Φανταστείτε έναν κόσμο όπου το κλικ του ποντικιού δεν θα περιορίζεται στη σφαίρα των δακτύλων και των πληκτρολογίων αλλά θα βρίσκεται… στις εσοχές του μυαλού. Οχι, δεν πρόκειται για σενάριο από την ταινία «Matrix». Αντιθέτως αποτελεί μια πραγματικότητα που εξελίσσεται μέσω της ανάπτυξης των εγκεφαλικών εμφυτευμάτων. Γνωστά και ως νευρωνικά εμφυτεύματα ή διεπαφές εγκεφάλου – υπολογιστή (BCI) έχουν τη δυνατότητα να φέρουν επανάσταση όχι μόνο στις θεραπείες υγείας αλλά και σε διάφορες πτυχές της ζωής. Ωστόσο, παράλληλα με τις τεράστιες δυνατότητες που υπόσχονται, δέχονται μεγάλη αμφισβήτηση για πιθανούς κινδύνους που μπορεί να κρύβουν.
Οι BCI έγιναν μείζον αντικείμενο συζήτησης μετά την επιτυχημένη –όπως χαρακτηρίζεται– τοποθέτηση εμφυτεύματος στον εγκέφαλο ενός ασθενούς από την εταιρεία νευροτεχνολογίας Neuralink Corporation του κροίσου Ιλον Μασκ. Αποτελεί ένα από τα πιο φιλόδοξα πρότζεκτ του επιχειρηματία κι αυτό λέει πολλά, μια και ο γνωστός δισεκατομμυριούχους διαθέτει πλούσιο βιογραφικό που μοιάζει εμπνευσμένο από ταινίες επιστημονικής φαντασίας: ηλεκτρικά αυτοκίνητα και πύραυλοι που εκτοξεύονται και έπειτα επιστρέφουν μόνοι τους στη Γη. Η εταιρεία έχει μέχρι στιγμής αρνηθεί να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες για την εξέλιξη του ασθενή που πάσχει από κάποιας μορφής παράλυση, ωστόσο ο Αμερικανός μεγιστάνας ανέφερε πως φαίνεται να έχει αναρρώσει πλήρως και ότι είναι σε θέση να ελέγχει ένα ποντίκι υπολογιστή χρησιμοποιώντας τις σκέψεις του.
Νοητικές εντολές
Το εν λόγω εμφύτευμα σχεδιάστηκε για να επιτρέπει την επικοινωνία ενός ανθρώπου με ηλεκτρονικές συσκευές (υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα) με νοητικές εντολές και απευθύνεται αρχικά σε ανθρώπους με αδυναμία να επικοινωνήσουν με το περιβάλλον τους εξαιτίας κάποιου τραυματισμού ή ασθένειας. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω ενός ρομπότ που θα τοποθετεί χειρουργικά 64 εύκαμπτες «κλωστές», πιο λεπτές από την ανθρώπινη τρίχα, σε ένα μέρος του εγκεφάλου που ελέγχει την «πρόθεση κίνησης».
Ετσι, το πειραματικό εμφύτευμα N1 της Neuralink –τροφοδοτείται από μια μπαταρία που μπορεί να φορτιστεί ασύρματα– θα μπορεί να καταγράφει και να μεταδίδει εγκεφαλικά σήματα ασύρματα σε μια εφαρμογή που αποκωδικοποιεί τον τρόπο με τον οποίο το άτομο σκοπεύει να κινηθεί.
Σε αντίθεση όμως με άλλες εταιρείες που έχουν κάνει παρόμοιες δοκιμές εμφυτευμάτων, ο Μασκ οραματίζεται την ανάπτυξη τεχνολογίας τηλεπαθητικής χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών και συστημάτων γενικότερα όχι μόνο για ασθενείς αλλά και για υγιή άτομα, φέρνοντας μια πολλών διαστάσεων νέα πραγματικότητα. Το έργο βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα, αλλά έχει ήδη προσελκύσει μεγάλη προσοχή από επενδυτές και υποψήφιους πελάτες.
Εσωτερικές προκλήσεις
Εν τω μεταξύ, η Neuralink βρίσκεται αντιμέτωπη με σειρά από εσωτερικές προκλήσεις, παρά τη δυναμική παρουσία του Μασκ που δυναμώνει το προφίλ της. Ενα μήνα μετά την έγκριση που έλαβε από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για την πρώτη κλινική δοκιμή σε ανθρώπους, οι επιθεωρητές εντόπισαν προβλήματα στην τήρηση αρχείων και στους ποιοτικούς ελέγχους σε σχέση με τα πειράματα που γίνονται σε ζώα.
