Ο χαρακτηρισμός «εφτάψυχος» ταιριάζει απόλυτα για τον συντηρητικό φιλοευρωπαίο πρωθυπουργό της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ, που κατάφερε παρά τις σημαντικές απώλειες να αναδειχθεί και πάλι νικητής στις εκλογές της 4ης Απριλίου.
Η κακοδιαχείριση της πανδημίας, οι κατηγορίες εναντίον του για αθέμιτες σχέσεις με την οικονομική ολιγαρχία και οι παρεμβάσεις στο έργο της Δικαιοσύνης, οι φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν και τον έδειχναν να κοιμάται με ένα όπλο στο προσκέφαλό του και με εκατοντάδες δεσμίδες από πεντακοσάευρα παραδίπλα, το οικονομικό σκάνδαλο με πρωταγωνιστή τον έμπιστο συνεργάτη του δεν στάθηκαν αρκετά για να τον διώξουν από το τιμόνι της εξουσίας. Αντίθετα, τα προεκλογικά μπόνους σε γιατρούς και νοσηλευτές και οι χρηματοδοτήσεις μεγάλων έργων σε όλη τη χώρα είχαν θετικό αντίκτυπο για έναν λαό που, όπως φαίνεται, αναζητά τη σταθερότητα.
Δεν ήταν λίγοι όμως κι εκείνοι που επέλεξαν να τον τιμωρήσουν. Το κεντροδεξιό φιλοευρωπαϊκό GΕΡΒ του οποίου ηγείται ο Μπορίσοφ έχασε μεγάλη μερίδα ψηφοφόρων, συγκεντρώνοντας μόλις 26,2%.
«Ο λαός δεν εξέλεξε τον Μπορίσοφ. Τρεις στους τέσσερις ψηφοφόρους ψήφισαν εναντίον του. Σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές του 2017 ο Μπορίσοφ έχασε 7,36% και πάνω από 200.000 ψήφους. Οι εκλογές αυτές ήταν μια μεγάλη απώλεια για τον Μπορίσοφ και το GERB, καθώς και για το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (BSP) που έχασε πάνω από μισό εκατομμύριο ψήφους» επισημαίνει στο Documento η Εμίλια Ζανκίνα, εμπειρογνώμονας της Βουλγαρίας και πρύτανης του Πανεπιστημίου Temple της Ρώμης.
Σκληρή όμως ήταν και η τιμωρία και για το Bουλγαρικό Εθνικιστικό Κόμμα (VMRO), τον μέχρι πρότινος κυβερνητικό εταίρο του GERB, που έμεινε εκτός Βουλής κάνοντας τον δρόμο για τον σχηματισμό κυβέρνησης μακρύ και δύσκολο για τον Μπορίσοφ.
Προς πολιτική κρίση;
Το GERB αναμένεται να πάρει περίπου 70 έδρες από τις συνολικά 240. Θα χρειαστεί όμως τουλάχιστον 121 έδρες για να σχηματίσει νέα σταθερή κυβέρνηση. Για να το πετύχει ο Μπορίσοφ θα πρέπει να δώσει πραγματική μάχη ώστε να μην οδηγήσει τη χώρα σε πολιτική κρίση. Χωρίς τους εθνικιστές φίλους του και με τις πιθανότητες να τον στηρίξει κάποιο από τα υπόλοιπα πέντε κόμματα που μπαίνουν στο βουλγαρικό κοινοβούλιο να είναι ελάχιστες, ο Μπορίσοφ θα παλέψει με νύχια και με δόντια για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Ωστόσο, το να πετύχει κάτι τέτοιο φαντάζει σχεδόν απίθανο.
«Ο σχηματισμός κυβέρνησης φαντάζει όλο και πιο απίθανος και ο Μπορίσοφ το γνωρίζει. Εχει μια εβδομάδα για να το πετύχει. Εάν αποτύχει, η εντολή θα πάει στο δεύτερο κόμμα. Μιλά ήδη για μεταβίβαση της εντολής στο δεύτερο κόμμα γιατί ξέρει ότι δεν μπορεί να συγκεντρώσει πλειοψηφία στο κοινοβούλιο» σχολιάζει η κ. Ζανκίνα.
