Σε ρυθμούς συγκρότησης κυβέρνησης βρίσκεται η Σόφια μετά τη νίκη του νεοπαγούς κεντρώου κόμματος «Συνεχίζουμε την Αλλαγή» (PP). Η νίκη ήρθε χωρίς την πολυπόθητη αλλά με αδύναμη –βάσει των υπάρχοντων συσχετισμών– αυτοδυναμία. Ετσι αναμένεται ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας ανάμεσα στα τέσσερα αντιπολιτευόμενα κόμματα που ήταν κόντρα στο εθνικιστικό GERB του πρώην πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ.
Ωστόσο, η κάλπη κατακρήμνισε κατά 14,5 ποσοστιαίες μονάδες (από 24% στο 9,5%) τον προηγούμενο νικητή των εκλογών (το ITN του τηλεαστέρα Στάνισλαβ Τριφόνοφ) και επανεπιβεβαίωσε την ήττα του πρώην πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ, μειώνοντας παράλληλα την επιρροή των Σοσιαλιστών κατά 3 μονάδες, της Δημοκρατικής Βουλγαρίας (DB) κατά 6 μονάδες, έστειλε το κόμμα εναντίον της μαφίας εκτός Βουλής και ενίσχυσε το κόμμα της τουρκικής μειονότητας (DPS).
Τα παραπάνω αποτελέσματα τονίζουν την έντονη απονομιμοποίηση των πάλαι ποτέ κυρίαρχων βουλγαρικών κομμάτων (GERB και Σοσιαλιστές), επανεπιβεβαιώνουν τον πολυκομματικό κατακερματισμό, οδηγώντας αναγκαστικά σε ετερογενείς κυβερνήσεις συνεργασίας μεσοπρόθεσμης διάρκειας. Εντούτοις, πρόκειται για σαφή βελτίωση από την πρότερη κατάσταση, με την οποία για επτά μήνες τη χώρα κυβερνούσε η υπηρεσιακή κυβέρνηση, διορισμένη από τον Σοσιαλιστή πρόεδρο της χώρας Ρούμεν Ράντεφ. Ο τελευταίος μονομαχεί την Κυριακή με τον Αναστάς Γκερντζίκοφ για την προεδρία της χώρας και τα προγνωστικά είναι «καθαρά» υπέρ του Ράντεφ.
Το Documento επικοινώνησε με την Τεοντόρα Γιοβτσέβα, δρ Πολιτικής Επιστήμης και αντιπρόσωπο στη Βουλγαρία του πανευρωπαϊκού δικτύου Europe Elects για τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση. Η Γιοβτσέβα μίλησε για τον νικητή των εκλογών, τις θέσεις και το πρόγραμμά του, ενώ προέβλεψε πως «η κυβέρνηση δύσκολα θα ολοκληρώσει τη θητεία της».
Εκτιμάς πως υπάρχουν δυνατότητες για τον σχηματισμό κυβέρνησης στη Βουλγαρία;
Νομίζω πως αυτήν τη φορά η κυβέρνηση θα σχηματιστεί. Οι προοπτικές θα είναι καλύτερες επειδή το PP έχει μεγαλύτερες δυνατότητες συνεργασίας με τα άλλα κόμματα. Ακόμη, οι πολιτικοί πήραν το μάθημά τους. Το ITN συρρικνώθηκε δραστικά και αποτελεί ένα παράδειγμα στους άλλους για το τι πρόκειται να συμβεί (σ.σ.: εάν δεν συγκροτηθεί κυβέρνηση). Επίσης, οι προσδοκίες της κοινής γνώμης είναι υπέρ του σχηματισμού κυβέρνησης.
Τι οδήγησε στη νίκη του PP;
Οι πολιτικές προτιμήσεις στη Βουλγαρία δεν έχουν δομή. Η εκλογική αγορά είναι αρκετά ανοιχτή και δεν είναι ασυνήθιστο να κερδίζει ένας καινούργιος παίκτης. Το ίδιο συνέβη το 2001 και το 2009. Ακόμη και το 2021 το ITN, ένα κόμμα χωρίς ιστορία ή εμπειρία, κέρδισε. Τώρα κέρδισε το PP. Ολα αυτά τα φαινόμενα συνδέονται. Υπάρχει μια γενική δυσαρέσκεια με την πρώην κυβέρνηση του GERB. Ο Κίριλ Πέτκοφ και ο Ασεν Βασίλεφ ήταν οι πιο δημοφιλείς υπουργοί της υπηρεσιακής κυβέρνησης που είχε στόχο τη «μάχη κατά της διαφθοράς». Η διάχυτη επιθυμία τιμωρίας της πρώην κυβέρνησης σε συνδυασμό με το χάρισμα του Βασίλεφ έπαιξαν μεγάλο ρόλο.
