Οι εκλογές των ΗΠΑ απέχουν μόλις λίγους μήνες και η ρητορική του Ντόναλντ Τραμπ περί «εσωτερικού εχθρού» ξυπνά μνήμες μακαρθισμού στη χώρα. Ποιος είναι όμως ο «εσωτερικός εχθρός» των ΗΠΑ τον οποίο επικαλείται όλο και πιο συχνά ο μεγιστάνας στις ομιλίες του και για τον οποίο ζητά από τους οπαδούς του την λαϊκή καταδίκη;
Πρόκειται για μία έννοια με θρησκευτικές αιχμές που θυμίζει τον αποχαλινωμένο αντικομμουνισμό της δεκαετίας του 1950. «Υπάρχει η Ρωσία, υπάρχει η Κίνα. Αλλά με έναν έξυπνο πρόεδρο, είναι στην πραγματικότητα αρκετά εύκολο να τις διαχειριστείς», δήλωσε ο ίδιος σε συνέντευξή του που μεταδόθηκε την Κυριακή από το κανάλι Fox. «Αντίθετα, ο εσωτερικός εχθρός θα καταστρέψει την χώρα», πρόσθεσε.
Τον Νοέμβριο, σε προεκλογική συγκέντρωση στο Νιού Χαμσάιρ, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε πει: «η απειλή που προέρχεται από εξωτερικές δυνάμεις είναι πολύ λιγότερο ανησυχητική, επικίνδυνη και σοβαρή από την απειλή που προέρχεται από το εσωτερικό».
Στην ίδια ομιλία είχε χρησιμοποιήσει τον όρο «παράσιτα» για να περιγράψει τους πολιτικούς του εχθρούς, προσφεύγοντας στο λεξιλόγιο των ολοκληρωτικών καθεστώτων του 20ού αιώνα.
Τον Φεβρουάριο, σε συνέδριο ευαγγελιστών στο Νάσβιλ του Τενεσί, ο Τραμπ υποτροπίασε: «Αυτοί που είναι πιο επικίνδυνοι είναι οι άνθρωποι στο εσωτερικό της χώρας μας» και πρόσθεσε: «Για να βγούμε νικητές από την μάχη αυτή, όπως και από όλες τις μάχες στο παρελθόν, έχουμε ανάγκη το χέρι του Κυρίου».
Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Time, ο πρώην επιχειρηματίας, υπόδικος, υιοθετούσε την ίδια ρητορική: «Ο εσωτερικός εχθρός, πολύ συχνά, είναι πολύ πιο επικίνδυνος για την χώρα μας από τους εξωτερικούς εχθρούς που είναι η Κίνα, η Ρωσία και άλλοι».
«Δεν στρέφεται μόνο κατά του Τζο Μπάιντεν, αλλά επιφυλάσσει όλο και περισσότερες απειλές κατά του δικαστικού συστήματος, των δικαστών, των εισαγγελικών αρχών», σημειώνει η Ρεμπέκα Τζιλ, καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Νεβάδα.
Στις ομιλίες του ο Τραμπ κατηγορεί τον «εσωτερικό εχθρό» ότι τον καταδιώκει προσωπικά, αλλά και ότι θέλει να ανοίξει τις βάνες στην παράνομη μετανάστευση, να αυξήσει τους φόρους, να διαλύσει τις παραδοσιακές αξίες…
«Ολα αυτά συμπίπτουν με ό,τι έχουμε ακούσει στο παρελθόν από φασιστικές ή αυταρχικές κυβερνήσεις», λέει η καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών.
Ο όρος «εσωτερικός εχθρός» εμφανίζεται με πάταγο στην αμερικανική πολιτική ζωή το 1950 σε ομιλία κάποιου γερουσιαστή του Ουισκόνσιν, του Τζόζεφ ΜακΚάρθι.
Το όνομά του έχει έκτοτε συνδεθεί με αυτό που αποκαλείται «κυνήγι μαγισσών», καταδίωξη όσων θεωρούνται συμπαθούντες κομμουνιστές στην αμερικανική κυβέρνηση και σε όλους τους τομείς της αμερικανικής κοινωνίας.
Σύμφωνα με τον Λέοναρντ Γκλας, ψυχίατρο που συμμετείχε στην συγγραφή του βιβλίου «Η επικίνδυνη περίπτωση του Ντόναλντ Τραμπ» (2017), η έννοια όπως χρησιμοποιείται από τον Τραμπ έχει ως κύριο στόχο να δημιουργήσει ακραία φόρτιση στους οπαδούς του.
«Στρατός του Θεού»
Είναι μία επίκληση που υποδαυλίζει την καχυποψία απέναντι σε εκείνους που έχουν διαφορετικές απόψεις και τους καθιστά υπεύθυνους για όλα τα κακά. Δεν αντιμετωπίζονται ως συμπατριώτες, που τους αξίζει μία συζήτηση με όρους σεβασμού, αλλά ως δόλιοι σφετεριστές, λέει ο ψυχίατρος.
Η Βικτώρια Τζόνσον, επίτιμη διδάκτωρ Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι, διακρίνει πίσω από την φιγούρα του «εσωτερικού εχθρού» ένα διττό μήνυμα που προορίζεται στην εθνικιστική χριστιανική δεξιά. «Ή είστε με τον Θεό ή είστε με τον Σατανά».
«Είναι μία εκλογική στρατηγική», λέει σημειώνοντας ότι ο ίδιος Ντόναλντ Τραμπ δεν υπήρξε θρησκευόμενος.
Υπενθυμίζει ότι ένας πρώην σύμβουλός του Εθνικής Ασφαλείας, ο απόστρατος στρατηγός Μάικλ Φλιν, είχε οργανώσει μία περιοδεία για την Εγερση της Αμερικής με στόχο την συγκρότηση ενός «στρατού του Θεού».
Κατά τις συγκεντρώσεις αυτές, η ομοφυλοφιλία, η μετανάστευση και οι προοδευτικές ιδεολογίες καταδικάζονται, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσιάζεται ως ο πρώτος υπερασπιστής της χριστιανοσύνης.
Ενας από τους γιους του, ο Έρικ Τραμπ χρησιμοποίησε έναν θρησκευτικό όρο για να αντιδράσει στην καταδικαστική απόφαση κατά του πατέρα του για την διάπραξη εγκληματικής πράξης χαρακτηρίζοντάς τον «μάρτυρα».