Οι ανά τον κόσμο κληρικοί «εξιλεώνονται» για ασέλγεια σε παιδιά με κάτι περισσότερο από νηστεία και προσευχή, αν και τα ποσά ποτέ δεν θα είναι ικανοποιητικά
Ενώ η Καθολική Εκκλησία στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία και σε ορισμένες άλλες χώρες έχει αρχίσει να αντιμετωπίζει εξωδικαστικά τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης από κληρικούς εδώ και χρόνια, δημιουργώντας μηχανισμούς για την αποζημίωση των θυμάτων, η ιεραρχία στην Πορτογαλία πολύ πρόσφατα πήρε θέση και έδωσε αποζημιώσεις στα θύματα κακοποίησης.
Ο πάπας Φραγκίσκος, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στη Λισσαβώνα, συνάντησε επιζώντες κακοποίησης για την Παγκόσμια Ημέρα Νεολαίας ακούγοντας καταγγελίες ότι η πορτογαλική ιεραρχία αρνήθηκε αρχικά να συζητήσει επιλογές αποζημίωσης για τα θύματα εκτός δικαστηρίου. Η πρόσφατη επιθυμία της πορτογαλικής εκκλησίας να εξιλεωθεί για τα αμαρτήματά της έξυσε τις πληγές πολλών ακόμη θυμάτων ανά τον δυτικό κόσμο. Ακολουθεί μια ματιά στις χώρες όπου έχουν διατυπώσει σχέδια για την παροχή οικονομικών αποζημιώσεων στα θύματα πέρα από νομικές αποφάσεις ή διακανονισμούς.
Γερμανία
Η Καθολική Εκκλησία στη Γερμανία καταβάλλει πληρωμές σε επιζώντες κακοποίησης για πάνω από μία δεκαετία, αν και τα ποσά που προσφέρονται δεν έχουν ικανοποιήσει ομάδες που εκπροσωπούν τα θύματα. Ενα σύστημα που τέθηκε σε ισχύ το 2021 προέβλεπε πληρωμές έως και 50.000 ευρώ ανά θύμα – αντικαθιστώντας ένα προηγούμενο πρόγραμμα στο οποίο οι πληρωμές ήταν κατά μέσο όρο περίπου 5.000 ευρώ.
Η πίεση για υψηλότερες αποζημιώσεις εντάθηκε με την απόφαση δικαστηρίου στα μέσα Ιουνίου ότι η αρχιεπισκοπή της Κολονίας πρέπει να καταβάλει 300.000 ευρώ ως αποζημίωση σε ένα πρώην αγόρι που κακοποιήθηκε επανειλημμένα από ιερέα τη δεκαετία του 1970. Ενα ανεξάρτητο όργανο καθορισμού πληρωμών, το οποίο αποφασίζει για αξιώσεις, δήλωσε στη
συνέχεια ότι αναμένει από την απόφαση της Κολονίας –εφόσον σταθεί ως το τέλος της νομικής διαδικασίας– να έχει «επιρροή στο χρηματοοικονομικό πλαίσιο πληρωμών» για τις δικές του αποφάσεις.
Στο πλαίσιο του εκκλησιαστικού προγράμματος συνιστάται στους επιζώντες κακοποίησης να επικοινωνούν με ανεξάρτητους επιτρόπους για μεμονωμένες επισκοπές ή τάγματα, οι οποίοι μπορούν να τους βοηθήσουν να συμπληρώσουν ένα έντυπο αίτησης το οποίο στη συνέχεια διαβιβάζουν στο όργανο λήψης αποφάσεων που ορίζει τις πληρωμές. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της επιτροπής για το περασμένο έτος, ενέκρινε 1.809 αιτήσεις συνολικής αξίας 40,1 εκατ. ευρώ το 2021 και το 2022. Λαμβάνοντας υπόψη τις κρατήσεις για προηγούμενες πληρωμές, αυτό σήμαινε συνολική πληρωμή 32,9 εκατ. ευρώ.
Το σύστημα επιτρέπει πληρωμές άνω των 50.000 ευρώ σε «ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις». Στα πρώτα δύο χρόνια της η επιτροπή όρισε 119 πληρωμές από 50.000 έως 100.000 ευρώ και 24 άνω των 100.000 ευρώ. Οι επιζώντες μπορούν να υποβάλουν ενστάσεις για τις αποφάσεις της επιτροπής.
Μια έκθεση που ανατέθηκε από την εκκλησία το 2018 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τουλάχιστον 3.677 άνθρωποι κακοποιήθηκαν από κληρικούς στη Γερμανία μεταξύ 1946 και 2014.
