Ο κύβος ερρίφθη για το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Βόρειας Μακεδονίας. Στο συνέδριο για την εκλογή προέδρου ο Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι υπήρξε αδιαφιλονίκητος νικητής κατακτώντας την προεδρία του κόμματος αφού κέρδισε το 85% των ψήφων και τις επόμενες εβδομάδες θα αντικαταστήσει τον Ζόραν Ζάεφ στην πρωθυπουργία της γειτονικής χώρας καθώς πληθαίνουν τα δημοσιεύματα και τα μηνύματα από τις Βρυξέλλες και από τη Σόφια για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και άρση του βέτο αντίστοιχα.
Την ίδια στιγμή, στη Βουλγαρία σχηματίστηκε τρικομματική κυβέρνηση [Συνεχίζουμε την Αλλαγή (PP) – Σοσιαλιστές – Υπάρχει Τέτοιος Λαός (ITN)], δίνοντας τέλος στην πολιτική κρίση που διήρκεσε 254 μέρες και είχε ως αποτέλεσμα την ακυβερνησία. Ενα από τα πρώτα βήματα της κυβέρνησης ήταν μια δήλωση πρόθεσης διά στόματος της νέας υπουργού Εξωτερικών και μέλους του ITN Τεοντόρα Γκέντσοβσκα για εύρεση αμοιβαίας αποδεκτής λύσης με τη Βόρεια Μακεδονία. Μια λύση στα διμερή ζητήματα θα οδηγήσει με τη σειρά της στην άρση του βουλγαρικού βέτο και συνακόλουθα στο άνοιγμα του δρόμου για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ.
«Σταθερή στις απόψεις της»
Ηδη στον ελληνικό Τύπο κυκλοφόρησαν δημοσιεύματα που αναφέρουν πως έγινε άρση του βουλγαρικού βέτο, όμως κάτι τέτοιο δεν είναι αληθές, γεγονός που διατυμπανίζουν και τα βουλγαρικά Μέσα λέγοντας πως η βουλγαρική διπλωματία παραμένει σταθερή στις απόψεις της. Μάλιστα ο νέος πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Κίριλ Πετκόφ διαμήνυσε σε συνέντευξή του στους «Financial Times» πως είναι έτοιμος να διαπραγματευτεί με τη Βόρεια Μακεδονία στη βάση μιας «νέας προσέγγισης», κλείνοντας το μάτι ενδεχομένως για μια βουλγαρική έκδοση της συμφωνίας των Πρεσπών. Μπροστά σε αυτή την προοπτική ο Ζάεφ φιλοδοξεί να λύσει το πρόβλημα με τη Βουλγαρία προτού αποχωρήσει από τον πρωθυπουργικό θώκο, εν είδει τελευταίου ταγκό, μολονότι ο χρόνος που έχει για την επίλυση του ζητήματος είναι ελάχιστος και το πολιτικό του κεφάλαιο μικρό. Οι πολιτικοί συσχετισμοί εντός της Βουλγαρίας μπορεί να μοιάζουν ευνοϊκοί, όμως ο Βούλγαρος πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ θεωρείται ιδιαίτερα φιλικός προς τη Ρωσία ενώ και η βουλγαρική κοινωνία διακατέχεται από εθνικιστικές, ιστορικές και πολιτισμικές εμμονές σε σχέση με τη Βόρεια Μακεδονία, κάνοντας το πολιτικό κόστος επίλυσης της διένεξης αρκετά υψηλό, παράγοντα που υπολογίζουν σοβαρά οι Βούλγαροι πολιτικοί.
Ταυτόχρονα, τα μηνύματα που έρχονται από τις Βρυξέλλες είναι άκρως ενθαρρυντικά τόσο για τη Βόρεια Μακεδονία όσο και για την Αλβανία. Στο κείμενο συμπερασμάτων της πρόσφατης συνεδρίασης του Συμβουλίου της ΕΕ γίνεται λόγος για τη διοργάνωση διμερών «διακυβερνητικών συνεδρίων» που θα έχουν στο επίκεντρο τις δύο παραπάνω χώρες, ενώ καταγράφονται τα θετικά βήματα που έχουν κάνει τα δύο βαλκανικά κράτη σε θέματα όπως η διαφάνεια, η μάχη κατά της διαφθοράς, ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων κ.λπ.
Ωστόσο το κείμενο αυτό μπορεί απλώς να σηματοδοτεί ένα… καρότο ώστε οι δύο χώρες να μη… λοξοκοιτούν προς τη Ρωσία. Σε κάθε περίπτωση, σίγουρα το κείμενο αποτελεί μια εξέλιξη, αν και κυβερνητικοί παράγοντες από τη Βόρεια Μακεδονία επιζητούν επίσπευση των διαδικασιών, θεωρώντας πως η διαδικασία έως ότου ξεκινήσουν επισήμως τα «διακυβερνητικά συνέδρια» μπορεί να τραβήξει μέχρι και έξι μήνες.
Ο Κοβάτσεφσκι αναλαμβάνοντας την πρωθυπουργία της χώρας θα κληθεί να αντιμετωπίσει τρεις πολύ σοβαρές κρίσεις. Η ακρίβεια στα βασικά καταναλωτικά αγαθά (ήδη έχει μπει πλαφόν στις τιμές για είδη κατανάλωσης), οι κλιμακούμενες τιμές στην ενέργεια και η καλπάζουσα πανδημία θα αποτελέσουν αγκάθια που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Εντούτοις ο απερχόμενος Ζάεφ θα αφήσει πίσω του μια άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία 64 βουλευτών, έχοντας εγκολπώσει στην κυβέρνηση το κόμμα της αλβανικής μειονότητας Εναλλακτική, δίνοντάς του και τρία υπουργεία (Υγείας, Δημόσιας Διοίκησης και Διασποράς). Συνεπώς, ο Κοβάτσεφσκι πιθανότατα δεν θα αντιμετωπίσει κάποια σοβαρή αμφισβήτηση στο εσωτερικό για τα επόμενα τρία χρόνια, όταν και λήγει η θητεία του κοινοβουλίου.
Πού θα κριθεί
Παράλληλα, εκεί που θα κριθεί ο ίδιος είναι στο εάν και πόσο γρήγορα θα ανοίξει ο δρόμος για την ένταξη στην ΕΕ. Το θέμα αυτό βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα των Σοσιαλδημοκρατών και η κυβερνητική πλειοψηφία έχει ενοποιηθεί από αυτήν ακριβώς την προοπτική.
Ενόσω ο κύριος αντίπαλος των Σοσιαλδημοκρατών, το εθνικιστικό VMRO, έχει ανασυγκροτηθεί πλήρως και έχοντας τον αέρα του νικητή των δημοτικών εκλογών ζητά επιτακτικά πρόωρες εκλογές. Ο αρχηγός του VMRO και εκλεκτός του πρώην πρωθυπουργού, εθνικιστή Νίκολα Γκρούεφσκι, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, θεωρεί πως θα είναι νικητής όποτε κι αν γίνουν οι εκλογές..