Περισσότερο από ορατός ο κίνδυνος να μην μπουν στα κρατικά ταμεία πάνω από 4,5-5 δισ. ευρώ.
Στα τέλη του 2020, όταν η κυβέρνηση κατάρτιζε τον κρατικό προϋπολογισμό, προέβλεπε ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας θα έρθει από την επαναφορά του τουρισμού και ότι τα τουριστικά έσοδα του 2021 θα φτάσουν στο 60% των εσόδων του 2019, ήτοι στα 10-11 δισ. ευρώ.
Τον Απρίλιο και Μάιο, όταν φάνηκε ότι το άνοιγμα του ελληνικού τουρισμού γινόταν σε περιβάλλον περιοριστικών μέτρων, τα κυβερνητικά στελέχη άρχισαν να χαμηλώνουν τον πήχη των προσδοκιών, θέτοντας τον στόχο των τουριστικών εισπράξεων στο 50% των εσόδων του 2019, ήτοι στα 9 δισ. ευρώ.
Τη Δευτέρα 28 Ιουνίου, με την παρουσίαση της Έκθεσης για τη Νομισματική Πολιτική 2020-2021, η Τράπεζα της Ελλάδος χαμήλωσε κι άλλο τον στόχο των φετινών τουριστικών εσόδων, στο 40% των εσόδων του 2019, δηλαδή στα 7 δισ. ευρώ.
Ακόμη κι ο στόχος αυτός φαίνεται όμως πλέον υψηλός και θα μπορούσαμε βάσιμα να πιθανολογήσουμε ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος τα τουριστικά έσοδα του 2021 να καθηλωθούν τελικά στα ίδια επίπεδα με του 2020, δηλαδή στα 4,5-5 δισ. ευρώ, ήτοι στο 25-30% των εσόδων του 2019, λόγω των αρνητικών εξελίξεων που συσσωρεύτηκαν ως συνέπεια της εξάπλωσης της μετάλλαξης Δέλτα στην Ευρώπη αλλά και της σκλήρυνσης της στάσης του γαλλογερμανικού άξονα απέναντι στους πανδημικούς κινδύνους, με τρόπο που πάει έναν χρόνο πίσω τον ελληνικό τουρισμό.
Το πρόβλημα της μετάλλαξης Δέλτα
Το νέο πρόβλημα λοιπόν είναι η πιο μεταδοτική μετάλλαξη Δέλτα, η λεγόμενη και ινδική, η οποία μέσα σε λίγες εβδομάδες κυριάρχησε στη Βρετανία, την Πορτογαλία και τη Ρωσία, αυξάνοντας δραματικά τα κρούσματα, γεμίζοντας τα νοσοκομεία και οδηγώντας την υγειονομική εικόνα αυτών των χωρών τέσσερις μήνες πίσω.
Η πρώτη αντίδραση στην εξάπλωση της μετάλλαξης Δέλτα εκδηλώθηκε στα μέσα Ιουνίου από την ίδια την παθούσα Βρετανία. Υπό την πίεση της αύξησης των κρουσμάτων και των νοσηλειών ο Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε τότε την παράταση για έναν μήνα, έως τις 21 Ιουλίου, των τελευταίων περιοριστικών μέτρων εντός των βρετανικών συνόρων και λίγες μέρες μετά την αναπάντεχη –λόγω της μεγάλης βελτίωσης των ελληνικών επιδημιολογικών δεδομένων– διατήρηση της Ελλάδας εκτός της πράσινης λίστας τουριστικών προορισμών για τους Βρετανούς.
Την περασμένη Πέμπτη η κυβέρνηση Τζόνσον έδωσε «λύση», ανακοινώνοντας ότι από τις 26 Ιουλίου, ημερομηνία κατά την οποία κλείνουν τα βρετανικά σχολεία, θα επιτραπούν σε όλους τους εμβολιασμένους με δύο δόσεις Βρετανούς οι διακοπές στην Ευρώπη, ακόμη και σε χώρες που περιλαμβάνονται στην πορτοκαλί λίστα, χωρίς καμιά υποχρέωση για καραντίνα, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι και οι ευρωπαϊκές χώρες δεν θα έχουν καραντίνα για τους εμβολιασμένους Βρετανούς τουρίστες.
