Τέσσερις σκιτσογράφοι περιγράφουν τις πιο σημαντικές στιγμές από τη δίκη για τη δολοφονία της/του Zackie Oh/Ζακ Κωστόπουλου.
Οι πένες των σκιτσογράφων δηµιουργούν εικόνες και φωτίζουν τα πρόσωπα και τις σηµαντικές στιγµές από τη δίκη για τον φόνο της/του Zackie Oh/Ζακ Κωστόπουλου καλύπτοντας ένα µεγάλο κενό στη δηµοσιοποίηση των γεγονότων από τη δικαστική αίθουσα. Το Zackie Oh Justice Watch είναι µια πρωτοβουλία που συγκροτήθηκε µε σκοπό την παρακολούθηση και καταγραφή της δίκης από την πρώτη ηµέρα µέχρι την ολοκλήρωσή της και µε αυτό τον σκοπό απευθύνθηκε σε µια σειρά δηµιουργών προκειµένου να αποτυπώσουν τα πιο σηµαντικά στιγµιότυπα της διαδικασίας.
Οι τέσσερις σκιτσογράφοι (τόσοι/ες έχουν συµµετάσχει µέχρι στιγµής) περιγράφουν τις σκέψεις και τα συναισθήµατά τους σε σχέση µε την ατµόσφαιρα της δίκης, τη στάση των κατηγορουµένων και την εξέλιξη της διαδικασίας. Με τα σχέδιά τους υπογραµµίζουν την προσπάθεια σπίλωσης του θύµατος και την προκλητικά χαλαρή αντιµετώπιση των ανθρώπων που δικάζονται για τον φονικό ξυλοδαρµό.
John Antono Σκιτσογράφος
Τα σκίτσα ως ρεπορτάζ
Η θετική ανταπόκρισή μου στην πρόσκληση της πρωτοβουλίας Justice For Zak/Zackie για την καταγραφή της δίκης σχετικά με τον φονικό ξυλοδαρμό του Ζακ Κωστόπουλου ήταν άμεση. Εχοντας αποκτήσει ήδη πείρα από άλλες δίκες με μεγάλο κοινωνικό ενδιαφέρον (υποθέσεις Χρυσής Αυγής και επίθεση με βιτριόλι στην Ιωάννα Παλιοσπύρου), γνώριζα τη σημασία της αποτύπωσης μιας τέτοιας διαδικασίας με σκίτσα. Καθώς η πλευρά της υπεράσπισης των κατηγορουμένων πέτυχε να μην επιτραπεί η είσοδος φωτορεπόρτερ στην αίθουσα, ο ρόλος των σκιτσογράφων στη διαμεσολάβηση και την προώθηση της εικόνας από μέσα προς τα έξω είναι τεράστιος. Βεβαίως δεν πρόκειται για αμιγώς δημοσιογραφική καταγραφή, παρότι τα σκίτσα που προκύπτουν αποτελούν ένα είδος ρεπορτάζ. Εχουμε να κάνουμε επίσης με καλλιτεχνική απεικόνιση στιγμιοτύπων της δίκης, φιλτραρισμένη από το υποκειμενικό πρίσμα του δημιουργού. Οταν σχεδιάζω τους κατηγορούμενους για ένα τόσο απεχθές έγκλημα μίσους προσπαθώ να είμαι αντικειμενικός γιατί αυτό επιβάλλει ο επαγγελματισμός μου. Ωστόσο δεν μπορώ να είμαι αμερόληπτος ούτε ουδέτερος παρατηρητής που κρατάει ίσες αποστάσεις. Η θέση μου βρίσκεται δίπλα στην οικογένεια και στους/στις φίλους/ες του θύματος. Γι’ αυτό, όσο κι αν απευχόμαστε στο μέλλον να παρευρισκόμαστε στις δικαστικές αίθουσες με τόσο τραγικές αφορμές, η οπτική γωνία μας πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτα με την πλευρά των θυμάτων.
