Η µήνυση σε βάρος του ∆ηµήτρη Λιγνάδη, µε την οποία ένας 25άχρονος σήµερα τον κατηγορεί για βιασµό υπό την επήρεια ουσιών όταν ακόµη ήταν 14 ετών, αποτελεί µέχρι στιγµής τον σηµαντικότερο κρίκο στην αλυσίδα των καταγγελιών εναντίον του προσφάτως παραιτηθέντος πρώην καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου.
Ρεπορτάζ: Βαγγέλης Τριάντης, Μάριος Αραβαντινός
Στο µεταξύ, όπως αποκαλύπτει το Documento, o εισαγγελέας Κώστας Σπυρόπουλος, ο οποίος έχει αναλάβει τη διερεύνηση υποθέσεων που σχετίζονται µε τον ∆. Λιγνάδη, έχει καλέσει ακόµη δύο µάρτυρες οι οποίοι κατά πληροφορίες θα παρουσιαστούν ενώπιόν του την προσεχή εβδοµάδα προκειµένου να καταθέσουν σε βάρος του πρώην καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου για πράξεις οι οποίες επίσης δεν έχουν πα-ραγραφεί.
Ο ένας εκ των δύο εµφανίζεται να έχει κακοποιηθεί ως ανήλικος συστηµατικά από τον σκηνοθέτη την περίοδο 2014-18, και αυτός στο διαµέρισµα του Μεταξουργείου. Ο δεύτερος µάρτυρας, ανήλικος επίσης την επίµαχη περίοδο, φέρεται να πιστοποιεί την κακοποίηση. Φαίνεται επιπλέον ότι πρόσωπα τα οποία έχουν προχωρήσει σε καταγγελίες ή διερευνούν τέτοιες υποθέσεις δέχονται έως και απειλές. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγµα του Χρήστου Πέρρου, ενός λογοθεραπευτή, ο οποίος πρόσφατα κατήγγειλε τον σκηνοθέτη για σεξουαλική παρενό-χληση. Ο ίδιος µία ηµέρα µετά την καταγγελία του στο Star έγραψε στον λογαριασµό του στο Facebook ότι δέ-χτηκε απειλητικά τηλεφωνήµατα. Απειλές ωστόσο δέχτηκαν η Ελενα Ακρίτα και ο δηµοσιογράφος του Documento Αντώνης Μποσκοΐτης, ο οποίος επίσης ερευνά τις σοβαρές καταγγελίες σε βάρος του ∆. Λιγνάδη.
«“Βούλωσ’ το, µαλάκα”. ∆υο λέξεις µόνο και µου το έκλεισαν. Ανώνυµη κλήση. Εχω και µάρτυρα. Θα το θεωρή-σω κακόγουστη φάρσα. Ενοχλούµε µάλλον που δεν το βουλώνουµε στα social media και στην αρθρογραφία µας, στα Μέσα που εργαζόµαστε» ήταν η δηµόσια τοποθέτηση του Αντ. Μποσκοΐτη.
Εν τω µεταξύ, ερωτήµατα αλλά και ανησυχία προκαλεί στο Σωµατείο Ελλήνων Ηθοποιών η σπουδή, σύµφωνα µε καταγγελίες, του υφυπουργού Πολιτισµού Νικόλα Γιατροµανωλάκη να καλεί διαρκώς στο τηλέφωνο το σω-µατείο ζητώντας πληροφορίες ειδικά για την υπόθεση Λιγνάδη.
Η ώρα της ∆ικαιοσύνης
Οι νέες σηµαντικές εξελίξεις στην υπόθεση Λιγνάδη φέρνουν πλέον τη ∆ικαιοσύνη προ των ευθυνών της. Οπως επισηµαίνουν νοµικοί κύκλοι, είναι αναγκαίο να µην επιλεγεί η µέθοδος της σαλαµοποίησης, να µη διαχωριστούν δηλαδή οι υποθέσεις, αλλά να εξεταστούν ως µία από έναν και µόνο εισαγγελικό λειτουργό. Εφόσον οι καταγγελίες συσχετιστούν, εξηγούν άνθρωποι του νοµικού κόσµου, είναι πιθανό να αναδειχθούν ποινικά κολά-σιµες πράξεις που σε ορισµένες περιπτώσεις έχουν διαπραχθεί όχι µόνο από έναν δράστη αλλά από περισσότερους, οι οποίοι δρώντας ως εγκληµατική οµάδα ασελγούσαν ή και βίαζαν ακόµη και ανήλικους.