Ποια θα είναι η ατζέντα μιας κυβέρνησης υπό το PP;
Από αυτά που έχουμε δει μπορούμε να πούμε ότι θα έχει φιλοευρωπαϊκή κατεύθυνση. Περιμένουμε το PP να κάνει μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα που χρειάζεται βελτιώσεις. Επειδή οι Πέτκοφ και Βασίλεφ ήταν πρώην μέλη της υπηρεσιακής κυβέρνησης, αναμένουμε να συνεχιστεί η πολιτική της συγκεκριμένης κυβέρνησης. Ενώ, σύμφωνα με τις δηλωμένες θέσεις τους, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη μάχη κατά της διαφθοράς, ειδικά στο οικονομικό φάσμα.
Πώς το PP ελπίζει να χτυπήσει τη διαφθορά;
Είπαν ότι χρειάζεται μεταρρύθμιση των ελεγκτικών σωμάτων, ειδικότερα στην επιτροπή που αντιμάχεται τη διαφθορά. Βρίσκονται εναντίον του επικεφαλής της συγκεκριμένης επιτροπής και ο Πέτκοφ έχει δηλώσει ότι πρέπει να αντικατασταθεί. Εστιάζουν στους εν ενεργεία επικεφαλής αυτών των σωμάτων και στον γενικό εισαγγελέα.
Ποια είναι η θέση του PP για την είσοδο της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ;
Δεν πιστεύω ότι θα αλλάξει η θέση για το βέτο, τουλάχιστον όχι τόσο νωρίς διότι η βουλγαρική κοινή γνώμη είναι υπέρ του βέτο. Αν και το προφίλ του (σ.σ.: PP) δείχνει ότι είναι αρκετά πιθανόν να αλλάξει αυτή η θέση. Είναι φιλοευρωπαίοι και φιλονατοϊκοί. Το πρόγραμμά τους λέει ότι θέλουν μια ικανοποιητική λύση στη διένεξη με τη Βόρεια Μακεδονία και επιμένουν στην εγγραφή των Μακεδόνων Βουλγάρων μαζί με τους άλλους λαούς στο σύνταγμα της Βόρειας Μακεδονίας, καθώς και στην αφαίρεση των επιθετικών αναφορών κατά των Βουλγάρων στα σχολικά εγχειρίδια.
Στην οικονομία θα ακολουθήσουν φιλελεύθερη ή σοσιαλιστική πολιτική;
Θέλουν να εστιάσουν στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Επίσης υποστηρίζουν τη μείωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών. Βάσει αυτών πιστεύω ότι βρίσκονται στο κέντρο.
Πιστεύεις ότι αυτή η κυβέρνηση θα κρατήσει;
Προβλέπονται δύσκολες διαπραγματεύσεις. Ο συνασπισμός αναμένεται να γίνει ανάμεσα σε τέσσερις σχηματισμούς: το PP, το Σοσιαλιστικό Κόμμα, τη Δημοκρατική Βουλγαρία και το ITN. Παρότι όλοι κηρύττουν τη συνεργασία με το PP, προσδοκούμε το απροσδόκητο από το ITN, που έχει αποδείξει ότι είναι ασύμφωνο με τις δηλώσεις του. Οι Σοσιαλιστές θα επιμείνουν στην ύπαρξη κοινωνικής πολιτικής. Αλλά αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι ο συνασπισμός θα είναι ετερογενής. Προσθέτοντας την τρέχουσα υγειονομική και οικονομική κρίση στο μέλλον η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα. Τα εξωτερικά προβλήματα σε συνδυασμό με τα εσωτερικά (ευθραυστότητα του συνασπισμού) δείχνουν ότι η κυβέρνηση δύσκολα θα ολοκληρώσει τη θητεία της.