Από τη μια η Σκύλλα των πλειστηριασμών και από την άλλη η Χάρυβδη της αύξησης των επιτοκίων δανεισμού και του καταποντισμού των επιτοκίων καταθέσεων. Στη μέση μια ήσυχη υπήνεμη περιοχή που αφορά τον δανεισμό της ΝΔ που κυβερνά και εκείνον του ΠΑΣΟΚ που άλλαξε ΑΦΜ για να γλιτώσει από τα χρέη του… Αυτούς τους δύο ουδείς τους πειράζει, παρότι τα δάνειά τους σχεδόν αγγίζουν το 1 δισ. ευρώ. Σε όλη αυτήν τη δυστοπία κατά της κοινωνίας και της πραγματικής οικονομίας τον κεντρικό ρόλο έχουν οι τράπεζες και οι «παραφυάδες» τους, τα όρνεα που έρχονται να κατασπαράξουν διά των πλειστηριασμών την ακίνητη περιουσία των Ελλήνων.
Οι πλειστηριασμοί κάθε Αύγουστο παγώνουν. Αυτό που δεν αναμένεται να παγώσει είναι η προετοιμασία των servicers (Intrum, doValue, Cepal κ.ά.) που έχουν αναλάβει να μεταβιβάσουν συνολικά περί τα 700.000 ακίνητα που ανήκουν σε «κόκκινους» δανειολήπτες σε περίπου 50 σκοτεινά funds, ο ιδιοκτήτης των οποίων κρύβεται σε ιρλανδικά οχήματα ειδικού σκοπού που εμφανίζουν κεφάλαιο 100 ευρώ. Παρ’ όλα αυτά ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης έχει εγγράψει υπέρ αυτών των σκοτεινών όρνεων του τραπεζικού συστήματος εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου ύψους 18 δισ. ευρώ. Ολα αυτά για να σωθούν οι τράπεζες με τα προγράμματα «Ηρακλής» 1 και 2 και να πνιγεί η κοινωνία.
Αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι ότι η επίθεση των funds μπορεί να καθυστέρησε, αλλά την 1η Σεπτεμβρίου εκκινεί. Καθημερινά οι πυροσβέστες και οι αστυνομικοί «στο όνομα του ελληνικού λαού» θα πετούν στον δρόμο ανθρώπους. Οι λόγοι της καθυστέρησης είναι συγκεκριμένοι. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που έστησε αυτό το καθεστώς μηδενικής προστασίας της πρώτης κατοικίας, έπρεπε να επανεκλεγεί.
Αφού τον περασμένο Φεβρουάριο οι «πρόθυμοι» αρεοπαγίτες έστρωσαν όλως παρατύπως το χαλί στους servicers, ακολούθως η «κακιά χώρα» εισήλθε σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, κυρίως λόγω της τραγωδίας των Τεμπών. Πώς λοιπόν θα υπηρετούνταν το αφήγημα της «σταθερότητας Μητσοτάκη», που έκρυβε κάτω από το χαλί τους επιθετικούς προσδιορισμούς «φορομπηχτική και υπερδανεισμένη», με τους δικαστικούς επιμελητές, τους πυροσβέστες και τους αστυνομικούς να πετούν από τα σπίτια τους τους «κόκκινους» δανειολήπτες;
Ολα αυτά ανέβαλαν την εκκίνηση της επίθεσης σε βάρος της κοινωνίας για τον Σεπτέμβριο. Μέχρι τώρα έχουν εγγραφεί συνολικά 197.440 παντός είδους πλειστηριασμοί (ακινήτων, κινητών πραγμάτων, ευπαθών προϊόντων κ.λπ.). Ας μείνουμε ωστόσο στο 2023 και στα ακίνητα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, έχουν εγγραφεί 10.087 πλειστηριασμοί ακινήτων, εκ των οποίων οι 4.304 αφορούν κατοικίες «κόκκινων» δανειοληπτών. Για να καταλάβουμε, το 42% των ακινήτων που εκπλειστηριάζονται έως το τέλος του 2023 αφορά κατοικίες. Είναι συνεπώς ευδιάκριτο ότι από την 1η Σεπτεμβρίου Πυροσβεστικό Σώμα και αστυνομία θα έχουν κύρια απασχόληση να πετούν ανθρώπους από τα σπίτια τους, πάντα στο «όνομα του ελληνικού λαού». Με απλούς υπολογισμούς προκύπτει ότι κάθε μέρα θα διεξάγονται περί τους 50 τέτοιους πλειστηριασμούς.
