Ο Ντόναλντ Τουσκ, 59 ετών, κατάγεται από το Γκντανσκ, την πόλη των ναυπηγείων και του συνδικάτου Αλληλεγγύη και βρίσκεται στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από το 2014.
Ο Ντόναλντ Τουσκ, ο Πολωνός που μπορεί να επανεκλεγεί σήμερα στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου παρά τη λυσσώδη αντίσταση της Βαρσοβίας, ενσαρκώνει την ιδέα της ένταξης στην Ευρώπη των κάποτε κομμουνιστικών χωρών της ανατολικής Ευρώπης, που ανήκαν στην σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης.
Πριν αναλάβει το πόστο αυτό, με καθήκοντα τον συντονισμό των ευρωπαϊκών συνόδων κορυφής και τον καθορισμό των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Ντόναλντ Τουσκ υπήρξε επί επτά χρόνια πρωθυπουργός της τότε κεντρο-δεξιάς κυβέρνησης της Πολωνίας.
Χρειάστηκε να μάθει με εντατικά μαθήματα τα αγγλικά που είναι η βασική γλώσσα εργασίας των ευρωπαϊκών θεσμών και την οποία ελάχιστα γνώριζε. Αντίθετα, ξέρει καλά ρωσικά, από το σχολείο, και γερμανικά, που του έμαθε η γιαγιά του, που ανήκε στη σλαβική μειονότητα των Κασούμπ της περιοχής του Γκντανσκ (Ντάντσιχ) που υπήρξε γερμανικό έδαφος.
Με την άφιξή του στις Βρυξέλλες, ο Τουσκ βρέθηκε αντιμέτωπος με μία σειρά σοβαρών κρίσεων: την ελληνική κρίση, την προσφυγική κρίση και το Brexit.
Καμία από τις κρίσεις αυτές δεν έχει επιλυθεί, γεγονός που αποτελεί ατού για την Πολωνό: η πλειοψηφία των 28 κρατών της ΕΕ τον υποστηρίζει, διότι οι περισσότερες χώρες θεωρούν ότι η Ένωση δεν έχει αυτήν τη στιγμή την πολυτέλεια για νέες διαμάχες, κυρίως για το πρόσωπο ενός από τους επικεφαλής των βασικών ευρωπαϊκών θεσμών.
Και αυτό, σε πείσμα του υπερσυντηρητικού, εθνικιστικού Κόμματος του Δικαίου και της Δικαιοσύνης (PiS) που κυβερνά στη Βαρσοβία, που προσάπτει στον Ντόναλντ Τουσκ ότι «ενεργεί κατά της ίδιας του της χώρας» στις Βρυξέλλες και προτείνει για τη θέση του κάποιον πολωνό ευρωβουλευτή.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που έχει την υποστήριξη των κυριότερων ευρωπαίων ηγετών, υπεραμύνθηκε του έργου του λέγοντας ότι «προσπάθησε κατά τη διάρκεια της θητείας του να παραμείνει ουδέτερος και αμερόληπτος». «Νομίζω ότι το κατάφερα».
«Ταυτόχρονα, είμαι υπεύθυνος για την προστασία των ευρωπαϊκών αξιών και αρχών, αυτό είναι ο ρόλος μου και η βασική μου πεποίθηση», πρόσθεσε.
Η πρώτη θητεία αυτού του μεγάλου ποδοσφαιρόφιλου – στα όρια του χούλιγκαν, όπως ομολογεί ο ίδιος – δεν ήταν βελούδινη.
«Στην αρχή, δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι του ήταν δύσκολο. Δεν ήθελε να αναμειχθεί ενεργά στην ελληνική κρίση», δηλώνει ο Γιάννης Εμμανουηλίδης, αναλυτής του think tank European Policy Center των Βρυξελλών.
«Μόλις τον Ιούλιο 2015 πήρε τα πράγματα στα χέρια του και πίεσε όλους του ηγέτες να φθάσουν σε συμβιβαστική λύση», προσθέτει.
Όταν η προσφυγική κρίση βρισκόταν στο απόγειό της το 2015, ο Ντόναλντ Τουσκ πήρε αποστάσεις από τη γενναιόδωρη πολιτική της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, επιμένοντας στην ανάγκη προστασίας των εξωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων.
«Αυτό δεν άρεσε στη Μέρκελ, να αφίσταται ανοικτά» της στάσης της, υπενθυμίζει ο Γιάννης Εμμανουηλίδης. Όμως τελικά «πόνταρε στο σωστό άλογο και η Μέρκελ αναγκάσθηκε να αναπροσαρμόσει την πολιτική της», προσθέτει.
Μετά το δημοψήφισμα για το Brexit, ο Ντόναλντ Τουσκ, στην πρώτη γραμμή, πολλαπλασίαζε τις προειδοποιήσεις, σε τόνο βαρύ ορισμένες φορές, λέγοντας ότι «δεν υπάρχει κανένα μπισκότο στο τραπέζι, μόνο αλάτι και ξύδι».
Απέναντι στο Λονδίνο, και αρνούμενος ένας διαζύγιο «α λα καρτ», έθεσε γρήγορα τις κόκκινες γραμμές για να εμποδίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να διαιρεθεί στις δύσκολες διαπραγματεύσεις της βρετανικής αποχώρησης που έρχονται.
