Συναντήσαμε την υποψήφια ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Τζένη Αρσένη σε ένα καφέ στα Εξάρχεια. Σκηνοθέτιδα, θεατρολόγος, διδάκτωρ Αισθητικής Φιλοσοφίας, η κ. Αρσένη ήταν υποψήφια με τη Δημοκρατική Αριστερά – Προοδευτική Συνεργασία στις προηγούμενες ευρωεκλογές.
Μοιραία η συζήτηση μαζί της πήγε μεν στην πολιτική αλλά από δρόμους διαφορετικούς και όχι από αυτούς που συνηθίσαμε.
Κυρία Αρσένη, δεν μένετε μόνιμα στην Ελλάδα, έτσι δεν είναι;
Η ζωή μου ήταν και είναι σε όλο τον κόσμο. Εφυγα στα 18 και έζησα στην Αγγλία, στο Λονδίνο. Ενα μεγάλο μου κομμάτι ήταν στην Αμερική στο Σαν Φρανσίσκο, γιατί σκηνοθέτησα στην όπερα εκεί.
Ο λόγος που σας ρώτησα είναι γιατί μ’ ενδιαφέρει να μάθω πώς είδαν οι ξένοι τη χρεοκοπία της Ελλάδας το 2010 και όλη αυτή την περιπέτεια των τριών μνημονίων.
Να σας πω κάτι συγκεκριμένο. Το 2012 μου πήρε συνέντευξη το CNN. Ελεγαν «η σκηνοθέτις της όπερας η οποία κινείται διεθνώς και πώς βιώνει την κρίση στην Ελλάδα» και τέτοια. Τους είπα ότι ερχόμενη στην Ελλάδα διαπίστωσα ότι αν έχεις κάποια εφόδια αφού έχεις επενδύσει σε σπουδές ετών, δεν μπορείς αυτό να το διοχετεύσεις εργασιακά. Επίσης ένιωσα την εκμετάλλευση των φορέων με πρόσχημα την κρίση. Ηταν περίπου σαν να σου έλεγαν: «Σου κάνουμε και χάρη να έρθεις στην Ελλάδα». Ακουσα τότε τη δημοσιογράφο του CNN να λέει διάφορα θετικά για μένα και τις ικανότητές μου, αλλά παράλληλα να ισχυρίζεται ότι στην Ελλάδα δεν μπορώ να κουρδίσω ούτε το πιάνο μου και θυμάμαι ότι τ είπα από μέσα μου «ρε παιδιά, το παρακάνουν». Δύο τρία χρόνια μετά η περιγραφή της αυτή έγινε σχεδόν πραγματικότητα. Δηλαδή από το 2012 μέχρι και το 2014 τα πράγματα έγιναν πολύ πολύ χειρότερα και εκεί είπα: «Κοίτα να δεις που αυτή τελικά είχε δίκιο».
Δηλαδή το 2015 που ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ άλλαξαν τα πράγματα;
Θα είμαι απολύτως αληθινή. Εγώ προσωπικά πέρασα τεράστια δυσκολία το πρώτο εξάμηνο του 2015 και ειδικά στο δημοψήφισμα. Τη μέρα του δημοψηφίσματος ήμουν στη Γερμανία και έτσι έστειλα ένα e-mail στον καλύτερό μου φίλο με κλάματα και του είπα ότι ζορίστηκα πολύ, αλλά ψήφισα «όχι».
Τώρα θα σας βάλω μια «τρικλοποδιά» και θα σας πω ότι στη μεγάλη εκδήλωση στο Σύνταγμα, μία μέρα πριν από το δημοψήφισμα, συνάντησα για πρώτη φορά στα χρόνια της κρίσης ευτυχισμένα και χαρούμενα πρόσωπα. Δεν είναι σημαντικό αυτό;
Ασφαλώς και είναι σημαντικό. Εξάλλου αυτό είναι η Αριστερά, κάτι πολύ συναισθηματικό. Εγώ έχω μια συναισθηματική σχέση με την Αριστερά.
Το δύσκολο ερώτημα είναι πώς μπορείς να παντρέψεις αυτό το συναίσθημα με τον ορθολογισμό της καθημερινότητας. Το απαντήσατε ποτέ αυτό;
Τελικά η δική μου ψήφος ήταν συναισθηματική ψήφος, ενώ μέσα μου ήταν κόντρα αλλά δεν πήγαινε το χέρι μου. Και εκεί θεωρώ ότι κάτι κατάφερε ο πρωθυπουργός. Εκεί όπου όλοι θυμώσαμε και λέγαμε «μα γιατί δεν το κάνεις αφού ψηφίσαμε όχι;», εκείνος ήξερε ότι δεν μπορούσε να ρίξει τη χώρα στα βράχια και καλά έκανε. Ηταν από τους λόγους που δεν σας κρύβω ότι αμέσως μετά εγώ τον στήριξα. Ηταν για μένα σαν να συνεννοηθήκαμε. «Είσαι και εσύ με το συναίσθημα είμαι κι εγώ αλλά δεν θα τα διαλύσουμε όλα».
Οπότε να έρθουμε και στο βασικό ερώτημα: Ευρώπη, ευρωεκλογές. Είστε υποψήφια, σε ποιο σημείο βρισκόμαστε;
Νομίζω πως το ανατριχιαστικό είναι ότι ο φασισμός δεν είναι μόνο δίπλα μας, σε χώρες που αυτό έκαναν πάντα, αλλά είναι και εδώ και όχι μόνο εδώ, ως κόμμα στη Βουλή, το βλέπω και σε συζητήσεις με ανθρώπους με εμφανέστατα ρατσιστικές απόψεις. Δεν νομίζω ότι έχουμε κατανοήσει την αξία και τις δυνατότητες του πολιτισμού. Εκανα προχθές με τους φοιτητές μου τα κείμενα του Μπρεχτ για το τρίτο Ράιχ. Δεν χρειάζεται να πει κανείς κάτι άλλο. Αρκεί να διαβάσουμε τα κείμενα του Μπρεχτ για να δούμε πόσο επικίνδυνος είναι ο φασισμός.
Είστε διδάκτωρ Αισθητικής Φιλοσοφίας. Αν σας έβαζα απέναντί σας τον Πλάτωνα τι θα του λέγατε;
Θα του έλεγα να μη φοβάται τη μουσική, αυτό θα του έλεγα. Η αισθητική και η μουσική είναι τα συστατικά μιας πιο δίκαιης πολιτείας, της ιδανικής πολιτείας. Αν ο Πλάτωνας φοβόταν ότι δεν ελέγχεται η μουσική και όλα αυτά που μπορεί να προκαλέσει θα του έλεγα ότι αυτό είναι το ωραίο. Η ελευθερία στους ανθρώπους θα φέρει και κριτική ικανότητα και τελικά δικαιότερες επιλογές. «Να μη φοβάσαι τη μουσική» θα του έλεγα, βοηθά τους ανθρώπους να σκέφτονται ελεύθερα.