Μηδενική προστασία πρώτης κατοικίας
Από την άλλη, η πλευρά των δανειοληπτών δεν μπορεί να προστατευτεί. Γι’ αυτό φρόντισε ο Κυρ. Μητσοτάκης. Την ίδια περίοδο που έδινε γη και ύδωρ στις τράπεζες φρόντιζε να περάσει τον βρόχο στους δανειολήπτες. Ηταν τέλος του 2019 όταν στηνόταν το σκοτεινό τρίγωνο κυβέρνησης – τραπεζιτών – funds με τα προγράμματα «Ηρακλής» 1 και 2. Ηταν τέλος του 2019 όταν ο Κυρ. Μητσοτάκης αφαιρούσε την προστασία της πρώτης κατοικίας και κάθε άλλο νομικό όπλο υπεράσπισης των «κόκκινων» δανειοληπτών. Πλέον οι μόνοι που απολαμβάνουν κάποια μορφή προστασίας είναι οι ευάλωτοι δανειολήπτες. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να καταθέσουν ηλεκτρονικά αίτηση προπτώχευσης στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Με την αίτηση δηλώνουν ότι πρόκειται να πτωχεύσουν όταν τεθεί σε λειτουργία ο ιδιωτικός φορέας ακινήτων.
Εδώ λοιπόν βρίσκεται η παγίδα. Αφενός θα πληρώνουν, αφετέρου θα χάσουν το σπίτι τους, που θα μεταβιβάζεται στον ιδιωτικό φορέα ακινήτων, και ακολούθως για να μένουν στο σπίτι τους θα πληρώνουν ενοίκιο! Ομως και σε αυτό το προπτωχευτικό στάδιο δεν είναι πολλοί αυτοί που έχουν τη δυνατότητα να εισέλθουν. Ο Κυρ. Μητσοτάκης έχει βάλει τέτοια φίλτρα που στην ουσία πετούν έξω τους ευάλωτους.
Ποιοι όμως θεωρούνται ευάλωτοι; Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, για να ενταχθείς στους ευάλωτους θα πρέπει το συνολικό εισόδημα να μην υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
Ολα αυτά μικρή σημασία έχουν για τους ευάλωτους που θα πρέπει να πληρώνουν για να μένουν στο σπίτι τους (που θα το έχουν χάσει) και θα καταβάλλουν ενοίκιο, διότι τα ποσά των επιδοτήσεων μόνο ως ψίχουλα μπορούν να χαρακτηριστούν. Ετσι λοιπόν το μέγιστο ποσό της επιδότησης δόσης για τα νοικοκυριά που πληρούν τα κριτήρια είναι 70 ευρώ ανά μήνα για τον αιτούντα και επιπλέον 35 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια χορηγείται επιπλέον προσαύξηση 35 ευρώ τον μήνα και στα νοικοκυριά με απροστάτευτο τέκνο επιπλέον προσαύξηση 35 ευρώ τον μήνα για κάθε τέκνο. Ως ανώτατο όριο της επιδότησης ορίζονται τα 210 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Τα αισχρά κέρδη των ελληνικών τραπεζών
Από την άλλη, τις σάρκες της ελληνικής κοινωνίας τρώει η Χάρυβδη. Είναι τέτοια η απληστία των ελληνικών τραπεζών (συστημικών και μη) που δεν διστάζουν να αισχροκερδούν σε βάρος των δανειοληπτών που έχουν ενήμερα δάνεια. Δυστυχώς, εν τη απουσία– ή καλύτερα εν τη συνδρομή– της κυβέρνησης Μητσοτάκη το ελληνικό τραπεζικό σύστημα εκμεταλλεύεται τη συγκυρία της αύξησης των επιτοκίων δανεισμού που έχει επιβάλει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και αισχροκερδεί ασύστολα σε βάρος καταθετών και δανειοληπτών.
Ας δώσουμε τα μεγέθη: τα επιτόκια καταθέσεων σε πραγματικούς μέσους όρους κυμαίνονται από 0,25-0,30%. Αντίθετα, τα επιτόκια δανεισμού σε μέσο όρο κυμαίνονται στο 5%, ενώ τα στεγαστικά έχουν διαμορφωθεί περίπου στο 6,5%. Αυτή η κατάσταση έχει δύο συνέπειες. Αφενός μειώνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών που έχουν πάρει δάνειο. Στις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης υπό καθεστώς ακραίων πληθωριστικών πιέσεων υπάρχουν περιπτώσεις στεγαστικών δανείων που η μηνιαία δόση διπλασιάστηκε. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο δανειολήπτης που προσπαθεί με νύχια και με δόντια να επιβιώσει βρίσκεται στη μέγγενη του «ή πεινάω ή πληρώνω τη δόση μου».
Από την άλλη, υφίσταται μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων της πραγματικής οικονομίας. Είναι προφανές ότι όταν αυξάνονται οι ανελαστικές δαπάνες (δάνεια κ.λπ.) το μέσο ελληνικό νοικοκυριό πρέπει από κάπου να περικόψει. Ετσι περικόπτονται η ψυχαγωγία, η ένδυση κ.λπ., γεγονός που προκαλεί πρόβλημα στις εμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες συνιστούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Από εκεί και πέρα ο φαύλος κύκλος έχει ανοίξει και περιμένουμε τα αποτελέσματα. Πάντως διάφοροι φορείς, όπως η Τράπεζα της Ελλάδος, έχουν προ πολλού σημάνει την καμπάνα για ένα νέο κύκλο «κόκκινων» δανείων.