Γαλλία
Η διάσκεψη των Γάλλων επισκόπων συνέστησε ένα ανεξάρτητο όργανο για την αξιολόγηση των αξιώσεων αποζημίωσης στα θύματα, έπειτα από έκθεση που ανατέθηκε από την εκκλησία το 2021, σύμφωνα με την οποία περίπου 330.000 παιδιά στη Γαλλία κακοποιούνταν σεξουαλικά από εκκλησιαστικό προσωπικό για πάνω από 70 χρόνια. Η διάσκεψη των επισκόπων έφτιαξε ταμείο αλληλεγγύης για να βοηθήσει στην πληρωμή της αποζημίωσης, το οποίο το 2022 ανέφερε ότι είχε συγκεντρώσει 20 εκατ. ευρώ.
Η ανεξάρτητη εθνική αρχή για αναγνώριση και αποζημίωση (INIRR) χειρίζεται αξιώσεις κακοποίησης από ιερείς και προσωπικό της επισκοπής. Τον Μάρτιο ανέφερε ότι περισσότερα από 1.180 θύματα προσήλθαν για να διεκδικήσουν αποζημίωση, 404 από τα οποία είχαν λάβει υποστήριξη ενώ τα υπόλοιπα περίμεναν να εξεταστούν οι υποθέσεις τους.
Ενας ξεχωριστός μηχανισμός, η επιτροπή αναγνώρισης και αποζημίωσης, δέχεται αξιώσεις από θύματα μελών θρησκευτικών ταγμάτων. Στην έκθεσή της για το 2022 η επιτροπή είπε ότι είχε εξετάσει 277 αιτήσεις και αποφάσισε 112 δικαιολογημένες αποζημιώσεις. Εχει πληρώσει μέχρι σήμερα 4,161 εκατ. ευρώ, με μέση προτεινόμενη πληρωμή 37.000 ευρώ.
ΗΠΑ
Μετά την έκρηξη του σκανδάλου κακοποίησης δημοσίως στις ΗΠΑ το 2002 που αποκάλυψε η ερευνητική ομάδα Spotlight της εφημερίδας «Boston Globe», οι επίσκοποι των ΗΠΑ συνέταξαν μια πολιτική «μηδενικής ανοχής» για τους κακοποιούς και πολιτικές προστασίας των παιδιών που θεωρούνται πλέον ο χρυσός κανόνας από το Βατικανό. Οι αποφάσεις σχετικά με τις αποζημιώσεις είναι πολύ λιγότερο ενοποιημένες, όταν προκύπτουν από μεμονωμένες επισκοπές και θρησκευτικά τάγματα και ωχριούν σε σύγκριση με το τεράστιο κόστος που έχει πληρώσει η εκκλησία ως αποτέλεσμα αγωγών και διευθετήσεων.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση των επισκόπων των ΗΠΑ για το 2022, οι επισκοπές των ΗΠΑ έδωσαν 95,9 εκατ. δολάρια πέρυσι σε διακανονισμούς και 6,3 εκατ. δολάρια σε άλλες αποζημιώσεις στα θύματα. Τα θρησκευτικά τάγματα των ΗΠΑ πλήρωσαν 30,7 εκατ. δολάρια σε διακανονισμούς και 553.000 δολάρια σε άλλες μορφές αποζημίωσης πέρυσι. Από το 2014 οι συνδυασμένες πληρωμές στα θύματα μέσω διακανονισμών και αποζημιώσεων τόσο από τις επισκοπές όσο και από θρησκευτικά τάγματα ξεπερνούν το 1,4 δισ. δολάρια, με τη συντριπτική πλειονότητα αυτών, 1,1 δισ. δολάρια, να προέρχεται από νόμιμους διακανονισμούς.
Ισπανία
Οπως και στην Πορτογαλία, η Καθολική Εκκλησία της Ισπανίας είναι σχετικά καινούργια στη διαχείριση των κακοποιήσεων, αναφέροντας μόλις τον περασμένο μήνα μετά την πρώτη της έρευνα ότι περίπου 927 θύματα είχαν εντοπίσει 729 δράστες στην εκκλησία από το 1945. Αλλά δεν υπάρχει ενιαία πολιτική για την αποζημίωση των θυμάτων.
Στην πιο πρόσφατη ενημέρωση των κανόνων της για τον χειρισμό υποθέσεων, η διάσκεψη των καθολικών επισκόπων της Ισπανίας δήλωσε τον Μάιο ότι μεμονωμένοι επίσκοποι «μπορούν» να προτείνουν αποζημίωση «από αυτούς που είναι υπεύθυνοι για την πρόκλησή τους».
Τα σχέδια οικονομικής αποζημίωσης από Γερμανία, Γαλλία, ΗΠΑ, Ισπανία και Πορτογαλία για τα κακοποιημένα παιδιά στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας