«Οι φωτεινότερος μέρες είναι μπροστά μας. Μετά από μια ουσιαστική απόφαση του Eurogroup για την ελάφρυνση του χρέους, η Ελλάδα είναι τώρα έτοιμη να βγει στις διεθνείς αγορές. Και να σταθεί ξανά στα δικά της πόδια», τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας μιλώντας στο London Business School.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός περιέγραψε την κατάσταση της χώρας όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση και τι έχει αλλάξει μέσα στα τελευταία χρόνια της διακυβέρνησης του. Ο Αλέξης Τσίπρας επικέντρωσε στα διλήμματα που έχει μπροστά της η Ευρώπη και τις προτάσεις του για περισσότερη, ανοικτή, δημοκρατική Ευρώπη της αλληλεγγύης ως την απάντηση για να ανασχεθεί το παλιρροϊκό κύμα της ακροδεξιάς, του δεξιού λαϊκισμού, του απομονωτισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας που την απειλούν.
Υπογράμμισε ότι η ανεργία, η φτώχεια, οι ανισότητες, η περιθωριοποίηση, είναι μέρος της ευρωπαϊκής πραγματικότητας και απαιτούνται πολιτικές για να αντιμετωπιστούν. Επισημαίνοντας την αναγκαιότητα για αλληλεγγύη και συλλογικές αποφάσεις στην ΕΕ, στηλίτευσε τη λογική ότι ο καθένας μπορεί να τα καταφέρει μόνος του, σημειώνοντας ότι είναι απωθητική και παραπλανητική η σκέψη ότι μπορούμε να κρυβόμαστε στο καβούκι μας και να βλέπουμε τους άλλους να σκοντάφτουν.
Υπογράμμισε ότι ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές, δεν χάσαμε την αφοσίωση μας στην Ευρώπη, «γιατί πιστεύουμε ότι η Ευρώπη μπορεί και θα αλλάξει». Πρέπει, τόνισε να ενισχύσουμε την αλληλεγγύη και να μπλοκάρουμε τον δεξιό λαϊκισμό. «Πρέπει να διαμορφώσουμε το νέο πρόσωπο τη Ευρώπης και να δει ο κόσμος τις αλλαγές που έχουμε κάνει», σημείωσε.
«Φέρνω καλά νέα»
Ξεκινώντας την ομιλία του, ο Αλέξης Τσίπρας είπε: «φέρνω καλά νέα από έναν τόπο που ήταν συνώνυμο κακών νέων ή ακόμα χειρότερα, καταθλιπτικών νέων». Είπε πως χρειάστηκε 8 χρόνια για να αντιστραφούν τα πράγματα και ότι για την ακρίβεια, πήρε περίπου 4 χρόνια για να αναστρέψει η κυβέρνηση το μονοπάτι προς την ατελείωτη λιτότητα και ύφεση που έμοιαζε μη αναστρέψιμο. Τόνισε ότι από το 2015 έως το 2018, «η Ελλάδα μεταμορφώθηκε από παράδειγμα μνημειώδους δημοσιονομικής αποτυχίας σε «αντικείμενο μελέτης» για τη δημοσιονομική υπεραπόδοση και οικονομική ανάκαμψη», επισημαίνοντας ότι επί τρία χρόνια όχι μόνο επιτυγχάνονταν οι στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά και παραπάνω από τους στόχους κατά περίπου 2% μέσο όρο. «Εκτός από αυτό ο στόχος ήταν να βάλουμε τέλος στο πρωτοφανές σπιράλ ύφεσης, στο οποίο η χώρα μου έπεσε από το 2009», σημείωσε. Ανέφερε ότι μετά το 2016 που ήταν η χρονιά της σταθεροποίησης, το 2017 έκλεισε με ρυθμό ανάπτυξης 1,4% και το 2018 τα στοιχεία θα είναι υψηλότερα. Για την ακρίβεια, είπε, το πρώτο τετράμηνο του 2018 είχαμε ρεκόρ δεκαετίας στον ρυθμό ανάπτυξης, ύψους 2,3%. Το ίδιο ισχύει και για τις ξένες άμεσες επενδύσεις. Επιπλέον, τόνισε πως τα 4 δισ. που επενδύθηκαν πέρυσι στην Ελλάδα είναι επίσης το υψηλότερο ποσό άμεσων ξένων επενδύσεων από το 2008.
Ο πρωθυπουργός συμπλήρωσε ότι παρόμοια είναι και η εικόνα σε όλους τους βασικούς τομείς της οικονομίας: ανθίζουν οι εξαγωγές, η παραγωγή είναι σε σταθερά αναπτυξιακό μονοπάτι, ο τραπεζικός τομέας είναι σταθερός, με κεφαλαιακή επάρκεια και με ένα συνεχιζόμενο σχέδιο για μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Επισήμανε ότι ο τουρισμός είναι μια από τις ισχυρότερες βιομηχανίες της χώρας, σπάζοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και ότι το 2018 θα είναι χρονιά ρεκόρ όλων των εποχών με 32 εκατομμύρια επισκέπτες.
