Η Βαρκελώνη έχασε πολλά από την πρώτη φορά που τη γνώρισα, το 2007. Τα τουριστικά διαμερίσματα, τα hostels και τα φτηνά μαγαζιά με σνακ για τον δρόμο άλλαξαν όλη την ατμόσφαιρα μιας πόλης με μοναδικό χαρακτήρα. Οι γείτονες άρχισαν να κρεμούν στα μπαλκόνια τους πανό που έλεγαν «Οχι άλλο θόρυβο», «Αρκετά με τον τουρισμό» ή ακόμη και «Θέλουμε μια αξιοπρεπή γειτονιά». Το αγαπημένο μου στέκι, ένα μικροσκοπικό καφέ με πέντε μόλις τραπεζάκια σε μια όμορφη πλατεία του κέντρου, από τη μια μέρα στην άλλη έγινε ξαφνικά «μόνο για φαγητό», δηλαδή μόνο για τουρίστες και, φυσικά, την τρανς κοπέλα που δούλευε στο σέρβις δεν την ξαναείδαμε ποτέ.
Τον Ιούλιο του 2021 η δήμαρχος της Βαρκελώνης και ακτιβίστρια η Αντα Κολάου ανακοίνωνε στους δημοσιογράφους, κρατώντας στο χέρι ένα κόκκινο φτερό, την αγορά του θρυλικού καμπαρέ El Molino, του μικρού Moulin Rouge της πόλης, τον χώρο επίσης όπου το 1905 λειτούργησε για πρώτη φορά στην Ισπανία μηχανή κινηματογραφικής προβολής. Η Ελβίρα Βάσκεζ/ Elvira Vazquez, ιδιοκτήτρια έως τότε του café-concert που διασκεδάζει τους Καταλανούς αλλά και τουρίστες απ’ όλο τον κόσμο, προτίμησε να το πουλήσει στο δημαρχείο για 6,2 εκατομμύρια ευρώ, αγνοώντας τις μεγαλύτερες προσφορές από ιδιώτες γιατί, όπως είπε η ίδια, δεν ήθελε ένα σύμβολο της πόλης να γίνει puticlub, δηλαδή «κωλάδικο», για να χρησιμοποιήσουμε την ελληνική αργκό.
Η λεωφόρος της διασκέδασης
Η σωτηρία της Parallel, της λεωφόρου της διασκέδασης, της χαράς και της ελευθερίας με πάνω από 250 θέατρα στην ακμή της –ένα φαινόμενο που ξεπέρασε και το Μπρόντγουεϊ– ήταν ένας από τους βασικούς στόχους του δημαρχείου και μέσα σε λίγα μόλις χρόνια τέσσερις σάλες θεάτρου σώθηκαν από τις αρχές και τους κατοίκους της πόλης, οι οποίοι επιβράβευσαν αυτή την κίνηση: το Teatre Principal, η Sala Arnau, η Sala Barts και τώρα το El Molino.
Το 2013, ενάντια σε ένα κύμα κερδοσκοπίας ακινήτων, οι γείτονες της Raval μάζεψαν χιλιάδες υπογραφές και πρωτοστάτησαν στις κινητοποιήσεις κόντρα στο κλείσιμο του πιο παλιού μπαρ της πόλης, του Μarsella. Το στέκι του Ερνεστ Χέμινγουεϊ, το μπαρ των 202 χρόνων, στο οποίο δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτε από την πρώτη ημέρα της λειτουργίας του, πέρασε τελικά στα χέρια του δήμου. Η δημοτική αρχή αγόρασε ολόκληρο το κτίριο σώζοντας έτσι ένα σημαντικό συναισθηματικό τοπόσημο της πόλης. Λεπτομέρεια: η μοναδική παρέμβαση που δέχτηκε το μπαρ Marchella και που διατηρείται ατόφια μέχρι σήμερα έγινε επί των πρώτων ημερών του φασίστα Φράνκο στην εξουσία. Κάποιοι έγραψαν με καλλιγραφικά γράμματα πάνω στους καθρέφτες του μπαρ τις λέξεις «Απαγορεύεται το τραγούδισμα».
Η λίστα των επιχειρήσεων που εξαφανίστηκαν είναι αμέτρητη. Από την κερδοσκοπία δεν γλίτωσε ούτε το εμβληματικό βιβλιοπωλείο Canuda, από το οποίο ο Κάρλος Λουίθ Θαφόν εμπνεύστηκε το μυθιστόρημά του «Η σκιά του ανέμου», αλλά ούτε και ένας από τους πιο μαγευτικούς χώρους που έχω δει, το πιο παλιό παιχνιδάδικο της πόλης στο Barri Gotic.
«Βαρκελώνη, δεν πας καλά»
Καλύτερη τύχη είχε το μπαρ Pastis, που επρόκειτο να πουληθεί από το 2018, όταν συνταξιοδοτήθηκε ο ιδιοκτήτης του. Οι αντιδράσεις των θαμώνων του και βασικά η αγορά του από τους ιδιοκτήτες του London, ενός άλλου καταπληκτικού μπαρ της Βαρκελώνης, το έσωσαν στο παραπέντε. Ενδεικτικά, μπροστά στο ενδεχόμενο του τέλους για ένα αρτίστικο μπαρ που υπήρχε από το 1947 και που μέσα του έπαιξαν πρίμα βίστα μουσική από τον Αστορ Πιατσόλα στο παρελθόν μέχρι τους REM πιο πρόσφατα, ο πρώην ιδιοκτήτης του κόλλησε στην πόρτα του ένα χαρτί που έγραφε: «Βαρκελώνη, δεν πας καλά».
Θυμάμαι όμως και τη μέρα που έψαξα το αγαπημένο μου, ειδικευμένο στο θέατρο, βιβλιοπωλείο στην Carrer de Sant Pau. Ανακάλυψα ότι έχει γίνει πλέον ένα μαγαζί για φτηνές συσκευές κινητής τηλεφωνίας! Εφυγα με το κεφάλι κατεβασμένο, με τη σκέψη πως οι αναμνήσεις μας δεν πουλιούνται, όπως δεν πουλιούνται μια παιδική χαρά, ένας βυσσινόκηπος ή ένα πιάνο που έπαιζες μικρός.
Κι ότι αξίζει τον κόπο να παλέψεις για να τα σώσεις.