Kanellos Cob Εικονογράφος – δημιουργός κόμικς
O Ζακ είναι το θύμα, όχι ο κατηγορούμενος
Η αποτύπωση μιας δίκης μέσω σχεδίου ήταν μια πρωτόγνωρη και εξαιρετικά δύσκολη εμπειρία. Σκοπός είναι η μεταφορά των συναισθημάτων και της ατμόσφαιρας της δίκης. Δεν είναι καρικατούρα ούτε πορτρέτο. Είναι η αποτύπωση μιας στιγμής. Μία από αυτές ήταν η προσπάθεια τρομοκράτησης του δημοσιογράφου Λουκά Σταμέλλου, όταν ζητήθηκε η κράτησή του από τον συνήγορο υπεράσπισης του κατηγορουμένου. Ο δημοσιογράφος κατέθεσε πως ο μεσίτης διατηρούσε λογαριασμό στο Twitter μέσω του οποίου σπίλωνε τη μνήμη του Ζακ και απειλούσε δημοσιογράφους που ασχολούνταν με το θέμα. Θυμάμαι να εκνευρίζομαι ακούγοντας τον συνήγορο να λέει στον δημοσιογράφο: «Θα έρθει και η σειρά σου». Επίσης η ψυχολόγος φίλη του Ζακ κατέθεσε ως φίλη και ως επαγγελματίας. Με απανωτές ερωτήσεις προσπαθούσαν να παρεμηνεύσουν τα λόγια της, χωρίς εκείνη να χάνει την ψυχραιμία της. Μιλώντας ως επαγγελματίας τους εξηγούσε πως ο Ζακ δεν ήταν σε αμόκ αλλά ετοιμοθάνατος. Τοξική επιχειρηματολογία και συνεχής προσπάθεια σπίλωσης του θύματος μέχρι τη στιγμή που παρενέβη η μητέρα του «υπενθυμίζοντας» πως ο Ζακ είναι το θύμα και όχι ο κατηγορούμενος.
Chrispy Shift Γραφίστρια – σκιτσογράφος
Ο χαλαρός κατηγορούμενος
Η δικάσιμος στις 4 Φεβρουαρίου του 2022 στην οποία είχα πάει για να την καλύψω σκιτσογραφικά τελικά διακόπηκε, οπότε δεν πρόλαβα να ζωγραφίσω πολλά. Η πρώτη μου σκέψη ήταν να σχεδιάσω το άδειο έδρανο που έβλεπα μπροστά μου. Ομως κάτι άλλο που μου τράβηξε την προσοχή στο σύντομο διάστημα που ήμουν στην αίθουσα μέχρι να οριστούν οι νέες δικάσιμοι ήταν η στάση του σώματος που είχε ο ένας από τους δύο βασικούς κατηγορούμενους. Είχε άνεση και εριστικότητα. Εβλεπα έναν άνθρωπο που δικαζόταν για φονικό ξυλοδαρμό, που κατηγορείται ότι σκότωσε έναν άνθρωπο με κλοτσιές, με τη σκληρότητα που έχει αποτυπωθεί στο βίντεο και έχουν δει εκατομμύρια άνθρωποι, να είναι χαλαρός, να κάνει αστειάκια και να μιλάει στο τηλέφωνο. Χωρίς να φαίνεται να προβληματίζεται από κάτι. Σαν να μην τρέχει τίποτε. Αυτό θεώρησα ότι έχει σημασία να καταγραφεί οπτικά και ακριβώς αυτό προσπάθησα να αποτυπώσω.
Παναγιώτης Μιτσομπόνος Σκιτσογράφος
Ζουν ξανά τη δολοφονία του παιδιού τους
Είναι πολύ βαριά η ατμόσφαιρα στο δικαστήριο, δυσκολεύομαι να την περιγράψω με λέξεις. Τυχαίνει να γνωρίζω τον πατέρα του Ζακ από παλιά, από ένα κουτούκι που είχαν στην Ιτέα, και αυτός ήταν ένας από τους λόγους που δέχτηκα αμέσως να συμμετάσχω στην πρωτοβουλία. Σκέφτομαι διαρκώς το μαρτύριο που βιώνουν αυτοί οι γονείς – όταν ακούνε τις καταθέσεις νομίζω ότι είναι σαν να ζουν ξανά και ξανά τη δολοφονία του παιδιού τους.
Τη μεγαλύτερη εντύπωση –και αυτό μου κίνησε το ενδιαφέρον να αποτυπώσω και σκιτσογραφικά– μου έκανε η συμπεριφορά των κατηγορουμένων. Στο δικαστήριο ειρωνεύονταν τους μάρτυρες, κάθονταν σε χαλαρή στάση και είχαν απλώσει τα πόδια τους πάνω στις καρέκλες. Οσο περνούσε η ώρα χαλάρωναν ακόμη περισσότερο και φαινόταν σαν να μην τους ενδιαφέρει καθόλου αυτό που έχει συμβεί (στη φωτογραφία 5 οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν χαλαρά τη διαδικασία).
