Ο Ζόραν Ζάεφ ανακοίνωσε τα πρότζεκτ των ελληνικών ομίλων στη χώρα του.
Τον σχεδιασμό της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας για μια σειρά ενεργειακών συνεργασιών και συμφωνιών με τις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες του κλάδου, όταν θα υπάρξει η κύρωση των μνημονίων της συμφωνίας των Πρεσπών, παρουσίασε ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Ζόραν Ζάεφ στον Ελληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη συνάντησή τους την Παρασκευή στο Μέγαρο Μαξίμου.
ΕΛΠΕ
Την πρώτη θέση ανάμεσα σε αυτές τις συμφωνίες είχε εύλογα η προοπτική της οριστικής διευθέτησης της χρονίζουσας διαμάχης ανάμεσα στα ΕΛΠΕ και στην κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας, η οποία θα επιτρέψει την επαναλειτουργία του αγωγού Θεσσαλονίκης – Σκοπίων. Ο αγωγός αυτός που έχει μήκος 213 χιλιομέτρων κατασκευάστηκε μετά την εξαγορά του διυλιστηρίου της ΟΚΤΑ από τα ΕΛΠΕ το έτος 1999 και λειτούργησε πρώτη φορά το 2002, μεταφέροντας αργό πετρέλαιο από το διυλιστήριο των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη προς διύλιση στο διυλιστήριο των Σκοπίων. Το 2013 όμως η τότε διοίκηση των ΕΛΠΕ αποφάσισε να παροπλίσει το διυλιστήριο της ΟΚΤΑ ως μη αποδοτικό, ο αγωγός δεν ξαναλειτούργησε, ενώ η διαμάχη βάθυνε καθώς τα ΕΛΠΕ ζήτησαν αποζημίωση για μη τήρηση από τη γειτονική χώρα της ρήτρας αγοράς συγκεκριμένων ποσοτήτων καυσίμων την περίοδο 2008-11.
Τον Σεπτέμβριο του 2020, βοηθούσης της συμφωνίας των Πρεσπών, κυβερνητικά κλιμάκια της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας μαζί με εκπρόσωπους των ΕΛΠΕ έφτιαξαν μια κοινή επιτροπή για να λύσει το ζήτημα. Σύμφωνα λοιπόν με τις προχτεσινές ανακοινώσεις του Ζόραν Ζάεφ, η διαπραγμάτευση απέδωσε καρπούς και υπάρχει περίπτωση να κλείσει συμφωνία ως τα τέλη Μαΐου ώστε
να λειτουργήσει ξανά ο αγωγός. Το νέο σχέδιο των ΕΛΠΕ, σύμφωνα με πηγές του ομίλου, είναι μέσω του αγωγού Θεσσαλονίκης – Σκοπίων να μεταφέρονται στο εξής διυλισμένα πετρελαϊκά προϊόντα στις εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ, θυγατρικής των ΕΛΠΕ στη Βόρεια Μακεδονία, οι οποίες θα μετατραπούν σε κέντρο διακίνησης καυσίμων τόσο για το δίκτυο πρατηρίων της ΟΚΤΑ όσο και για τα υπόλοιπα κράτη των Βαλκανίων –Βουλγαρία, Σερβία, Κόσοβο και Μαυροβούνιο– όπου τα ΕΛΠΕ διαθέτουν περισσότερα από 200 πρατήρια.
Ομιλος Κοπελούζου
Η δεύτερη σημαντική συμφωνία την οποία παρουσίασε ο Ζόραν Ζάεφ αφορούσε τη σύμπραξη της κυβέρνησής του με τον όμιλο Κοπελούζου, με τη Βόρεια Μακεδονία να επενδύει για πρώτη φορά στην Ελλάδα στα υπό σχεδιασμό ενεργειακά πρότζεκτ Κοπελούζου στην Αλεξανδρούπολη. Οπως ο πρωθυπουργός της γείτονος ανέφερε, η συμφωνία αυτή περιλαμβάνει την απόκτηση από πλευράς της χώρας του ποσοστού 10% στην Gastrade, την εταιρεία που θα λειτουργήσει τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU), και ποσοστού 25% στη μονάδα παραγωγής φυσικού αερίου, το οποίο, κατά δήλωση του Ζάεφ, αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο της συνολικής παραγωγής ενέργειας της Βόρειας Μακεδονίας.
Ομιλος Μυτιληναίου
Το τρίτο ενεργειακό σχέδιο της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας που βρίσκεται στα σκαριά απέχει πολύ ακόμη από το κλείσιμο μιας συμφωνίας, αφορά τις επαφές με τον όμιλο Μυτιληναίου για την κατασκευή μονάδας ηλεκτροπαραγωγής που θα λειτουργεί με φυσικό αέριο και με έδρα τα Σκόπια. Τέλος, ο Ζόραν Ζάεφ αναφέρθηκε και στην παρουσία της ΔΕΗ που –σε κοινοπραξία με την Αρχιρόδον– έχει περάσει και συμμετέχει στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για τον μεγάλο υδροηλεκτρικό σταθμό του Cebren, με προϋπολογισμό ύψους 700 εκατ. ευρώ.