Τα κοινά στοιχεία
Σε βάρος του ∆. Λιγνάδη έχουν κατατεθεί ασφαλώς αρκετές καταγγελίες. Πρώτος κατέθεσε εναντίον του µηνυ-τήρια αναφορά ο Βασίλης Κυπαρισσόπουλος, ο οποίος περιέγραψε τη σε βάρος του ασέλγεια και µάλιστα κατ’ εξακολούθηση. Το έγκληµα φαίνεται να διαπράχθηκε στην Επίδαυρο, όπου ο 15άχρονος την εποχή εκείνη Κυπα-ρισσόπουλος καταγγέλλει ότι βιάστηκε κατ’ εξακολούθηση, είτε δεµένος είτε υπό την επήρεια ουσιών. Οργή βε-βαίως προκάλεσε και η εξοµολόγηση του 19χρονου Νίκου Σ. στη Ναταλί Χατζηαντωνίου και στο 2020mag.gr, ο οποίος εµφανίζεται να κακοποιήθηκε βάναυσα από τον σκηνοθέτη, επίσης στο διαµέρισµα του Μεταξουργείου.
Το θύµα, σύµφωνα µε όσα το ίδιο έχει αποκαλύψει, επισκέφτηκε τον φερόµενο ως δράστη στο σπίτι του έπειτα από πρόσκλησή του µε πρόσχηµα την ανάγνωση ενός ρόλου. Αντ’ αυτού, ο ∆. Λιγνάδης φέρεται να του ζήτησε να βγάλει το εσώρουχό του και στη συνέχεια τον βίασε παρά φύση µε αιχµηρό αντικείµενο. Ο Νίκος Σ. έχει αναφέρει συγκεκριµένα ότι ο σκηνοθέτης «ξεκίνησε να χαϊδεύει τα γεννητικά του όργανα και να κάνει έναν πρόλο-γο ότι ένας ηθοποιός καλείται να παίξει δύσκολους ρόλους, ότι δεν πρέπει να έχει ταµπού, ότι πρέπει να έχει ανοιχτό µυαλό για να προχωρήσει». Στη συνέχεια εµφανίζει τον Λιγνάδη να τον υποχρεώνει να κάνει στοµατικό έρωτα σε τρίτο πρόσωπο το οποίο βρισκόταν στον χώρο, ενώ το περιστατικό κατέληξε στον βιασµό του µε µεταλλική ράβδο. Είναι ενδιαφέρον ότι στη συγκλονιστική µαρτυρία του ο Νίκος Σ., που αναµένεται να υποβάλει και επίσηµη καταγγελία, περιγράφει, ακριβώς όπως ο 14χρονος που κινήθηκε νοµικά κατά του πρώην καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, την παρουσία µιας γάτας στον χώρο.
Ενα τρίτο πρόσωπο, για το οποίο επίσης κάνει λόγο στην καταγγελία του ο Νίκος Σ., έχει επίσης µηνυθεί από έναν 38άχρονο. Μηνυτής είναι ο ∆ηµήτρης Ανθης, ο οποίος προσέφυγε σε βάρος ηθοποιού ο οποίος έχει συνεργαστεί κατά τον παρελθόν µε τον Λιγνάδη στην παράσταση «Ρωµαίος και Ιουλιέτα» καταγγέλλοντάς τον για βιασµό µέσα στο σπίτι του στο κέντρο της Αθήνας. Το έγκληµα τελέστηκε κατά τον µηνυτή στα τέλη του 2006 όταν ο δράστης φοιτούσε στο Εθνικό Θέατρο, όπου δίδασκε ο Λιγνάδης. Σύµφωνα µε την εν λόγω µήνυση, ο θύ-της είχε καλέσει σπίτι του το θύµα, το οποίο την εποχή εκείνη ήταν 22 χρόνων. Εκεί ο τότε µαθητής του Λιγνάδη φέρεται να χτύπησε το θύµα στο πρόσωπο, να το κράτησε από τον λαιµό και να ασέλγησε πάνω του. Σύµφωνα µε όσα ισχυρίζεται ο Ανθης, µόλις ο δράστης ολοκλήρωσε την πράξη του χτύπησε το κινητό τηλέφωνό του. Στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραµµής φέρεται να ήταν ο Λιγνάδης, στον οποίο ο δράστης εµφανίζεται να είπε «έλα εδώ, τον έχω κάτω». Αυτό το τηλεφώνηµα στάθηκε η αφορµή ώστε να τελειώσει το µαρτύριο του θύµατος καθώς τότε βρήκε την ευκαιρία να ξεφύγει από την κόλαση στην οποία είχε βρεθεί.
