Μετά κόπων, βασάνων και… διπλωματικών τρικ ήρθε η απόφαση για την έναρξη των διαπραγματεύσεων της ΕΕ με το Κίεβο. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαιρέτισε την απόφαση σαν «νίκη ολόκληρης της Ευρώπης», τη στιγμή που η υποστήριξη πέραν του Ατλαντικού φθίνει. Η συμφωνία για τον προϋπολογισμό σκόνταψε στις διαφορετικές οπτικές Βορρά και Νότου. Με το Σύμφωνο Σταθερότητας να επικρέμαται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα δημοσιονομικά πολλών χωρών, η επόμενη συνεδρίαση τον Ιανουάριο αναμένεται με αγωνία.
Δείτε επίσης: Νίκη για την Ουκρανία και για όλη την Ευρώπη η απόφαση της ΕΕ, λέει τώρα ο Ζελένσκι
Γκάζι – φρένο
Το κύριο πιάτο στο μενού της συνόδου ήταν η Ουκρανία και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Πολλές χώρες της ανατολικής Ευρώπης εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους, ενώ η Ουγγαρία ήταν προετοιμασμένη να θέσει βέτο, όπως κι έκανε, έστω εν μέρει. Πριν από τη σύνοδο ο Βίκτορ Ορμπάν απείλησε την ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας, όμως αποτράπηκε με ένα διπλωματικό τρικ. Σύμφωνα με το Politico, κατά τη διάρκεια των πολύωρων διαβουλεύσεων που δεν οδηγούσαν πουθενά ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς πρότεινε στον Ορμπάν να βγει από την αίθουσα για να πάει να πιει έναν… καφέ. Η κίνηση, όπως σημειώνεται, ήταν προαποφασισμένη μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών σε περίπτωση που ο Ούγγρος λαϊκιστής πολιτικός επέμενε στην αδιάλλακτη στάση του.
Διαβάστε επίσης: ΕΕ: Πράσινο φως σε Ουκρανία και Μολδαβία για έναρξη συνομιλιών ένταξης
Το τέχνασμα είχε τελικά διπλό στόχο: από τη μία να προσφέρει τη δυνατότητα στους Ευρωπαίους ηγέτες να εγκρίνουν τελικά τη συμφωνία για τις συνομιλίες ένταξης της Ουκρανίας έχοντας την ομοφωνία επί των παρόντων που απαιτείται για κάθε απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Από την άλλη, πρόσφερε κάλυψη στον Ορμπάν, ο οποίος δεν ήθελε να επιστρέψει στη χώρα του κατηγορούμενος ότι υποχωρεί στις επιταγές των Βρυξελλών, μιας και έχει καλλιεργήσει το εθνικιστικό προφίλ του στους ψηφοφόρους του με την υποτιθέμενη αντίσταση στις κοινοτικές νόρμες. Με λίγα λόγια, οι Ευρωπαίοι εκπλήρωσαν την αρχή της ομοφωνίας για την απόφαση και ο Ορμπάν μπορεί βάσιμα να ισχυρίζεται ότι δεν την ψήφισε. Δεν ήταν όλα ρόδινα όμως.
Πόκερ με τον Ορμπάν
Η ΕΕ επιθυμούσε να εγκρίνει οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία 50 δισ. ευρώ. Ο Ορμπάν έθεσε βέτο στη χορήγηση του πακέτου. Το ειδικό κονδύλι αποτελείται από €33 δισ. σε δάνεια χαμηλού επιτοκίου και άλλα €17 δισ. σε επιδοτήσεις. Αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης αναθεώρησης του κοινού προϋπολογισμού της ΕΕ, που έχει βάλει τα κράτη-μέλη σε ανταγωνισμό για τη διεκδίκηση νέων χρημάτων.
Το ζήτημα του πακέτου βοηθείας δεν μπορούσε να λυθεί με τέχνασμα, όμως υπάρχουν τρόποι να παρακαμφθεί η στάση του Ορμπάν, ο οποίος είναι σίγουρο ότι θα κραδαίνει το βέτο σε αποφάσεις της ΕΕ, αφού είναι ένα ισχυρό χαρτί –το μοναδικό– και ο Ούγγρος πρόεδρος έχει δείξει ότι ξέρει από σκληρό πόκερ.
Τα κράτη-μέλη μπορούν να μετατρέψουν σε διμερές ζήτημα τη βοήθεια στην Ουκρανία και να παρακάμψουν την Ουγγαρία. Αλλωστε ο καγκελάριος Σολτς δήλωσε ότι θα είναι στο πλευρό του Κιέβου έμπρακτα για όσο χρειαστεί, κάνοντας τη Γερμανία τη δεύτερη μεγαλύτερη υποστηρίκτριά του μετά τις ΗΠΑ.
Το σίγουρο είναι ότι η ΕΕ δεν θέλει να φανεί αδύναμη και υπόσχεται παραπάνω από ό,τι είναι ικανή να δώσει στην πραγματικότητα. Παράλληλα, αν τελικά το αμερικανικό Κογκρέσο αρνηθεί την οικονομική και στρατιωτική βοήθεια για την Ουκρανία, η κατάσταση στο πεδίο της μάχης θα επιδεινωθεί σε βάρος του Κιέβου, γεγονός που θα χρεωθεί σαν ήττα της Δύσης.
Επίσης, η πόρτα της ΕΕ άνοιξε και για τη Μολδαβία, ενώ δόθηκε καθεστώς υποψήφιου μέλους και στη Γεωργία. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη ήρθε πιο κοντά στις συνομιλίες, υπό τον όρο ότι θα ολοκληρωθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Και οι τρεις χώρες έχουν μπει στο πρόσφατο παρελθόν στο στόχαστρο του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, ενώ η διάθεσή τους να ενταχθούν στην ΕΕ δημιουργεί διπλωματικό κεφάλαιο για τις Βρυξέλλες, αυξάνοντας την επιρροή της Δύσης σε πρώην σοσιαλιστικές χώρες.
Επιστροφή τον Ιανουάριο
Πέρα όμως από την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή προοπτική της, οι ηγέτες της Ευρώπης δεν κατέληξαν σε συμφωνία για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, υποσχόμενοι να επανεξετάσουν το σχέδιο σε έκτακτη σύσκεψη τον Ιανουάριο. Το σχέδιο εκτός από τα χρήματα για την Ουκρανία προβλέπει και δαπάνες για τη μετανάστευση, το Ταμείο Αλληλεγγύης και την άμυνα. «Θα προσπαθήσουμε να επιτύχουμε ομοφωνία» ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Η αναβλητικότητα έρχεται σε άβολη στιγμή για τους κρατικούς προϋπολογισμούς των μελών της ΕΕ, καθώς με το νέο έτος επιστρέφουν οι δημοσιονομικοί περιορισμοί του Συμφώνου Σταθερότητας και τα κοινοτικά κονδύλια θα μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο για την αποφυγή σκληρής λιτότητας.
Διαβάστε επίσης: Απομονωμένος ο Ζελένσκι κάνει έκκληση για ευρωπαϊκή βοήθεια
Πόλεμος στην Ουκρανία: «Τέλος χρόνου» για τον Ζελένσκι
Ζαχάροβα κατά Ζελένσκι : Δίνει τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας στη διαχείριση της BlackRock