Η σκλήρυνση της γερμανικής πολιτικής
Η δεύτερη αντίδραση ήρθε από τη Γερμανία που, επιδιώκοντας να ανακόψει με κάθε τρόπο τη διάχυση της μετάλλαξης Δέλτα εντός του εδάφους της, υιοθέτησε αναπάντεχα σκληρή πολιτική, εισάγοντας βαριά περιοριστικά μέτρα στα ταξίδια προς τα «κράτη με μεταλλάξεις» (Βρετανία, Πορτογαλία, Ρωσία), η οποία περιλαμβάνει όχι μόνο 14ήμερη καραντίνα για όσους επιστρέφουν αλλά και απαγόρευση εισόδου για όσους δεν έχουν μόνιμη εγκατάσταση στη Γερμανία, βγάζοντας ένα φιρμάνι περί αποδοχής ως εμβολιασμένων μόνο όσων έχουν κάνει τα ευρωπαϊκά εμβόλια (και όχι π.χ. το ρωσικό Sputnik) και πιέζοντας για την υιοθέτηση κοινής πανευρωπαϊκής καραντίνας απέναντι τους Βρετανούς.
Σύμφωνα με τους ειδικούς του γερμανικού Ινστιτούτου Ρ. Κοχ, αν και η γερμανική κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να ανακόψει τη διάχυση της μετάλλαξης Δέλτα στη Γερμανία και την Ευρώπη, έχει ένα νόημα να την καθυστερήσει ώστε να δημιουργήσει λιγότερα προβλήματα. Παρ’ όλα αυτά η αλλαγή των κανόνων ταξιδιού που προωθεί η Γερμανία επιφέρει μεγάλη ζημιά στα κράτη του ευρωπαϊκού νότου που αντλούν σημαντικό μέρος του ΑΕΠ τους από τον τουρισμό.
Τι σημαίνει για την Ελλάδα
Ειδικά για την Ελλάδα η εξάπλωση της μετάλλαξης Δέλτα στην Ευρώπη σε συνδυασμό με τη γερμανική πολιτική οδηγεί:
Στην απώλεια 750.000 ως 850.000 αφίξεων από τη Ρωσία, ως συνέπεια της επιμονής των Γερμανών στη μη αναγνώριση του ρωσικού εμβολίου Sputnik, η οποία υποχρέωσε την ελληνική κυβέρνηση να αρχίσει να ζητά αρνητικό μοριακό έλεγχο ή rapid ακόμη και από τους εμβολιασμένους Ρώσους τουρίστες, οπότε κι αυτοί θα πάνε τελικά διακοπές στην Τουρκία – η οποία όπως ανακοίνωσε προχτές ο Τσαβούσογλου αναγνωρίζει το ρωσικό εμβόλιο.
Σε υψηλές προσδοκίες για την έλευση των Γερμανών τουριστών έστω και από τα μέσα Ιουλίου, καθώς η Γερμανία πέρασε επιτέλους την Ελλάδα στην πράσινη λίστα της, γεγονός που σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΞ Γρηγόρη Τάσιο θα δώσει μαζικές κρατήσεις κατά τις 15 Ιουλίου.
Σε βάσιμες προσδοκίες ότι τα ελληνικά νησιά θα δουν επιτέλους τους Βρετανούς τουρίστες από τον Αύγουστο, αφού λόγω των ισχυρών αντιδράσεων της Ισπανίας, που εξαρτάται ακόμη περισσότερο από την Ελλάδα από τον βρετανικό τουρισμό, εκτιμάται ότι οι προτάσεις Μέρκελ για πανευρωπαϊκή καραντίνα στους Βρετανούς τουρίστες δεν θα περάσουν. Η βρετανική αγορά είναι πολύ σημαντική για τον ελληνικό τουρισμό αφού ακόμη και το πολύ «κακό» 2020 έδωσε 1 εκατ. αφίξεις και 749 εκατ. ευρώ έσοδα.
Σε βάσιμες αμφιβολίες για το αν υπάρχει περίπτωση, προϊούσης της ταχείας εξάπλωσης της μετάλλαξης Δέλτα στην Ευρώπη, να έχουμε επέκταση της τουριστικής περιόδου έως τον Νοέμβριο με τρόπο ικανό να αντισταθμίσει τις απώλειες του α΄ εξαμήνου. Δυστυχώς, αφού η Ευρώπη δεν κατάφερε να ξεμπερδέψει από την πανδημία, διαφαίνεται ότι και η φετινή τουριστική σεζόν θα έχει μικρή διάρκεια.