Με μια μεσονύκτια (ν)τροπολογία, σε ένα νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών και φυσικά χωρίς κανένα διάλογο με φορείς και τα Μέσα Ενημέρωσης, η κυβέρνηση «ρυθμίζει» τα των εφημερίδων με τρόπο που θα ζήλευε ο Πούτιν (μια που είναι επίκαιρος).
Για να είμαστε ξεκάθαροι, η τροπολογία όπως διαρρέει αυτοδικαιολογούμενη η κυβέρνηση, γίνεται για να κλείσει το «Μακελειό» του Χίου. Τα θέματα είναι δύο. Το πρώτο είναι πως τα φαινόμενα «Μακελειό» δεν αντιμετωπίζονται με φωτογραφικούς νόμους αλλά από την κοινωνία και τη δημοσιογραφική κοινότητα. Το δεύτερο είναι πως δεν αντιμετωπίζεται κάτι επικίνδυνο βάζοντας το κράτος να ακροβατεί και να απειλεί επικίνδυνα την ελευθερία του Τύπου.
Τι κάνει η τροπολογία; Προβλέπει πως σε πανελλαδική εφημερίδα ορίζεται διευθυντής και διευθυντής σύνταξης οι οποίοι πρέπει να είναι μέλη του επαγγελματικού σωματείου. Αν υπάρχει παράβαση του όρου, τότε το ΕΣΡ βάζει (επαναληπτικά) πρόστιμα 10.000 ευρώ. Τα δε πρόστιμα, αν δεν πληρωθούν από το νομικό πρόσωπο (δηλαδή την εταιρεία που εκδίδει την εφημερίδα) πρέπει να πληρωθούν από τον μέτοχο της εταιρείας. Ο τρόπος πληρωμής έχει επίσης ενδιαφέρον. Το ποσό κατακρατείται από έναν ιδιώτη, δηλαδή το Πρακτορείο Διανομής.
Σε αυτή την τροπολογία, έχουμε σωρεία παραβάσεων και αντισυνταγματικών προβλέψεων, ενώ με την κατάθεσή της απειλείται συνολικά η δομή Δικαίου στην Ελλάδα. Ας δούμε συνοπτικά:
- Ο καθένας μπορεί σύμφωνα με το Ελληνικό Σύνταγμα, έχει δικαίωμα, να εκδώσει εφημερίδα. Το ποιος θα είναι διευθυντής ή αρχισυντάκτης είναι δουλειά του εκδότη και όχι του κράτους. Το αν είναι μέλη ή όχι του επαγγελματικού Σωματείου οι διευθυντές είναι μια υπόθεση ποιότητας και όχι νομική. Δεν μπορεί δηλαδή να τιμωρείς με πρόστιμα μια εφημερίδα γιατί δεν έχει καλό διευθυντή Σύνταξης ή δεν τον έχει κάνει μέλος το Σωματείο του.
- Η ευθύνη των δημοσιογράφων και των εφημερίδων κρίνεται από το νόμο με σαφείς προβλέψεις. Μπορεί ο καθένας να προσφύγει στα αστικά ή τα ποινικά δικαστήρια. Δε μπορεί να υπάρξει άλλο ενδιάμεσο όργανο που να αποδίδει ευθύνες ή πρόστιμα. Το ΕΣΡ είναι όργανο που ελέγχει το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, επειδή οι συχνότητες είναι δημόσιο αγαθό. Δε μπορεί το ΕΣΡ ή άλλος μηχανισμός να ελέγξει τη λειτουργία εφημερίδων. Σε αντίθετη περίπτωση καταστρατηγεί το άρθρο 14 του Συντάγματος και το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου που προβλέπουν πως ο Τύπος είναι ελεύθερος και μπορεί να λειτουργεί απρόσκοπτα και χωρίς λογοκρισία
- Ως Documento έχουμε διατυπώσει την άποψη πως πρέπει όσοι δραστηριοποιούνται στα Μέσα Ενημέρωσης, να υπόκεινται σε κάθε αρχή διαφάνειας και ελέγχου για τη διαφάνεια. Συμφωνούμε δηλαδή πως πρέπει να είναι γνωστοί οι εκδότες και αν πρόκειται για εταιρείες, να προσδιορίζονται τα φυσικά πρόσωπα που τις απαρτίζουν. Μόνο έτσι θα μπορεί να ελεγχθεί αν τα πρόσωπα αυτά έχουν συμφέροντα ή διαπλέκονται με όσους πρέπει να ελέγξουν. Η σημερινή κυβέρνηση όμως είναι αυτή που κατήργησε το νόμο ο οποίος υποχρέωνε τους καναλάρχες να κάνουν δήλωση πόθεν έσχες. Άρα τα περί διαφάνειας είναι προσχηματικά γιατί η κυβέρνηση έχει νομοθετήσει την αδιαφάνεια.