Τον παρενόχλησε στα 14 του
Σοβαρή καταγγελία σε βάρος του ίδιου ανθρώπου κατέθεσε πρόσφατα στον τηλεοπτικό σταθµό Star και νεαρός λογοθεραπευτής. Ο Χρ. Πέρρος ανέφερε συγκεκριµένα ότι ήταν 14 χρόνων όταν δέχτηκε σεξουαλική παρενόχληση από τον σκηνοθέτη. «Πέντε χρόνια αργότερα» είπε «θέλοντας να δώσω εξετάσεις σε µια δραµατική σχολή επισκέφτηκα τη σχολή αυτή και εκεί συνάντησα τον ίδιο άντρα, ο οποίος µου πρότεινε την είσοδό µου στο πρόγραµµα χωρίς εξετάσεις αν περνούσα ένα απόγευµα από το σπίτι του».
Σύµφωνα µε τον Χρ. Πέρρο, µήνες αργότερα κι ενώ βρισκόταν µε παρέα σε καφετέρια στην περιοχή του Θησείου τον προσέγγισε συνεργάτης του σκηνοθέτη προτείνοντάς του να συνευρεθούν ερωτικά οι τρεις τους. «Τέλος, µερικές εβδοµάδες αργότερα επίµονα κορναρίσµατα τάραξαν την ησυχία του σπιτιού µου. ∆ιαπίστωσα πως πηγή του θορύβου ήταν µια µηχανή µεγάλου κυβισµού, της οποίας το τιµόνι κρατούσε ο εν λόγω ηθοποιός» πρόσθεσε.
«Επέµενε φορτικά»
Καταγγελία από την οποία προκύπτει παρόµοιο συµπεριφορικό µοτίβο έκανε στο 2020mag.gr και στον Κώστα Κωστάκο και νεαρή γυναίκα η οποία κατονόµασε τον ∆. Λιγνάδη ως τον άντρα που την παρενόχλησε στο πλαίσιο θεατρικής παιδικής παράστασης. Η ίδια είπε ότι ο Λιγνάδης την προσέγγισε ερωτικά όταν ήταν 16 ετών κι ενώ δεν ήταν «σχηµατισµένη γυναίκα» σωµατικά, αλλά παιδί. Η νεαρή γυναίκα εµφανίζει τον Λιγνάδη να της λέει ότι την αγαπούσε και να της προτείνει να πάνε µαζί στο σπίτι του. «Τους επόµενους λίγους µήνες επανέλαβε πολλές φορές την πρότασή του να πάω στο σπίτι του, γιατί µε αγαπούσε. Τον ενοχλούσε που αρνιόµουν να το κάνω, αλλά επέµενε φορτικά» είπε η ίδια.
Μηνύματα σε κοινή θέα
Gangbang. Αυτή η λέξη αναγράφεται ως λεζάντα με κεφαλαία γράμματα σε φωτογραφία που φέρεται να ανάρτησε στις 21 Φεβρουαρίου 2016 ο Δημήτρης Λιγνάδης στον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram. Είναι τραβηγμένη από τις πρόβες της παράστασης «Romeo and Juliet», στην οποία έπαιζαν μεταξύ άλλων και έφηβοι. Ενας από τους έφηβους ηθοποιούς εικονίζεται να παίζει πιάνο δίπλα στον Δ. Λιγνάδη, ο οποίος κοιτάζοντας τον φωτογραφικό φακό σχηματίζει με τα δάχτυλά του έναν κύκλο. Εναν κύκλο που φαίνεται ότι συμβολίζει τον πρωκτό. Και αυτό γιατί ο όρος «gangbang» στα ελληνικά μεταφράζεται ως σκληρό όργιο ή ομαδικός βιασμός.
