν διαφημιστές του, οι αντίπαλοί του υποστηριχτές του, οι πολέμιοί του σχεδόν συμπολεμιστές του. Οι παλιοί του φίλοι, από την άλλη, για πάντα φύγανε. Κανένας δεν θέλει να σταθεί απέναντί του. Εχθρούς ανάμεσα στους χθεσινούς φίλους του δύσκολα θα δει. Εύκολα όμως θα δει –αλλά πού μάτια– εκείνους που αισθάνονται ότι πήρε ένα κομμάτι από την περηφάνεια τους, από την ψυχούλα τους, από το ΕΜΕΙΣ τους και το έκανε ΕΓΩ.
Ετσι, με ένα γάμα ή με δύο, το γαμώτο για τον Γιάνη παραμένει.
Ο Βαρουφάκης καλωδιωμένος – από διαστροφή ή σε αποστολή;
Του Γιώργου Λακόπουλου, Δημοσιογράφου
Πόσους φίλους έχει ο Γιάνης Βαρουφάκης; Με πόσους έχει καθίσει στο ίδιο τραπέζι στον πολυκύμαντο βίο του; Με πόσους μίλησε έως τώρα για την πολιτική, το χρήμα, τις γυναίκες, τις ανθρώπινες σχέσεις, τον Θεό και πόσοι του έχουν εξομολογηθεί πράγματα για εαυτούς και αλλήλους;
Καιρός να αρχίσουν να ψάχνονται: ο άνθρωπος ομολογεί ότι κατέγραφε συνομιλίες εν αγνοία των συνομιλητών του. Κανονικός κοριός. Από τον «παπουτσωμένο γάτο» στον «καλωδιωμένο οικονομολόγο»…
Τις έγραφε στο κινητό του, όπως λέει; Αν θέλουμε το πιστεύουμε. Είναι τεχνικά εφικτό να κάνεις με το τηλέφωνο μαγνητοφωνήσεις τόσων ωρών – π.χ. όσο κρατάει μια συνεδρίαση; Ή μήπως ήταν εξοπλισμένος με κάτι περισσότερο προηγμένο;
Μπορεί να τον φανταστεί κάνεις σαν τους πράκτορες που στέλνει η αστυνομία στους κακούς, με τον κοριό στη μασχάλη. Ή σαν τους μαφιόζους που παγιδεύουν το δωμάτιο με μικρόφωνα. Εστω σαν τους ήρωες του κινηματογράφου που έχουν τον πομπό στην καρφίτσα της γραβάτας τους ή στο δακτυλίδι – αυτό θα του αρέσει μάλλον.
Από τη θλιβερή παραδοχή Βαρουφάκη λείπει κάτι: Υπήρχε απέξω και κλειστό βανάκι που άκουγε σε ζωντανή μετάδοση και έγραφε σε μπομπίνες τις υποκλοπές;
Ο,τι έγραφε πάντως έγραφε. Το λέει και δεν ντρέπεται. Αρα καλό είναι να ψαχτούν όσοι είχαν κατά καιρούς την ατυχία να είναι συνομιλητές του. Σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις ξέρουμε τι έγινε. Η μία ήταν στο Eurogroup, όταν οι υπουργοί Οικονομικών άκουσαν άναυδοι έναν ανάμεσά τους να δηλώνει προκλητικά ότι τους έγραφε. Την επόμενη φορά τον έκλεισαν απέξω. Διασυρμός.
Τώρα ομολογεί ότι μαγνητοφωνούσε και τον Τσίπρα. Μαγικό: υπουργός προσέρχεται καλωδιωμένος σε συνάντηση με τον πρωθυπουργό – που τον εμπιστεύθηκε. Γιατί άραγε; Τι ήθελε να αποδείξει; Η σχέση πρωθυπουργού-πουργού είναι αυστηρά προκαθορισμένη. Ο υπουργός εισηγείται, ο πρωθυπουργός αποφασίζει. Και τα σκυλιά δεμένα.
Τι ήταν αυτό που έκανε τον Βαρουφάκη να αναζητά μελλοντικά πειστήρια των συνομιλιών του και να τα επικαλείται σήμερα τόσο προκλητικά και ανήθικα;
Αβυσσος η ψυχή του ανθρώπου, που νομίζει ότι μπορεί να τινάξει στον αέρα την Ευρώπη και την Αμερική ταυτόχρονα. Αλλά άβυσσος που πληγώνει. Πρώτα τον Τσίπρα. Μπορεί να κέρδισε δυο εκλογές, αλλά απεδείχθη αφελής, άσχετος και ευκολόπιστος.
Πρώτα σ’ αυτά που του έλεγε ο Βαρουφάκης – ακόμη χειρότερα αν ήταν «ανάξια λόγου». Μετά γιατί έβαζε στο σπίτι του, στο γραφείο του και στο τραπέζι του έναν κοριολάγνο με ξυρισμένο κεφάλι και ξυρισμένη αίσθηση ηθικής, ο οποίος του χαμογελούσε τη στιγμή που φρόντιζε να «τον κρατάει».
