Ο Ρικάρντο Σάλες παραιτήθηκε την Τετάρτη από την θέση του υπουργού Περιβάλλοντος μετά από εβδομάδες ερευνών για δυο υποθέσεις διαφθοράς. Η μία έχει να κάνει με μια υπόθεση παράνομης διακίνησης ξυλείας και η δεύτερη με παρακώλυση ερευνών σε μια άλλη υπόθεση αποψίλωσης δάσους.
Στις αρχές του μήνα, το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας ξεκίνησε έρευνα για ισχυρισμούς ότι ο Σάλες εμπόδισε την έρευνα της ομοσπονδιακής αστυνομίας για παράνομη υλοτομία στον Αμαζόνιο. Η δικαστική απόφαση ελήφθη όταν ο πρώην αρχηγός της ομοσπονδιακής αστυνομίας στην πολιτεία της Αμαζονίας, Αλεσάντρε Σαράιβα, άσκησε αγωγή εναντίον του Σάλες ισχυριζόμενος ότι προσπάθησε να διακόψει την έρευνα που οδήγησε στη μεγαλύτερη κατάσχεση παράνομης ξυλείας στη Βραζιλία. Η αστυνομία της χώρας ερευνά την εμπλοκή του σχετικά με κατηγορίες ότι χρησιμοποίησε την θέση του για να αποδυναμώσει τους ελέγχους εξαγωγής ξυλείας από την ΙΒΑΜΑ, την περιβαλλοντική υπηρεσία της χώρας.
Η θητεία του Σάλες ως υπουργού από το 2019 χαρακτηρίζεται από υψηλά ποσοστά αποψίλωσης στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου και μια σειρά ερευνών για φερόμενες παρατυπίες, οι οποίες οδήγησαν στην αύξηση της πίεσης για παραίτηση.
«Κατανοώ ότι η Βραζιλία, καθ ‘όλη τη διάρκεια του τρέχοντος και του επόμενου έτους, τόσο με όρους διεθνούς ένταξης όσο και επίσης στην εθνική ατζέντα, πρέπει να έχει μια πολύ ισχυρή ένωση συμφερόντων, επιθυμιών και προσπαθειών», δήλωσε ο Σάλες σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη. «Και για να γίνει αυτό όσο πιο ομαλά γίνεται, υπέβαλα στον Πρόεδρο το αίτημά μου για παραίτηση, το οποίο έγινε δεκτό».
Η κυβέρνηση που αντέστρεψε τους περιβαλλοντικούς όρους
Ο Σάλες και ο πρόεδρος Ζαΐρ Μπολσονάρου αντιμετώπισαν έντονη κριτική για τις περιβαλλοντικές τους πολιτικές. Για λίγο, η Βραζιλία θεωρήθηκε μοντέλο για τον κόσμο σε ορισμένους περιβαλλοντικούς δείκτες, με μείωση της αποψίλωσης και των εκπομπών άνθρακα στις δεκαετίες του 2000 και στις αρχές του 2010. Αλλά αυτές οι τάσεις έχουν αντιστραφεί υπό τον Μπολσονάρο, με την αποψίλωση και τις εκπομπές να αυξάνονται από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2019.
Λιγότερο από ένα μήνα πριν ο Σάλες ξεκινήσει τη θητεία του το 2019, καταδικάστηκε για αλλαγή περιβαλλοντικών χαρτών για να ωφελήσει τις εταιρείες εξόρυξης κατά τη διάρκεια της θητείας του ως γραμματέας περιβάλλοντος του Σάο Πάολο το 2016.Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως υπουργός, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει καταργήσει πολλές ευθύνες υπό το Υπουργείο Περιβάλλοντος.
Ο κορονοϊός ως ευκαιρία
Καθώς η πανδημία εξαπλώθηκε πέρυσι, ο Σάλες καταγράφηκε τον Απρίλιο να συμβουλεύει τον Μπολσονάρο να εκμεταλλευτεί την πανδημία για να αποδυναμώσει τους περιβαλλοντικούς κανόνες.
«Υπάρχει ανάγκη να έχουμε μια προσπάθεια από την πλευρά μας εδώ, ενώ βρισκόμαστε σε αυτή τη στιγμή ηρεμίας όσον αφορά την κάλυψη του Τύπου, επειδή μιλά μόνο για τον κορονοϊό, και να αφήσουμε το κοπάδι αγελάδων να τρέξει και να αλλάξει όλους τους κανόνες και να απλοποιήσει τα πρότυπα», ο Σάλες είπε στην ηχογράφηση.
Τον Σεπτέμβριο, η κυβέρνηση προσπάθησε να ανακαλέσει βασικούς κανόνες που προστατεύουν τα τροπικά μανγκρόβια (τροπικά πλημμυρισμένα δάση) της χώρας από την εμπορική ανάπτυξη – μια κίνηση που υπερασπίστηκε ο Σάλες, λέγοντας ότι η προστατευτική νομοθεσία «κάνει τον οικονομικό τομέα να ασφυκτιά εντελώς».
Μετά την παραίτηση του Σάλες την Τετάρτη, ο Μπολσονάρου διόρισε τον Ζοακίν Αλβάρο Περέιρα Λέιτε ως νέο υπουργό περιβάλλοντος της Βραζιλίας. Ο Λέιτε ήταν μέλος της Βραζιλιάνικης Αγροτικής Εταιρείας και εργάστηκε ως γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντος στη γραμματεία του Αμαζονίου και περιβαλλοντικών υπηρεσιών από τον Σεπτέμβριο του 2020.