Την ίδια ώρα οι αντιπολιτευόμενοι Σοσιαλιστές (BSP), που έλαβαν μόλις 15% και έρχονται τρίτοι, φαίνονται απρόθυμοι να συνεργαστούν με τον Μπορίσοφ, επιτείνοντας το πολιτικό αδιέξοδο.
«Υπάρχει πιθανότητα κανένα κόμμα να μην είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση, οπότε ο πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ θα διορίσει υπηρεσιακή κυβέρνηση και θα γίνουν πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο για να συμπέσουν με τις προεδρικές εκλογές» προσθέτει η Εμιλία Ζανκίνα.
Η κατρακύλα του GERB και του BSP, που κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή της Βουλγαρίας από τα τέλη του 2000, μαρτυρά πως στη χώρα έχει αρχίσει να πνέει αέρας αλλαγής.
Εκπληξη από νέο κόμμα
Την έκπληξη έκανε το νέο κόμμα Υπάρχει Τέτοιος Λαός, το οποίο τάσσεται κατά του κατεστημένου με ηγέτη τον «Βούλγαρο Γκρίλο», τον δημοφιλή τηλεοπτικό παρουσιαστή και τραγουδιστή Σλάβι Τριφόνοφ. Στα 54 του χρόνια ο Τριφόνοφ εξαργυρώνει τη δημοφιλία του αφαιρώντας ψήφους από το δεξιό κόμμα του Μπορίσοφ και αφήνοντας πίσω τους Σοσιαλιστές, με το κόμμα του να έρχεται δεύτερο με ποσοστό 17,7%.
Η ανάγκη για ισχυρή πολιτική αλλαγή αποτυπώνεται και στα ποσοστά που έλαβαν τα δύο κόμματα που οδήγησαν το καλοκαίρι του 2020 στις μαζικές διαμαρτυρίες κατά της διαφθοράς οι οποίες είχαν στόχο την ανατροπή του Μπορίσοφ. Το κόμμα Δημοκρατική Βουλγαρία, μια φιλελεύθερη εκλογική συμμαχία, έλαβε 10,5% και η κεντροαριστερή συμμαχία Εξω η Μαφία! 4,7%.
Η κ. Ζανκίνα δεν αποκλείει το ενδεχόμενο το κόμμα Υπάρχει Τέτοιος Λαός να καταφέρει να έρθει σε συμφωνία με τα διαμαρτυρόμενα κόμματα και να σχηματίσουν κυβέρνηση.
Η νέα γενιά
Η απουσία όμως έως τώρα μιας ισχυρής και εδραιωμένης αντιπολίτευσης φαίνεται πως είναι και η αιτία που οδήγησε την πλειοψηφία των πολιτών να στραφεί και πάλι προς τον Μπορίσοφ, σε μια περίοδο που η πανδημία και η οικονομική αστάθεια που δημιουργεί τρομάζουν τους περισσότερους. Η νέα γενιά έδειξε αυτήν τη φορά ωστόσο πιο αποφασισμένη από ποτέ για ριζική πολιτική αλλαγή σε μια χώρα όπου επικρατούν η αδιαφάνεια και η λογοκρισία.
«Ναι, πολλοί νέοι ψήφισαν υπέρ των εξωκοινοβουλευτικών κομμάτων, όπως το κόμμα Δημοκρατική Βουλγαρία, το Υπάρχει Τέτοιος Λαός και η συμμαχία Εξω η Μαφία! Επιπλέον, ορισμένοι νέοι ψήφισαν το κόμμα Βουλγαρικό Καλοκαίρι που σχηματίστηκε από τον εξόριστο επιχειρηματία και αφεντικό της μαφίας Βασίλι Μπόσκοφ» επισημαίνει η κ. Ζανκίνα.
Ο σχηματισμός κυβέρνησης από τον 61χρονο Μπορίσοφ, που βρίσκεται στο τιμόνι της Βουλγαρίας από το 2009 με μια μικρή παύση την περίοδο 2013-14, μοιάζει πιο δύσκολος από ποτέ. Τώρα έχει μια βδομάδα περιθώριο για να κάνει το σχεδόν αδύνατο δυνατό.