Αν το έκανε από διαστροφή ή ήταν σε διατεταγμένη αποστολή, αν έχουμε να κάνουμε με κάποιον φαντασμένο ή συναισθηματικά ανώριμο, είναι άλλη υπόθεση…
ΥΓ. Ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης είπε ότι δεν πιστεύει ότι ο Βαρουφάκης μαγνητοφωνούσε πράγματι – κι ας το λέει. Αν είναι έτσι, η πολιτική σηκώνει τα χέρια: ας αναλάβουν οι κύριοι με τις άσπρες μπλούζες…
Αφιλος, αγνώμων, ανερμάτιστος
Του Νίκου Μωραΐτη, Δημοσιογράφου, στιχουργού
Υπουργός Οικονομικών ήταν, το οικονομικοπολιτικό κομμάτι έχει την πρωτοκαθεδρία, όμως σε αυτό το κείμενο θα ήθελα να σταθώ σε αυτό που θα με αφήνει πάντα άφωνο: το ηθικό κομμάτι της περίπτωσης Βαρουφάκη.
Ο καθένας μας έχει έναν, δύο, τρεις κομβικούς ανθρώπους στη ζωή του, πρόσωπα που τον εμπιστεύτηκαν, τον ανέδειξαν, τον ξεχώρισαν την κρίσιμη στιγμή ανάμεσα σε πλήθος άλλων. Στον δικό μου ηθικό κώδικα, που δεν είναι αυτός της γενναιοδωρίας αλλά της κανονικότητας, ισχύει το στους ανθρώπους που σε τίμησαν χρωστάς πάντα. Οπως και αν λήξει η δουλειά. Οπως και αν καταλήξει η σχέση.
Ο Αλέξης Τσίπρας εμπιστεύτηκε τον Γιάνη Βαρουφάκη στην πιο ιστορική στιγμή –την πρώτη φορά που αριστερή κυβέρνηση εξελέγη ποτέ στην Ελλάδα– και στην πιο κρίσιμη ώρα – σε μία χώρα υπό κηδεμονία, υπό μνημόνια, υπό πτώχευση. Αυτή και μόνο την επιλογή έπρεπε να την τιμά εφ’ όρου ζωής. Γιατί ο Αλέξης Τσίπρας έκανε τον Γιάνη Βαρουφάκη κομμάτι της Ιστορίας.
Δεν λέω να μη διαφωνήσεις με τον ευεργέτη σου. Να διαφωνήσεις, να το καταθέσεις, να το γράψεις. Αλλά με ευθύνη. Με αυτοσεβασμό πρώτα απ’ όλα. Ο τρόπος που «φτύνει» ο Γιάνης Βαρουφάκης τα λόγια του για τον Τσίπρα δείχνουν έναν άνθρωπο άφιλο, αγνώμονα, ανερμάτιστο και αυτό –πέρα από την πολιτική, τα plan b, c και d– είναι το πιο απωθητικό στην περίπτωσή του. Γιατί το plan a είναι πάντα ο άνθρωπος.
Ηχογραφείς τον πρωθυπουργό της κυβέρνησης στην οποία συμμετέχεις χωρίς να το ξέρει; Ηχογραφείς τους συνομιλητές σου – υπουργούς οικονομικών της ευρωζώνης; Ηχογραφείς τη σκιά σου; Πόση αρρώστια κρύβει αυτό το κρυφό πάτημα στο rec. Πόση σύγχυση σχετικά με τον ρόλο σου; Είσαι υπουργός Οικονομικών, ρεπόρτερ κίτρινης φυλλάδας ή απλώς ο συγγραφέας του μελλοντικού σου βιβλίου με αποκαλύψεις, παρασκήνια και ουάου θέση στη λίστα των ευπώλητων;
Προσωπικά δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στα λεγόμενα του Γ. Βαρουφάκη. Σε αυτά που βγαίνουν κάθε Ιούλιο (τον μήνα του δημοψηφίσματος, τι σύμπτωση!) για να πουλήσει ο πρώην υπουργός το κάθε –φορά– καινούργιο βιβλίο του. Πέρυσι το στόρι ήθελε έναν καταθλιπτικό πρωθυπουργό στο γραφείο του, ο οποίος, αφού είχε κάνει επί μία εβδομάδα τα πάντα υπέρ του «όχι», το βράδυ της Κυριακής καθόταν στεναχωρημένος που πήρε 61% γιατί, όπως έλεγε, ήθελε να βγει το «ναι». Φέτος το σενάριο είναι ακριβώς το αντίθετο. Ο ίδιος πρωθυπουργός ήθελε, λέει, δραχμή – αυτό που δεν λέει είναι γιατί δεν μας πήγε στη δραχμή όταν είχε το 61% του λαού έτοιμο για όλα.
Τα αντίθετα που δεν έλκονται. Οι διαφορετικές ιστορίες που δεν συνδυάζονται. Τα διαφορετικά βιβλία που δεν διασταυρώνονται κι ας είναι γραμμένα από τον ίδιο άνθρωπο. Τι σημασία έχει; Σημασία έχει να μην τον ξεχνάνε, να γράφουν –να γράφουμε– γι’ αυτόν, να κάνει κλικ η πόζα του, να θυμίζει τις ένδοξες εποχές που άστραφταν τα φλας κάθε φορά που έβγαζε το κράνος και ξεκαβάλαγε μπροστά από το Μαξίμου.
Μία μεγάλη σταρ του αμερικανικού σινεμά του μεσοπολέμου, η Τζόαν Κρόφορντ, έφτασε τη δεκαετία του ’60 να παίζει σε σπλάτερ β΄ διαλογής τεμαχίζοντας ανθρώπους με το τσεκούρι, προκαλώντας το γέλιο των θεατών. Γιατί; «Για να υπάρχω» έλεγε. Είναι φανερό πως ο Γιάνης Βαρουφάκης θα τεμαχίσει πολλές φορές στο μέλλον τον Αλέξη Τσίπρα – όσες του δοθεί η δυνατότητα. Γιατί; Για να υπάρχει.