- Υπάρχει σοβαρό νομικό θέμα με την μετακύληση των προστίμων που δεν πληρώνονται από την εταιρεία, σε μετόχους. Εδώ έχουμε την κατάργηση της αυτοτέλειας μεταξύ νομικού και φυσικού προσώπου και κατ’ επέκταση την κατάργηση (με ένα άρθρο) του νόμου περί Ανωνύμων Εταιρειών. Δηλαδή με τη λογική της τροπολογίας που κατατέθηκε, αν ο εκδότης «Χ» , χρωστάει 25 εκατομμύρια ευρώ στο Δημόσιο, θα προχωρήσει το Δημόσιο στην κατάσχεση της περιουσίας του; Αυτό δεν γίνεται και δεν θέλουν προφανώς να τα κάνουν για τους χρεωμένους εκδότες. Πώς λοιπόν θα ισχύσει για πρόστιμα; Πώς θα ταυτιστεί το νομικό πρόσωπο με το φυσικό; Τότε γιατί τα πρόστιμα του ΕΣΡ που δεν καταβάλει το Mega ή ο ΣΚΑΙ, να μην τα πληρώνουν οι εκδότες τους; Ή για να το προχωρήσουμε κι άλλο, αν μια ναυτιλιακή δεν πληρώνει ένα δάνειο, να μην κουρεύεται, αλλά να το καταβάλει ο εφοπλιστής. Και για να πάμε ακόμη παρακάτω, αν η ΝΔ δεν πληρώνει τα δάνειά της, να τα πληρώσει ο Μητσοτάκης ως φυσικό πρόσωπο.
- Με ποια λογική γίνεται νομική ρύθμιση μόνο για τις εφημερίδες; Γιατί ο ίδιος νόμος, με τις απαιτήσεις που προβλέπονται για τις εφημερίδες, δεν ισχύει για τα κανάλια ή τα site; Δεν είναι Μέσα Ενημέρωσης; Κάποιος που έχει δηλαδή εφημερίδα και κανάλι, πρέπει στην εφημερίδα να έχει διευθυντή μέλος της ΕΣΗΕΑ, αλλά στο κανάλι να έχει τον θυρωρό του κτιρίου; Ή τον ίδιο τον Στέφανο Χίο;
- Επιπλέον ορίζεται ως εισπράκτορας του προστίμου, η εταιρεία Διανομής. Ένας ιδιώτης δηλαδή αναλαμβάνει τα εισπράττει το χρήμα του Δημοσίου. Αυτό δεν μπορεί να γίνει, ούτε φυσικά τα πρόστιμα που εισπράττονται μπορούν να επιδοτούν τη ρευστότητα του κάθε πρακτορείου Διανομής Τύπου.
Αν επιτραπεί στην κυβέρνηση με όποια πρόφαση να προχωρήσει σε νομοθέτηση, τότε μπαίνουμε σε μια ακόμη περιπέτεια σε σχέση με την Ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα. Επίσης θα υπάρξουν και νομικές περιπέτειες. Δεν είναι νομικά αποδεκτό να υπάρχουν διαφορετικά κριτήρια στη λειτουργία μιας Ανώνυμης Εταιρείας που παράγει κουβαρίστρες από μια Ανώνυμη Εταιρεία που εκδίδει εφημερίδα αν το διακύβευμα δεν είναι το δημόσιο συμφέρον. Το δημόσιο συμφέρον δεν εξασφαλίζεται με το να είναι διευθυντής κάποιο μέλος της ΕΣΗΕΑ. Το νομοθέτημα αυτό είναι βέβαιο πως θα απασχολήσει το ΣτΕ και θα διογκώσει την εικόνα Ορμπανισμού στα θέματα Τύπου που υπάρχει ήδη για την κυβέρνηση στην Ευρώπη
ΥΓ: Προτείνω να υπάρξει νομοθέτημα που θα υποχρεώνει όσους σχετίζονται με Μέσα Ενημέρωσης, να κάνουν δήλωση περιουσιακής κατάστασης (πόθεν έσχες), οι δε μετοχές των εταιρειών που εμπλέκονται σε Μέσα Ενημέρωσης να είναι ονομαστικές. Και αυτό να αφορά όλα τα Μέσα Ενημέρωσης. Εκτός αν όλα αυτά τα κάνει η κυβέρνηση για να μην μπορεί να γίνει διευθυντής εφημερίδας ο Πορτοσάλτε ο οποίος έχει διαγραφεί από την ΕΣΗΕΑ.
