Τρεις ιστορικές στιγμές που τραγουδήθηκαν από ρεμπέτες φίλους του Ολυμπιακού όπως καταγράφονται σε βιβλίο με αφορμή τη συμπλήρωση ενός αιώνα ιστορίας του συλλόγου.
Τέχνη και μπάλα σε αρμονική σχέση. Το κόκκινο νήμα που δένει τη μουσική και το ποδόσφαιρο στον Πειραιά είναι η λαϊκή κουλτούρα. Κι αυτή περνάει μέσα από τον Ολυμπιακό, τον σύνδεσμο φιλάθλων που απλώθηκε στις εργατογειτονιές, στους χαμάληδες του λιμανιού, στα προσφυγικά χαμόσπιτα, στο περιθώριο των τεκέδων και στην Τρούμπα. Οι μεγάλοι ρεμπέτες στο μεγάλο λιμάνι ήταν γνωστοί για την αγάπη τους στον Ολυμπιακό. Και την τραγουδούσαν. Κάθε πανηγύρι κι ένα τραγούδι: «Που εσάρωσες τη Σάντος, την ομάδα του Πελέ», «Φλαμένγκο, Λέφσκι νίκησες, Σάντος και Ζαγκλεμπιέ», «Του Μπούκοβι την ομαδάρα»…
Το 2025 στην ελληνική αθλητική πραγματικότητα τη σκυτάλη των επετείων παίρνει ο Ολυμπιακός. Με αφορμή τα 100 χρόνια παρουσίας ο Σπύρος Αλεξίου παρέδωσε στο αναγνωστικό κοινό το «Ενας Θρύλος με πολλά πρόσωπα. 100 χρόνια Ολυμπιακός» (εκδόσεις Τόπος).
Εχει ήδη κάνει τρεις εκδόσεις προτού συμπληρώσει έναν μήνα κυκλοφορίας, η απήχησή του πιθανόν να εντοπίζεται στη διαφορετική εστίαση που έχει προς τον σύλλογο, τοποθετώντας την ιστορική πορεία του εντός του κοινωνικού και πολιτικού πλαισίου της εποχής.
Ο Πειραιάς των εργατών, των ιδρυτικών συνεδρίων της ΓΣΕΕ και του ΣΕΚΕ, το λιμάνι των προσφύγων της Μικρασίας, βρήκε ένα στήριγμα που του πρόσφερε η αστική και μεσοαστική ελίτ της πόλης. Μια κοσμοπολίτικη πόλη που έχανε τους δυναμικούς μεγαλοαστούς επιχειρηματίες της από την Αθήνα και οι καταστηματάρχες της αδυνατούσαν να τους αντικαταστήσουν. Γύρω από την ομάδα των επιφανών πολιτών, της οικογένειας των Ανδριανόπουλων, του Καμπέρου κ.ά., που αναζητούσε επιτυχίες για να αναστηλώσει τον Πειραιά, συστρατεύτηκαν τα λαϊκά στοιχεία, μείγμα νομιμότητας και περιθωρίου, όπως σημειώνει ο Σπ. Αλεξίου, που σφράγισαν την κουλτούρα που ονομάστηκε ρεμπέτικο.
Τρεις μεγάλες ιστορικές στιγμές συναντάμε στο βιβλίο που υμνούνται από όσους βγήκαν από τα ρεμπέτικα στέκια του λιμανιού και πέριξ του Καραϊσκάκη.
«Που εσάρωσες τη Σάντος»
Το 1961 η βραζιλιάνικη Σάντος ήρθε στην Αθήνα για τον τελευταίο σταθμό της περιοδείας της. Ηταν πέντε χρόνια αήττητη όταν έπαιξε απέναντι στον Ολυμπιακό στις 4 Ιουλίου στην κατάμεστη από 25.000 θεατές Λεωφόρο, που είχαν πληρώσει ένα ιδιαίτερα τσουχτερό εισιτήριο. Προκάλεσε παγκόσμια αίσθηση η ήττα της Σάντος του Πελέ από ελληνική ομάδα. Οι δρόμοι της Αθήνας και του Πειραιά πλημμύρισαν από κόσμο που πανηγύριζε έως το πρωί.
Ο Πειραιάς έμπαινε στον παγκόσμιο ποδοσφαιρικό χάρτη και ο θρίαμβος έγινε τραγούδι. Ο Στράτος Παγιουμτζής έβαλε τη μουσική στο σαρανταπεντάρι που βγήκε λίγες μέρες αργότερα: «Ολυμπιακέ μεγάλε, Ολυμπιακέ τρανέ, που εσάρωσες τη Σάντος, την ομάδα του Πελέ…».
