Βαγγέλης Παπαθανασίου: Έφυγε ο συνθέτης του διαστήματος

Βαγγέλης Παπαθανασίου: Έφυγε ο συνθέτης του διαστήματος

Πέθανε σε ηλικία 79 ετών ο διάσημος μουσικοσυνθέτης Ευάγγελος Οδυσσέας Παπαθανασίου, πιο γνωστός και ως Vangelis που είχε κατακτήσει το Όσκαρ μουσικής το 1982 με τους «Δρόμους τη φωτιάς».

Στην νικητήρια οσκαρική απονομή του 1982 ο Βαγγέλης Παπαθανασίου (ο πρώτος Έλληνας συνθέτης που κέρδισε το όσκαρ μουσικής αφού ο Μάνος Χατζιδάκις είχε κερδίσει το βραβείο όσκαρ το 1961 για τα «Παιδιά του Πειραιά» στην κατηγορία του καλύτερου τραγουδιού κι όχι της μουσικής) δεν ήταν παρών για να παραλάβει το βραβείο του. Ένα χρόνο μετά, υπογράφει το απόλυτο αριστούργημα του για το «Blade runner» του Ρίντλεϊ Σκοτ. Η μαστοριά του στο να δένει την αξεπέραστη ηλεκτρονική μουσική με τις δυστοπικές, φουτουριστικές εικόνες του Σκοτ είναι συγκλονιστική και δείγμα μιας πραγματικής μουσικής ιδιοφυίας.

Όμως οι οσκαρικοί εκλέκτορες αδυνατούν να αντιληφθούν το μεγαλείο ταινίας και μουσικής, και υποβαθμίζουν τη δημιουργία του Ρίντλεϊ Σκοτ με μόλις δύο υποψηφιότητες για τα εφέ και τα σκηνικά. Θα ακολουθήσουν ακόμη μερικές σημαδιακές συνθέσεις για το «1492: Χριστόφορος Κολόμβος» και πάλι του Ρίντλεϊ Σκοτ, το «Alexander» του Όλιβερ Στόουν (παρά τις αρχικές αντιρρήσεις του τελικά συμφώνησε να συνεργαστεί με τον δύσκολο αμερικανό σκηνοθέτη) ενώ υπέγραψε τα μουσικά σκορ των ταινιών «Αγνοούμενος» (1982) του Κώστα Γαβρά, «Antarctica» (1983) του ιάπωνα Κορεγιόσι Κουρουχάρα, «Η ανταρσία του Μπάουντι» (1984) του Ρότζερ Ντόναλντσον, «Tα Μαύρα Φεγγάρια του Έρωτα» (1992) του Ρομάν Πολάνσκι και «El Greco» (2007) του Γιάννη Σμαραγδή μεταξύ άλλων. Η τελευταία κινηματογραφική δουλειά του θα είναι το 2019 για το ντοκιμαντέρ του Βαγγέλη Ευθυμίου «Ορεινές συμφωνίες» με θέμα τη ζωή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

Ο Παπαθανασίου ήταν αυτοδημιούργητος μουσικός και παιδί ακόμη συνέθετε μελωδίες από τα πέντε του χρόνια. Αργότερα θα γίνει ιδρυτικό μέλος στις πρωτοποριακές progressive rock μπάντες των 60ς «Forminx» και, κυρίως, «Aphrodite’s child» μαζί με τους Ντέμη Ρούσσο και Λουκά Σιδερά. Θα μετακομίσει στα τέλη των 60ς στο Παρίσι μαζί με τον Ρούσσο και θα αρχίσει να πειραματίζεται σε διαφορετικά μουσικά είδη, ενώ θα υπογράψει το σάουντρακ για ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τις φοιτητικές εξεγέρσεις στο Παρίσι του 1968. Η φήμη του θα γιγαντωθεί στα 70ς και θα γίνει πρωτοπόρος της ηλεκτρονικής ορχηστρικής μουσικής, επηρεάζοντας νέους μουσικούς που αναζητούσαν τις νέες μορφές έκφρασης. Καταλυτική ήταν και η συνδρομή του στη σύνδεση της εξερεύνησης τoυ διαστήματος με την ηλεκτρονική μουσική. Μάλιστα συνεργάστηκε ακόμη και με τη NASA. Η δουλειά του δίπλα στον Καρλ Σαγκάν το 1980 για τις ανάγκες της εκπομπή «Cosmos: A Personal Voyage» με θέμα το Σύμπαν προέκυψε ύστερα από την θετική εισήγηση των υπευθύνων του αμερικανικού διαστημικού οργανισμού. Όσον αφορά το θέμα της έμπνευσης που τον κάνει να δημιουργεί τα ξεχωριστά μουσικά σκορ του είχε πει χαρακτηριστικά: «Δεν είναι θέμα έμπνευσης. Η μουσική υπάρχει παντού και το μόνο που πρέπει είναι να την εντοπίσεις. Εγώ στις ταινίες ειδικά, λειτουργώ ως το κανάλι μέσω του οποίου η μουσική αναδύεται από το χάος του θορύβου που προκαλούν οι κινηματογραφικές εικόνες».

Documento Newsletter