Οι Σέρβοι ψηφοφόροι προσέρχονται σήμερα στις κάλπες για να αναδείξουν τον νέο πρόεδρο της χώρας. Ο τωρινός πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς, του κυβερνώντος Σερβικού Προοδευτικού Κόμματος (SNS), είναι πολύ πιθανό να ανανεώσει τη θητεία του. Δανειζόμενος τακτικές από το «εγχειρίδιο» του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν, ο Βούτσιτς δημιουργεί ένα ολοένα και περισσότερο αυταρχικό καθεστώς, στο οποίο κάθε επικριτική φωνή καταπνίγεται με αποτέλεσμα να… παίζει μόνος του.
Με έκτακτους υπαλλήλους
Ο Βούτσιτς επιχειρεί να δημιουργήσει και να διατηρήσει ένα καθεστώς ανελεύθερης δημοκρατίας: έχει εξασφαλίσει την ευνοϊκή κάλυψη των ΜΜΕ βάζοντας φίλα προσκείμενους ολιγάρχες να αγοράσουν σωρεία μέσων ενημέρωσης, έντυπων και ηλεκτρονικών. Επίσης, το κυβερνών κόμμα έχει γεμίσει τους θεσμούς της χώρας με έκτακτους υπαλλήλους: το 62% όλων όσοι έχουν ένα δημόσιο αξίωμα στη χώρα είναι με προσωρινό καθεστώς.
Το 2018, σε έκθεσή της για τη διεύρυνση της ΕΕ στα δυτικά Βαλκάνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρατήρησε ότι το φαινόμενο της «άλωσης του κράτους» (state capture) είναι έντονο στην περιοχή ενώ σε αυτό πρόσθεσε τους δεσμούς με το «οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και διοίκησης», καθώς και την «έντονη διαπλοκή των δημόσιων και των ιδιωτικών συμφερόντων». Είναι αλήθεια ωστόσο ότι σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Σερβία «σκοράρει» ψηλότερα από τις υπόλοιπες πέντε χώρες στον δείκτη δημοκρατίας. Ομως η πορεία της τα τελευταία έξι χρόνια είναι καθοδική, κάνοντας τις κυβερνήσεις της περιοχής περισσότερο αυταρχικές.
Ωστόσο, παρά τη στροφή στην αυταρχικότητα, η ΕΕ επιμένει να κάνει τα στραβά μάτια. Στις προηγούμενες εκλογές στη Σερβία, το 2020, τα κόμματα της αντιπολίτευσης μποϊκοτάρισαν τη διαδικασία σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη συγκέντρωση υπερεξουσιών στο πρόσωπο του Βούτσιτς, με αποτέλεσμα το SNS να έχει καταλάβει τις 188 από τις 250 έδρες του κοινοβουλίου, ενώ μόνο επτά από τις υπόλοιπες δεν ελέγχονται από φιλικά προς αυτόν κόμματα! Παρά το γεγονός αυτό, η διεθνής κοινότητα χαιρέτισε τη νίκη του Βούτσιτς και δεν αμφισβήτησε ποτέ τη νομιμοποίηση του κοινοβουλίου. Αυτή η Βουλή πέρασε τον περασμένο Φεβρουάριο νέο εκλογικό νόμο καθώς και νέους κανόνες τόσο για τη χρηματοδότηση προεκλογικών εκστρατειών όσο και για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, που ουσιαστικά στρώνουν το χαλί για νέα επανεκλογή του Βούτσιτς.
Παλαιοί γνώριμοι
Η αντιπολίτευση στη Σερβία υπολείπεται σχεδόν είκοσι ποσοστιαίες μονάδες από τον Βούτσιτς. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι δεν έχουν μια πειστική εναλλακτική πρόταση αφού προέρχονται από την ίδια πολιτική μήτρα, το φιλοευρωπαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα, που κυβέρνησε τη χώρα από το 2000-2012. Το αντίπαλον δέος του Βούτσιτς, ο πρώην στρατηγός Ζντράβκο Πόνος, είναι ένας συντηρητικός πολιτικός που αναμένεται να «κλέψει» περισσότερες ψήφους από τον προηγούμενο αντίπαλο, τον Σάσα Γιάνκοβιτς, που είχε διατελέσει Συνήγορος του Πολίτη. Ο Πόνος πρόσφατα δήλωσε ότι δεν αναγνωρίζει το Κοσσυφοπέδιο, τους γάμους των ομοφυλοφίλων, ακόμη και τη γενοκτονία στη Σρεμπρένιτσα. Είναι τέτοια η εθνικιστική στροφή της πολιτικής στη Σερβία που τέσσερις εγκληματίες πολέμου, ανάμεσά τους και ο υπερεθνικιστής πρώην κυβερνητικός εταίρος τού Μιλόσεβιτς και καταδικασμένος για εγκλήματα πολέμου Βόισλαβ Σέσελι, κατεβαίνουν ως υποψήφιοι βουλευτές σε αυτές τις εκλογές.