Ο κ. Τσίπρας είπε ότι «αυτά τα στοιχεία αρχίζουν να αφήνουν το αποτύπωμα τους στην ανάκαμψη, η οποία επηρεάζει όλες τις κοινωνικές πλευρές και πρωτίστως την ανεργία». Είπε ότι η Ελλάδα πριν από 4 χρόνια ήταν μια χώρα με 27% ανεργία και 60% ανεργία στους νέους ειδικότερα. «Αυτή ήταν η Ελλάδα το 2014», σχολίασε για να υπογραμμίσει ότι όμως «τώρα είμαστε σε ένα σταθερό μονοπάτι για την αντιμετώπιση αυτής της τρομακτικής συνέπειας της ασυγκράτητης λιτότητας και ύφεσης. 350.000 νέες θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν, οδηγώντας σε μια συνολική μείωση 7% τα τελευταία τρία χρόνια».
«Τίποτα δεν πήγε καλά όταν η Ευρώπη αποφάσισε να αντιμετωπίσει μια επερχόμενη κρίση δημιουργώντας διακρίσεις»
Μιλώντας για την Ευρώπη και τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει, ο κ. Τσίπρας επισήμανε ότι μπορεί να δίνεται ιδιαίτερο βάρος στη δημοσιονομική σταθερότητα, η οποία είναι κλειδί για την αποφυγή ενδεχομένων απειλών για την ευρωπαϊκή οικονομία, για να υπογραμμίσει: «όμως τι γίνεται με την ανάπτυξη; Τις επενδύσεις; Τις νέες θέσεις εργασίας; Την κοινωνική προστασία;», κριτικάροντας το γεγονός ότι η Ευρώπη και η Ευρωζώνη ειδικότερα αποφάσισαν να θέσουν αυτά τα ζητήματα σε αναμονή και να επικεντρώσουν επικεντρώσει πρωτίστως στο δημοσιονομικό σκέλος».
Σχολίασε ότι η λιτότητα επιβλήθηκε ως τιμωρία για να τονίσει ότι όμως όσο ξεδιπλώνεται η ιστορία, τίποτα καλό δεν συμβαίνει όταν χώρες αντιμετωπίζονται ως αποδιοπομπαίοι τράγοι και εξαναγκάζονται στο να υπομείνουν μια τέτοια τιμωρία. «Τίποτα δεν πήγε καλά όταν η Ευρώπη αποφάσισε να αντιμετωπίσει μια επερχόμενη κρίση δημιουργώντας διακρίσεις, μεταξύ των ‘σκληρά εργαζόμενων’ και ‘τεμπέληδων’, μεταξύ Βορά και Νότου. Και όταν νομιμοποιείς τέτοιες διακρίσεις μετατρέπεται σε κανόνα που βρίσκει εφαρμογή σε κάθε άλλη περίπτωση και όχι μόνο στην οικονομία», υπογράμμισε.
Επισήμανε ότι η προσφυγική κρίση το απέδειξε αυτό, καθώς κάποια κράτη μέλη επέλεξαν να αποφύγουν την ευθύνη. «Μάλιστα έφτιαξαν και τείχη και φράχτες εναντίον των ανθρώπων που προσπαθούσαν να γλιτώσουν από τον πόλεμο και την τρομοκρατία», σχολίασε, επισημαίνοντας ότι «η στάση τους αυτή δημιούργησε βάρη σε άλλες χώρες, όπως την Ελλάδα, η οποία αντιμετώπισε το ζήτημα με σεβασμό προς την κοινή ευθύνη μας και με ανθρωπισμό και αλληλεγγύη».
«Η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει το φάντασμα της ιστορίας της»
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι τώρα η Ευρώπη δρέπει τους πικρούς καρπούς της διστακτικότητας της να γεφυρώσει το χάσμα των διακρίσεων που η ίδια δημιούργησε και ότι «τώρα η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει το φάντασμα της ιστορίας της». Τους εθνικιστές, ακροδεξιούς, νεοναζί, που επωφελούνται από τη συλλογική διστακτικότητα μας να αντιμετωπίσουμε τα πραγματικά ζητήματα, είπε. Σημείωσε ότι ανεργία, φτώχεια, ανισότητες, περιθωριοποίηση είναι μέρος της ευρωπαϊκής πραγματικότητας «και χρειαζόμαστε απαντήσεις και πολιτικές για να τις αντιμετωπίσουμε γιατί έχουν μετακινηθεί από τα ευρωπαϊκά ιδεώδη που μας ένωναν».
Ο Έλληνας πρωθυπουργός στηλίτευσε τη λογική ότι ο καθένας μπορεί να τα καταφέρει μόνος του, σημειώνοντας ότι είναι απωθητική και παραπλανητική η σκέψη ότι μπορούμε να κρυβόμαστε στο καβούκι μας και να βλέπουμε τους άλλους να σκοντάφτουν. Είπε ότι είναι απωθητική «διότι αναγκάζει το ρολόι της ιστορίας να γυρίσει πίσω στην πιο πολυτάραχη περίοδο της: Όταν κάθε έθνος προσπαθούσε να επιβάλει τη θέληση του στους άλλους». Παραπλανητική γιατί στην εποχή της παγκοσμιοποίησης όλα συνδέονται μεταξύ τους, οι αγορές, το εμπόριο, η βιομηχανία και οι άνθρωποι.
