Περισσότερες από τρεις δεκαετίες μετά την αποχώρησή τους από τη Σοβιετική Ένωση, η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία έχουν αρχίσει να αποσυνδέονται από το ρωσικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και να εντάσσονται στο δίκτυο της ΕΕ.
Η διήμερη διαδικασία ξεκίνησε το πρωί του Σαββάτου, με τους κατοίκους να κληθούν να φορτίσουν τις συσκευές τους, να εφοδιαστούν με τρόφιμα και νερό και να προετοιμαστούν σαν να προβλέπεται κακοκαιρία.
Πολλοί έχουν πει να μην χρησιμοποιούν ανελκυστήρες – ενώ σε ορισμένες περιοχές τα φανάρια θα είναι κλειστά.
Pēc atslēgšanās no Krievijas un Baltkrievijas vienotā elektrotīkla jeb BRELL šodien tika griezta augstsprieguma līnija, kas savienoja Latviju ar Krieviju.
Ņemot vērā, ka robeža ir līkumaina, līnija šķērso Latvijas-Krievijas robežu septiņās vietās. Demontāžas darbus gar robežu… pic.twitter.com/8DBKHvEBf8
— LTV Ziņu dienests (@ltvzinas) February 8, 2025
#HistoricDay. This morning 🇱🇹🇱🇻🇪🇪 successfully disconnected from BRELL electricity system. Tomorrow we join European energy system and by that complete our energy infrastructure integration into the 🇪🇺EU. One of the last remaining steps of our historic journey back to the West. pic.twitter.com/hV696ynVec
— Arnoldas Pranckevičius (@APranckevicius) February 8, 2025
Ένα γιγάντιο, ειδικά κατασκευασμένο ρολόι, θα μετρήσει αντίστροφα τα τελευταία δευτερόλεπτα πριν από τη μετάβαση σε μια τελετή ορόσημο στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας την Κυριακή, στην οποία θα παρευρεθεί η επικεφαλής της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Στη συνέχεια, τα τρία κράτη θα απομακρυνθούν επίσημα από το δίκτυο με το οποίο έχουν συνδεθεί με τη Ρωσία από τα χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Σε εγρήγορση»
Το λεγόμενο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας Brell – αρκτικόλεξο από τις χώρες Λευκορωσία, Ρωσία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία – ελέγχεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τη Μόσχα και θεωρείται από καιρό ως ευάλωτο σημείο για τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, που είναι τώρα μέλη του ΝΑΤΟ.
Αν και κανένα από αυτά τα κράτη δεν έχουν αγοράσει ηλεκτρική ενέργεια από τη Ρωσία από το 2022, η σύνδεσή τους με το δίκτυο Brell τα άφησε εξαρτημένα από τη Μόσχα για τη ροή ενέργειας.
Μετά την αποσύνδεση το πρωί του Σαββάτου, οι τρεις χώρες θα πραγματοποιήσουν δοκιμές συχνότητας πριν ενσωματωθούν στο ευρωπαϊκό δίκτυο μέσω Πολωνίας την Κυριακή.
«Καταργούμε τώρα τη δυνατότητα της Ρωσίας να χρησιμοποιεί το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας ως εργαλείο γεωπολιτικού εκβιασμού», δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Γαλλικό Πρακτορείο ο υπουργός Ενέργειας της Λιθουανίας, Ζυγιμάντας Βαϊτσιούνας.
«Είναι το αποκορύφωμα των προσπαθειών για περισσότερα από 10 χρόνια ή 20 χρόνια, για να μειωθεί αυτή η ενεργειακή εξάρτηση», δήλωσε στο BBC ο καθηγητής Ντέιβιντ Σμιθ της Βαλτικής Ερευνητικής Μονάδας στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης.
«Όταν τα κράτη της Βαλτικής εντάχθηκαν στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, όλοι μιλούσαν ότι είναι ένα ενεργειακό νησί που εξακολουθούσε να εξαρτάται από αυτό το κοινό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας με τη Λευκορωσία και τη Ρωσία», είπε ο Σμιθ. «Αυτό έχει σπάσει εντελώς τώρα».
Οι εντάσεις μεταξύ των κρατών της Βαλτικής και της Ρωσίας, οι οποίες μοιράζονται σύνορα συνολικού μήκους 874 χλμ, έχουν εκτιναχθεί στα ύψη μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Έκτοτε, μια σειρά ύποπτων περιστατικών δολιοφθοράς που αφορούσαν καλώδια ηλεκτρικού ρεύματος και αγωγούς στη Βαλτική Θάλασσα προκάλεσαν φόβους ότι η Μόσχα θα μπορούσε να προβεί σε αντίποινα κατά της στροφής των βαλτικών χωρών προς την ενέργεια της ΕΕ.
Διαβάστε επίσης
Τέμπη: Η τεχνική ομάδα Κοκοτσάκη θέτει θέμα νομιμότητας και αξιοπιστίας των βίντεο Καπερνάρου
Σκάνδαλα αναθέσεων 3,3 εκατ. ευρώ – Αυτή την Κυριακή στο Documento