Ο Νορβηγός βασιλιάς του σκανδιναβικού crime fiction ήρθε στην Αθήνα για την παρουσίαση του νέου του βιβλίου και την αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.
Με αέρα ροκ σταρ, μαύρο t-shirt, αθλητικά παπούτσια και τραγιάσκα ο Τζο Νέσμπο (Γιου Νέσμπε στα νορβηγικά) ανέβηκε χθες βράδυ (Τετάρτη) στη σκηνή του θεάτρου Ολύμπια για να συναντήσει το κοινό του που συνέρρευσε από όλη την Ελλάδα. Ο Νορβηγός συγγραφέας βρέθηκε στη χώρα μας για την παρουσίαση του νέου βιβλίου του «Ματωμένη σελήνη» (εκδόσεις Μεταίχμιο, μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη) αλλά και να αναγορευθεί επίτιμος διδάκτορας, σε τελετή που έγινε σήμερα, του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Ο Νέσμπο θεωρείται ο βασιλιάς της Nordic αστυνομικής λογοτεχνίας και ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του είδους παγκοσμίως. Τα βιβλία του έχουν λάβει σημαντικά βραβεία ενώ οι πωλήσεις έχουν ξεπεράσει τα 55 εκατομμύρια αντίτυπα σε πάνω από πενήντα χώρες. Στη χτεσινή εκδήλωση η οποία πραγματοποιήθηκε στο κατάμεστο θέατρο Ολύμπια ο Νορβηγός συγγραφέας συνάντησε επί σκηνής τον ομότεχνό του Δημήτρη Σίμο, ενώ τη διερμηνεία της συζήτησης, η οποία κύλησε σαν το νερό, με αρκετά σημεία χιούμορ που έκαναν το κοινό να ξεσπάει σε γέλια, έκανε η Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη.
Στην ερώτηση τι έχει αλλάξει στη ζωή του στα δέκα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την πρώτη φορά που ήρθε στην Ελλάδα για να παρουσιάσει τα βιβλία του με ήρωα τον ντετέκτιβ Χάρι Χόλε, ο συγγραφέας απάντησε: «Όχι πολλά. Θα σας πω όμως, ότι ενώ συνήθως δεν διαβάζω τα μυθιστορήματά μου, κάθισα και διάβασα το πρώτο μυθιστόρημα μου, αυτό που είχα γράψει πριν από 25 χρόνια. Κατάλαβα λοιπόν ότι ο Χάρι Χόλε παραμένει ο ίδιος χαρακτήρας. Κάπως έτσι είμαι κι εγώ. Και σκεφτόμουν ότι ωραίο πράγμα είναι αυτό, αλλά ταυτόχρονα και λίγο καταθλιπτικό. Νομίζεις ότι εξελίσσεσαι, ότι γίνεσαι σοφότερος αλλά ουσιαστικά βλέπεις τι έκανες 25-30 χρόνια πριν και καταλαβαίνεις ότι δεν άλλαξαν πολλά από τότε».
Όπως πληροφόρησε το ελληνικό κοινό, έχει δρομολογηθεί η ελληνική έκδοση του νέου του μυθιστορήματος, αυτή τη φορά τρόμου, που θα λέγεται «Νυχτόσπιτο», ενώ εξηγώντας πώς αντιλαμβάνεται τις τάσεις που δημιουργούνται στη λογοτεχνία και το θέαμα είπε: «Δεν μπορώ να προβλέψω το επόμενο μεγάλο trend. Όταν ξεκίνησαν οι τηλεοπτικές σειρές όπως οι Sopranos, το Breaking Bad κ.λπ. ήμουν πολύ αισιόδοξος θεωρώντας ότι είναι μια καινούργια μόδα που απευθύνεται σε ένα πολύ εξειδικευμένο κοινό και το να μπορείς να κρατάς την προσοχή των ανθρώπων για εκατό ώρες συνεχόμενα ήταν κάτι καταπληκτικό. Οι μεγάλες ταινίες των μεγάλων στούντιο δεν μπορούσαν να είναι τόσο εξειδικευμένες καθώς απευθύνονταν θεωρητικά σε ένα ευρύτερο κοινό. Από το “Game of Thrones” κι έπειτα όμως παρατηρώ ότι όλες αυτές οι σειρές τελικά δεν απευθύνονται σε ειδικό κοινό αλλά στο mainstream. Σε σύγκριση με αυτές τις παραγωγές, η συγγραφή δεν κοστίζει τόσο, καθώς ένας άνθρωπος απλώς εκδίδει το βιβλίο του. Το ίδιο συμβαίνει και με τη μουσική. Πιστεύω λοιπόν ότι στη λογοτεχνία και τη μουσική υπάρχει ακόμη η δυνατότητα να βρεθεί η ιδιαιτερότητα και η εξειδίκευση που έψαχνα κάποτε να βρω στο σινεμά και την τηλεόραση».