Επιπλέον κατηγορείται για έλλειψη διαφάνειας, με τους επικριτές να ζητούν περισσότερα στοιχεία ώστε να αντιμετωπιστούν οι φόβοι του κοινού και να διασφαλιστεί η υπεύθυνη προώθηση της νευροτεχνολογίας. Ακόμη, η Neuralink έχει λάβει επανειλημμένα εκκλήσεις για έλεγχο σχετικά με τα πρωτόκολλα ασφαλείας της, ενώ της έχει επιβληθεί πρόστιμο για παραβίαση των κανόνων του υπουργείου Μεταφορών των ΗΠΑ σχετικά με τη διακίνηση επικίνδυνων υλικών.
Διχασμένος ο κόσμος της επιστήμης
Αναμφίβολα τα εμφυτεύματα χρησιμεύουν ως ανεκτίμητα εργαλεία για την έρευνα της νευροεπιστήμης, προσφέροντας νέες γνώσεις για τη λειτουργία και τη συμπεριφορά του εγκεφάλου. Θα μπορούσαν να προσφέρουν ελπίδα σε άτομα με νευρολογικές διαταραχές, όπως η νόσος του Πάρκινσον, η επιληψία και οι τραυματισμοί του νωτιαίου μυελού.
Εχουν τη δυνατότητα να αποκαταστήσουν τις χαμένες λειτουργίες παρακάμπτοντας καταστραμμένες νευρικές οδούς, επιτρέποντας στους ασθενείς να ανακτήσουν τον έλεγχο των κινήσεων, των αισθήσεων, ακόμη και της ομιλίας τους.
Ακόμη, μπορούν να ανοίξουν νέους δρόμους επικοινωνίας για άτομα με σοβαρές αναπηρίες, καθώς θα τους επιτρέπεται να ελέγχουν υπολογιστές, προσθετικά μέλη ή ακόμη και να επικοινωνούν μόνο μέσω της σκέψης. Πέρα από τις ιατρικές εφαρμογές τους, υπόσχονται επίσης γνωστική ενίσχυση, αυξάνοντας για παράδειγμα τη μνήμη και την προσοχή.
Από την άλλη, εγείρονται ηθικές και ιατρικές ανησυχίες. Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι εάν η αποκωδικοποίηση της σκέψης αποτελεί απειλή για την πνευματική ιδιωτικότητα, αλλά η προοπτική άμεσης διασύνδεσης με τον ανθρώπινο εγκέφαλο εγείρει βαθιά ηθικά ερωτήματα σχετικά με το απόρρητο, την αυτονομία και τη συναίνεση.
Παράλληλα, ενδέχεται να ελλοχεύουν κίνδυνοι για την ασφάλεια του ίδιου του ασθενή, καθώς η εμφύτευση συσκευών στον εγκέφαλο θα μπορούσε να προκαλέσει μόλυνση, εγκεφαλική βλάβη κι άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες.
Επομένως, η ασφάλεια και η αξιοπιστία των εμφυτευμάτων είναι πρωταρχικής σημασίας και απαιτούνται αυστηρές δοκιμές, παρακολούθηση και ρυθμιστική εποπτεία για τον μετριασμό των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων. Αρκετοί υποστηρίζουν μάλιστα ότι η ευρεία υιοθέτηση των εμφυτευμάτων εγκεφάλου θα μπορούσε να επιδεινώσει τις υπάρχουσες κοινωνικές ανισότητες, δημιουργώντας ένα χάσμα μεταξύ εκείνων που διαθέτουν τα χρήματα για την πρόσβαση σε τέτοιες τεχνολογίες κι εκείνων που στερούνται οικονομικής δυνατότητας.
Διαβάστε επίσης: Νέο άνοιγμα Τραμπ στον Μασκ – Γιατί έγινε η συνάντηση στη Φλόριντα
«Σούπερ Τρίτη» για Τραμπ και Μπάιντεν – Κλειδώνει η νέα «μάχη» για τον Λευκό Οίκο
Τζο Μπάιντεν: «Αν χάσει τις εκλογές ο Τραμπ, θα τις αμφισβητήσει»
Δημοσκόπηση ΗΠΑ: Προβάδισμα Τραμπ με πέντε μονάδες έναντι του Μπάιντεν
