Με την απαιτούμενη πλειοψηφία των τριών πέμπτων για τα δύο τελευταία κεφάλαια, πέρασε από την τουρκική βουλή – σε πρώτη ανάγνωση – το νέο Σύνταγμα της χώρας που ενισχύει τις εξουσίες του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) εξασφάλισε περισσότερες από τις 330 απαιτούμενες ψήφους για την υιοθέτηση του νέου Συντάγματος, το οποίο θα τελεί προς έγκριση, με δημοψήφισμα, πιθανότατα τον Απρίλιο. Το κείμενο θα τεθεί σε δεύτερη και τελευταία ανάγνωση στο Κοινοβούλιο, από την Τετάρτη. Τα 18 άρθρα του νέου Συντάγματος, που έχει ως στόχο την ενίσχυση των εξουσιών του προέδρου της Δημοκρατίας, θα συζητηθούν και πάλι το ένα μετά το άλλο.
Η πολιτειακή μεταβολή προς την «προεδρική Δημοκρατία» απορρίπτεται από την τουρκική αντιπολίτευση, η οποία καταγγέλλει αυταρχική εκτροπή του προέδρου Ερτνογάν, η οποία εντάθηκε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου και το εκτεταμένο πογκρόμ που ακολούθησε.
Καταργείται ο πρωθυπουργός
Ο πρόεδρος θα έχει την εξουσία να διορίζει και να παύει τους υπουργούς, ενώ η θέση του πρωθυπουργού θα καταργηθεί, για πρώτη φορά στην ιστορία της Τουρκίας. Το σχέδιο του νέου Συντάγματος προβλέπει θέση αντιπροέδρου ή και αντιπροέδρων. Οι βουλευτικές και προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν ταυτόχρονα. Το υπό συζήτησιν σχέδιο ορίζει ως ημερομηνία της ψηφοφορίας την 3η Νοεμβρίου 2019. Η προεδρική θητεία είναι πενταετής και ο πρόεδρος δεν θα μπορεί να ασκήσει παρά δύο θητείες.
Το σχέδιο του νέου Συντάγματος επικρίνεται από το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), ενώ το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) μποϊκοτάρει την ψηφοφορία. Περί τους 10 βουλευτές του, άλλωστε, βρίσκονται στη φυλακή. Το AKP που διαθέτει 317 έδρες στο 550μελές Κοινοβούλιο, είχε ανάγκη από τις ψήφους του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) για την υιοθέτηση του νέου Συντάγματος κι έτσι ο ηγέτης του, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, εμφανίζεται πλέον ως ο κύριος σύμμαχος του AKP στην προώθηση της συνταγματικής μεταρρύθμισης.
Το ισχύον Σύνταγμα ετέθη σε ισχύ το 1982, μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980 και εγγυάται την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης απέναντι στην εκτελεστική εξουσία. Όμως, η συνταγματική μεταρρύθμιση επιτρέπει στον πρόεδρο να επεμβαίνει στη λειτουργία της δικαιοσύνης, η οποία άλλωστε υπήρξε κύριος στόχος του σημερινού, αλλά και των προηγούμενων πογκρόμ, με το επιχείρημα ότι η δικαστική εξουσία βρισκόταν υπό την επιρροή του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν.