Κουλ όπως έχει συνηθίσει το κοινό στις δημόσιες εμφανίσεις του, στην ερώτηση σχετικά με το αν νιώθει την τεχνητή νοημοσύνη απειλητική για τη λογοτεχνία απάντησε ότι τις εξελίξεις θα καθορίσει ο τρόπος που οι αναγνώστες θα επιλέγουν στο μέλλον τι θα διαβάσουν. Είναι δηλαδή καθαρά θέμα των αναγνωστών αν τα βιβλία που τους ενδιαφέρουν θα είναι γραμμένα από συγγραφείς ή από πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης. Σε σχέση με το πόσο τον επηρεάζουν οι εξελίξεις όπως η κλιματική κρίση εξήγησε ότι τα πάντα επηρεάζουν έναν συγγραφέα ακόμη κι αν αυτά δεν δηλώνονται ανοιχτά στο έργο του. Ο ίδιος έχει επηρεαστεί βαθιά όπως είπε από την περίοδο της πανδημίας. «Η κλιματική κρίση είναι ο δικός μας Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, είναι το φόντο στο οποίο εξελίσσονται οι ζωές μας. Δεν είμαι όμως σίγουρος αν θέλω να γράψω ένα βιβλίο για αυτό το θέμα. Δεν πιστεύω ότι αυτό που μας λείπει αυτή τη στιγμή σε σχέση με την κλιματική κρίση είναι η μυθοπλασία. Αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι το δοκίμιο, το οποίο είναι αποτέλεσμα της επιστήμης και της έρευνας».
Στην ερώτηση σχετικά με τις συμβουλές που θα έδινε σε νέους συγγραφείς του crime fiction,ο Νέσμπο απάντησε: «Μην γράφετε crime fiction, υπάρχει ήδη πολύς ανταγωνισμός» κάνοντας το κοινό να γελάει για ώρα. Σχετικά με το writer’s block είπε ότι δεν του έχει τύχει μέχρι τώρα και υπενθύμισε αυτό που έλεγε ο Ίψεν σχετικά με τη γραφή: «Αν θες να γράψεις κάτσε κάτω και μείνει εκεί!». Αλλά μας είπε και το άλλο: ότι δεν πιστεύει σε αυτό που λέμε έμπνευση. «Άλλες μέρες έχεις κι άλλες δεν έχεις. Η έμπνευση δεν θα έρθει να σας βρει. Φύγετε από εδώ, πηγαίνετε σπίτι και ξεκινήστε να γράφετε» έλεγε και χαμογελούσε.
Σχετικά με τη σχέση του με το αναγνωστικό κοινό δήλωσε ότι χαίρεται πολύ όταν λαμβάνει επιστολές από αναγνώστες – αν και δεν του στέλνουν και τόσες πολλές, όπως εξομολογήθηκε. Ωστόσο, αποφεύγει τη δια ζώσης επαφή καθώς δεν θέλει να επηρεάζεται όταν γράφει. «Το αφεντικό μου είναι η ιστορία του βιβλίου, αν ακούσω τι θέλουν οι αναγνώστες θα είναι σαν να την απατώ». Υπενθύμισε ότι ο Ντίκενς συνήθιζε να δημοσιεύει τις ιστορίες του κεφάλαιο-κεφάλαιο ώστε να λαμβάνει feedback από τους αναγνώστες του κι έτσι να προσαρμόζει την υπόθεση. Κάτι που δεν λειτουργεί στην περίπτωση του Νέσμπο και εξηγεί: «Θέλω να δώσω στους αναγνώστες αυτό που δεν ξέρουν ότι έχουν ανάγκη».
Η βραδιά έκλεισε με τεράστιες ουρές αναγνωστών οι οποίοι περίμεναν υπομονετικά για μια υπογραφή του. Σήμερα ο Νέσμπο πετάει για το σπίτι του στην Κάλυμνο όπου θα γράψει τα πρώτα κεφάλαια του νέου του βιβλίου. Πιθανόν να κάνει και το αγαπημένο του σπορ, αναρρίχηση…