Δεν κατορθώσαμε να εντοπίσουμε στο προσωπικό προφίλ του Λιγνάδη τη συγκεκριμένη φωτογραφία, η οποία αναρτήθηκε από χρήστη του Twitter. Επειτα από αναζήτηση που πραγματοποιήσαμε σε μηχανές αναζήτησης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ο Δ. Λιγνάδης φαίνεται να έχει διαγράψει μια κοινοποίηση που είχε πραγματοποιήσει στο Instagram.
Παραμένει άγνωστο αν πρόκειται για την επίμαχη φωτογραφία. Οπως άγνωστο παραμένει και γιατί θέλησε να γράψει τη λέξη gangbang σχηματίζοντας το σχήμα του πρωκτού για να συντροφεύσει τη συγκεκριμένη φωτογραφία. Το ζητούμενο πάντως είναι ότι ο Δ. Λιγνάδης, που κατηγορείται πλέον και επίσημα μέσω μήνυσης και μηνυτήριας αναφοράς για βιασμούς ανηλίκων, φρόντιζε να έχει στο περιβάλλον του εφήβους και παιδιά. Και μάλιστα πολλά. Αυτό άλλωστε προκύπτει και από συνέντευξη που παραχώρησε το 2015 στην εφημερίδα «Βήμα», όπου αναφερόμενος στην παράσταση «Billy Elliot the Musical» που σκηνοθετούσε τότε δήλωσε μεταξύ άλλων ότι πέρασαν από οντισιόν «γύρω στα 100 παιδιά».
Αυτό φυσικά δεν τον καθιστά παιδεραστή, εντούτοις –και υπό το βάρος των καταγγελιών– δεν μπορεί να παραγνωριστεί ότι οι παιδεραστές τείνουν να έχουν στον κύκλο τους παιδιά. Κάτι που άλλωστε έχει παρατηρηθεί σε πολλές περιπτώσεις παιδεραστών οι οποίοι εργάζονται στον χώρο της τέχνης, είναι δάσκαλοι ή γυμναστές. Αυτό συμβαίνει και στην περίπτωση του Λιγνάδη ή απλώς το ήθος του –το οποίο είχε επικαλεστεί στο πρόσφατο παρελθόν η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη– είναι τέτοιο που αναφέρεται σε ομαδικό βιασμό ή σκληρό όργιο ενώ φωτογραφίζεται με εφήβους των οποίων υποτίθεται ότι ήταν μέντορας;
Tα σπίτια της φρίκης και το ένοχο παρελθόν σε ιδιωτικά σχολεία
Ο Δ. Λιγνάδης υπήρξε επί σειρά ετών και υπεύθυνος του θεατρικού ομίλου στα Αρσάκεια Σχολεία και στο Κολλέγιο Ψυχικού, αλλά και δάσκαλος σε αρκετές δραματικές σχολές (Δραματική Σχολή Εθνικού Θεάτρου, Ιασμος, Θέατρο των Αλλαγών κ.ά.). Οπως προκύπτει από τη μαρτυρία του Β. Κυπαρισσόπουλου, αλλά και από ανατριχιαστικές περιγραφές ανθρώπων που φοιτούσαν σε αυτά τα σχολεία, ο θύτης χρησιμοποιούσε συγκεκριμένες τεχνικές χειραγώγησης για να αποπλανεί τους μαθητές του αξιοποιώντας το κύρος που του έδινε η εξουσία του στον χώ-ρο του θεάτρου και μοιράζοντας υποσχέσεις για ρόλους, γνωριμίες και καταξίωση.
Από τις αφηγήσεις φαίνεται ότι διατηρούσε για αρκετά χρόνια σχέσεις εξουσίας με τα θύματά του, τα οποία προσπαθούσε να ελέγξει για να διασφαλίσει τη σιωπή τους και τη «λατρεία» προς το πρόσωπό του. Στην ιστορία του Β. Κυπαρισσόπουλου σοκάρει η περιγραφή για μια κοπέλα (πρώην μαθήτρια του Λιγνάδη) η οποία τον επι-σκεπτόταν συχνά από το εξωτερικό και του δημιουργούσε εκνευρισμό επειδή πλέον ήταν αρκετά μεγάλη σε ηλι-κία για να ικανοποιεί τις επιθυμίες του.