Ο Παγιουμτζής «δεν έκανε καμία δουλειά, ήθελε μόνο να τραγουδάει και να ψαρεύει» είχε πει η εγγονή του Αννα μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό Στο Κόκκινο και στον Αλέξη Βάκη. Και να βλέπει τον αγαπημένο του Ολυμπιακό. Το έχει επισημάνει ο καρδιακός φίλος του Στέλιος Βαμβακάρης μιλώντας για τον πατέρα του, τον Μάρκο: «Ο Μάρκος δεν ήταν σταθερός σχεδόν ποτέ στα πολιτικά του πιστεύω, εξάλλου δεν τα πολυκαταλάβαινε, άλλαζε πολλές φορές όσα υποστήριζε. Το μόνο που υποστήριζε αταλάντευτα ήταν ο Ολυμπιακός, κι αυτόν μάλιστα όχι από ιδιαίτερη ενασχόληση με το ποδόσφαιρο, αλλά επειδή ήταν φανατικός Ολυμπιακός ο φίλος του Στράτος Παγιουμτζής».
«Φλαμένγκο, Λέφσκι νίκησες»
Δύο χρόνια μετά ο Ολυμπιακός πέτυχε μια μεγάλη επιτυχία, την πρώτη εκτός συνόρων. Κατέκτησε το Βαλκανικό Κύπελλο απέναντι στη Λέφσκι Σόφιας παίζοντας τρίτο αγώνα στην «ουδέτερη» Κωνσταντινούπολη. Παραλήρημα ενθουσιασμού και περηφάνιας από 10.000 οπαδούς στο αεροδρόμιο του Ελληνικού που όρμησαν μέσα στο αεροσκάφος, πήραν τους παίκτες στους ώμους και τους πήγαν με τα πόδια ως τον Πειραιά, όπου στήθηκε ένα ατέλειωτο γλέντι.
Στο βιβλίο του ο Σπ. Αλεξίου θυμίζει ότι μετά τα πανηγύρια ο Βαγγέλης Περπινιάδης –είχε γράψει τραγούδια για την ΑΕΚ και τον Παναθηναϊκό– άρχισε να σκαρώνει ένα τραγούδι στο μπουζούκι στο σπίτι του στο Χαϊδάρι με παρέα τον Στράτο Διονυσίου, τον Τάκη Λαζόπουλο κ.ά. Την επομένη κιόλας με προτροπή του Μίνωα Μάτσα μπήκε στο στούντιο: «Ολυμπιακέ, ομάδα ξακουσμένη, ομάδα μου γλυκιά, τρανή και δοξασμένη. Οσο αγαπώ τη μάνα τη δικιά μου, τόσο σ’ αγαπώ και σ’ έχω στην καρδιά μου. Ολυμπί-Ολυμπί-Ολυμπιακέ, Φλαμένγκο, Λέφσκι νίκησες, Σάντος και Ζαγκλεμπιέ…». Τα πανηγύρια έδιναν καλά αποτελέσματα και ο δίσκος ξεπέρασε τις 350.000 πωλήσεις.
«Του Μπούκοβι την oμαδάρα»
Την περίοδο 1965-66 ο Ολυμπιακός με προπονητή τον Μάρτον Μπούκοβι κατακτά το πρωτάθλημα ύστερα από έξι σεζόν. Τα λαϊκά κέντρα… αναστέναξαν ως το πρωί από τους πανηγυρισμούς. Ο Μπούκοβι πρόλαβε σε 31 μήνες να αναστήσει τον Πειραιά και να γίνει τραγούδι και σύνθημα.
Στο κέντρο Φαληρικόν ο Περπινιάδης είχε έτοιμο το ακυκλοφόρητο ακόμη τραγούδι. Ο Τσιτσάνης έπιασε το μπουζούκι, ο Περπινιάδης και η Ρία Νόρμα τραγούδησαν: «Του Μπούκοβι την ομαδάρα τη λένε Ολυμπιακάρα…». Σε τέσσερις ημέρες η εταιρεία είχε έτοιμο το σαρανταπεντάρι που ξεπέρασε τις 300.000 πωλήσεις.
Ο Περπινιάδης και το λαϊκό τραγούδι «μιλούσαν» σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στην κουλτούρα των οπαδών του Ολυμπιακού. Με τον Παναθηναϊκό είχαν συνδεθεί εκπρόσωποι του ελαφρολαϊκού τραγουδιού όπως ο Βογιατζής, ο Κατσαρός, ο Μουζάκης, ο Οικονομίδης, ενώ με τον Ολυμπιακό ο Βαμβακάρης, ο Θεοδωράκης, ο Μπιθικώτσης, ο Παγιουμτζής, ο Μητροπάνος. Φυσικά υπήρχαν εξαιρέσεις: ο Χατζιδάκις ήταν Ολυμπιακός, ενώ ο Ζαμπέτας οπαδός του ΠΑΟ.
INFO
Το βιβλίο «Ενας Θρύλος με πολλά πρόσωπα. 100 χρόνια Ολυμπιακός» του Σπύρου Αλεξίου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος
