Σε ένα σημαντικό βήμα για τη διασφάλιση της ελευθερίας της δημοσιογραφικής έρευνας στη Βρετανία έγινε τη Δευτέρα, καθώς υιοθετήθηκε στις 26 Οκτωβρίου ο νόμος «περί οικονομικού εγκλήματος και εταιρικής διαφάνειας», στον οποίο προβλέπονται διατάξεις για την καταπολέμηση των Στρατηγικών Αγωγών Δημόσιας Συμμετοχής (SLAPP).
Σημαντική κατάκτηση
Θεωρούμενη ως «στιγμή ορόσημο» από τον Συνασπισμό Anti-SLAPP του Ηνωμένου Βασιλείου, η υιοθέτηση των νέων μέτρων αναμένεται να εγγυηθεί την προστασία των δημοσιογράφων που ερευνούν υποθέσεις που έχουν να κάνουν με το οικονομικό έγκλημα και τη διαφθορά. Ωστόσο, ο συνασπισμός ζητά ένα νομοσχέδιο που να αφορά αποκλειστικά τις SLAPP ώστε να παρέχει ίση προστασία σε όλους όσους μιλούν για το δημόσιο συμφέρον.
Σύμφωνα με τον νόμο που πέρασε, ο οποίος στοχεύει στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων για την αντιμετώπιση του οικονομικού εγκλήματος και τη βελτίωση της διαφάνειας σε εταιρικές οντότητες, το Ηνωμένο Βασίλειο θα επιτρέψει στα δικαστήρια να απορρίψουν SLAPP που ασκήθηκαν εναντίον δημοσιογράφων που καλύπτουν το οικονομικό έγκλημα και τη διαφθορά. Αυτό σημαίνει ότι οι δικαστές μπορούν να απορρίψουν αξιώσεις πριν από μια δίκη, εάν εκτιμήσουν ότι «αποτελεί ή προορίζεται να έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό» του δικαιώματος στην ελευθερία του λόγου ή «προορίζεται να προκαλέσει στον κατηγορούμενο παρενόχληση, αγωνία, έξοδα, ή οποιαδήποτε άλλη βλάβη ή ενόχληση» πέραν της συνήθους πορείας της δίκης.
Αυτά τα μέτρα είναι ένα σημαντικό βήμα για την υπεράσπιση της ελευθερίας της έκφρασης και της ερευνητικής δημοσιογραφίας, καθώς τα SLAPP χρησιμοποιούνται για να εκφοβίσουν τους δημοσιογράφους, να εξαντλήσουν τους οικονομικούς πόρους τους και να τους φιμώσουν.
Καταφύγιο για μηνύσεις
Όπως τόνισε ο συνασπισμός Anti-SLAPP, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι «καταφύγιο» για μηνύσεις συκοφαντικής δυσφήμισης. Τα βρετανικά δικαστήρια χρησιμοποιούνται συχνά, μεταξύ άλλων από αλλοδαπούς για να προσάγουν δημοσιογράφους στο δικαστήριο, και από ισχυρούς ανθρώπους για να αποκλείσουν το ερευνητικό ρεπορτάζ που αφορά το δημόσιο συμφέρον. Μια διεθνής έρευνα που διεξήχθη από το Foreign Policy Center το 2020 και δημοσιεύθηκε στον Guardian έδειξε ότι οι δημοσιογράφοι που κάνουν έρευνα για το οικονομικό έγκλημα εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου αντιμετωπίζουν τόσες απειλές δικαστικής αγωγής στην Αγγλία όσο και σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ μαζί. Η πρόσβαση σε δικηγόρους του Ηνωμένου Βασιλείου είναι επίσης εξαιρετικά δαπανηρή, με μια δίκη να κοστίζει έως και μισό εκατομμύριο λίρες για καθένα από τα εμπλεκόμενα μέρη.