Ερχονται νέες καταγγελίες από πρώην μαθητές του
Αρκετοί απόφοιτοι από τα σχολεία στα οποία υπήρξε υπεύθυνος ο γνωστός σκηνοθέτης έχουν απευθυνθεί σε δικηγόρους και ετοιμάζονται να δημοσιοποιήσουν τις δικές τους μαρτυρίες, καθώς έχουν ολοκληρωμένη εικόνα για όσα είχαν συμβεί κατ’ εξακολούθηση με ανήλικους μαθητές. Υποστηρίζουν μάλιστα ότι το θέμα πάει να κουκουλωθεί από δύο ισχυρά πολιτικά πρόσωπα με διασυνδέσεις στο θέατρο και στα ιδιωτικά σχολεία. Με κάποια από τα θύματα ο σκηνοθέτης έχει επιδιώξει να κάνει συμφωνίες σιωπής προκειμένου να μην εκτεθεί με περισσότερες ανατριχιαστικές αποκαλύψεις, ενώ σε άλλες περιπτώσεις έχει χρησιμοποιήσει την τακτική του εκφοβισμού και της απειλής.
Η αφήγηση του Κυπαρισσόπουλου δεν αποτελεί μεμονωμένη περίπτωση, αλλά ανοίγει τον δρόμο για να αποκαλυφθεί ένα συστηματικό δίκτυο αποπλάνησης και σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων και μάλιστα με πολιτική και θεσμική κάλυψη. Ο Δ. Λιγνάδης εξάλλου είχε εκδιωχθεί από την Ανωτέρα Δραματική Σχολή Ίασμος του Σταύρου Δελλή, όπου επίσης δίδασκε, έπειτα από καταγγελίες σπουδαστών για ανάρμοστη συμπεριφορά.
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο οποίος υπήρξε πρόεδρος στο ΔΣ του Εθνικού Θεάτρου την εποχή που ο Δ. Λιγνάδης δίδασκε ως συμβασιούχος καθηγητής στην Ανωτέρα Δραματική Σχολή, αποκάλυψε ότι είχε αρνηθεί να ανανεώσει τη θητεία του καθώς υπήρχε διάχυτη φημολογία και συχνές μαρτυρίες από σπουδαστές για ανάρμοστη συμπεριφορά. Επιπλέον, στο παρελθόν έχουν κατατεθεί καταγγελίες από γονείς στο αστυνομικό τμήμα της Κυψέλης εις βάρος του γνωστού σκηνοθέτη, ο οποίος φέρεται να ασκούσε απρεπείς πράξεις πάνω σε ανήλικους μαθητές του με πρόσχημα τα κοστούμια και τις φορεσιές του θεάτρου, ενώ σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες υποχρέωνε ανήλικους να προχωρούν σε ερωτικές περιπτύξεις μεταξύ τους ενώ αυτός είχε την «εποπτεία/σκηνοθεσία».
Ν. Γιατρομανωλάκης: Θεσμική η επικοινωνία
Το Documento απευθύνθηκε στον υφυπουργό Νικόλα Γιατρομανωλάκη για την επικοινωνία που είχε με το σωματείο ηθοποιών και λάβαμε την εξής απάντηση: «Ουδέποτε επικοινώνησε ο Υφυπουργός με το ΣΕΗ για θέματα που εκφεύγουν της αρμοδιότητας και του θεσμικού του ρόλου. Οπως έχει ανακοινώσει επίσημα το Υπουργείο από 28/01/2021 σχετικά με τον Κώδικα Δεοντολογίας στους εποπτευόμενους φορείς και την έναρξη διαβούλευσης με τον ΣΕΗ και τους παραγωγούς προκειμένου να σπάσει ο φαύλος κύκλος κάθε μορφής βίας, διάκρισης και κατάχρησης εξουσίας στους χώρους συλλογικής καλλιτεχνικής δημιουργίας, “ο αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού Υφυπουργός, κ. Νικόλας Γιατρομανωλάκης, έχει ήδη επικοινωνήσει τόσο με το ΣΕΗ όσο και με εκπροσώπους των θεατρικών παραγωγών, καλώντας τους σε διάλογο για το θέμα με στόχο την ανάληψη πρωτοβουλιών από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη”. Καμία άλλη εξωθεσμική επικοινωνία δεν έχει υπάρξει από τον Υφυπουργό».