Σχολίασε ότι αντιλαμβάνεται πως μιλά σε μια χώρα, όπου ο λαός της επέλεξε το μοναχικό μονοπάτι από την ευρωπαϊκή οικογένεια και πως αν και το σέβεται βαθιά αυτό, διαφωνεί εμφατικά. Διότι, όπως εξήγησε, αν και προέρχεται από μια χώρα που υπέφερε τρομακτικά κατά την κρίση και πλήρωσε το τίμημα του δισταγμού της ΕΕ να δείξει την αλληλεγγύη της, ποτέ δεν χάσαμε την αφοσίωση μας στην Ευρώπη, ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές. «Γιατί πιστεύουμε ότι η Ευρώπη μπορεί και πρέπει να αλλάξει», τόνισε, αλλά είναι μια μακρά διαδικασία. Είναι ένας μαραθώνιος και όχι κατοστάρι.
«Δεν έχουμε όλον τον χρόνο, πρέπει να ξεκινήσουμε σήμερα την αναμόρφωση της Ευρώπης»
Τόνισε ότι «αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχουμε όλον τον χρόνο στη διάθεση μας. Αντιθέτως πρέπει να ξεκινήσουμε σήμερα». Υπογράμμισε ειδικότερα ότι «πρέπει να αναμορφώσουμε πολλές πλευρές της ΕΕ. Χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη, αλλά περισσότερη ανοικτή και δημοκρατική Ευρώπη».
Έθεσε το δίλημμα: «Να αποφασίσουμε αν θα επιμείνουμε στο ευρωπαϊκό ιδεώδες της αλληλεγγύης ή αν θα αφήσουμε την ΕΕ να παρασυρθεί από το παλιρροϊκό κύμα του δεξιού λαϊκισμού και του απομονωτισμού». Σημείωσε πως «η απάντηση είναι απλή: πρέπει να ενισχύσουμε την αλληλεγγύη και να μπλοκάρουμε τον δεξιό λαϊκισμό ταυτόχρονα. Πρέπει να δείξουμε την αλληλεγγύη μας σε κρίσιμα ζητήματα». Πιο συγκεκριμένα τόνισε ότι δεν μπορεί να υπάρξει βαθιά ριζωμένη ανάκαμψη χωρίς έναν συνδυασμό δημόσιων και ιδιωτικών και κοινωνικών επενδύσεων. «Καταπολέμησης της ανεργίας, εξασφάλιση ενός διχτυού προστασίας για τους πιο ευάλωτους, διασφάλιση της κοινωνικής πρόνοιας, εμβάθυνση της ανάπτυξης της κοινωνικής και συνεργατικής οικονομίας, επένδυση στην έρευνα και την ανάπτυξη, είναι προτεραιότητες που εξασφαλίζουν ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω από τη νέα εποχή της ανάπτυξης», είπε.
«Να ανακόψουμε το δημοκρατικό έλλειμμα στην Ευρώπη»
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι για να ανασχεθεί ο ρατσισμός και η ξενοφοβία χρειαζόμαστε μια θεμελιώδη ανανέωση των ευρωπαϊκών θεσμών και του τρόπου λήψης αποφάσεων. «Πρέπει να ανακόψουμε το δημοκρατικό έλλειμμα στην Ευρώπη. Αυτό είναι κομβικής σημασίας αν θέλουμε οι πολίτες να βλέπουν την ΕΕ όχι σαν μια καλά λαδωμένη γραφειοκρατική μηχανή αλλά σαν μια δημοκρατική δύναμη που σέβεται τη θέληση των λαών της». «Πρέπει», σημείωσε, «να διαμορφώσουμε το νέο πρόσωπο της Ευρώπης και να δει ο κόσμος τις αλλαγές που κάναμε. Η Ευρώπη πρέπει να καταστεί πυλώνας σταθερότητας και παγκόσμια ηγέτιδα, σημείωσε.
Πρόσθεσε ότι πρέπει να αναδειχθεί ένας νέος ουσιαστικός προσανατολισμένος στην ειρήνη μοντέλο ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ασφάλειας. «Η Ευρώπη δεν έχει το περιθώριο να κοιτάξει πίσω στο μίζερο παρελθόν των συγκρούσεων και των διαχωρισμών. Η Ευρώπη πρέπει να είναι μια ισχυρή, ανοικτή, δημοκρατική δύναμη που αποσκοπεί να αλλάξει τον κόσμο ως μια αχτίδα προόδου-παράδειγμα προς μίμηση», υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας, δηλώνοντας αισιόδοξος ότι «στο τέλος θα το πετύχουμε».
