Τα τελευταία άρθρα που δημοσίευσε το περιοδικό «Index on Censorship» για την Ελλάδα χάνονται αρκετά χρόνια πριν, στη δεκαετία του ’70 και στα χρόνια της δικτατορίας. Το «Index» αποτελεί ένα από τα ιστορικότερα θεματικά έντυπα, αφού εκδόθηκε αρχικά ως το περιοδικό της Διεθνούς των Συγγραφέων και Ακαδημαϊκών το 1972. Εκείνα τα χρόνια κάλυπτε ιδιαίτερα τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα, η οποία βρισκόταν ακόμη υπό την μπότα των συνταγματαρχών. Ωστόσο η κάλυψη εκμηδενίστηκε κατά τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Όμως η πρωτοφανής δίωξη εις βάρος του εκδότη του Documento Κώστα Βαξεβάνη και άλλων δημοσιογράφων από την ανακρίτρια του ειδικού δικαστηρίου λειτούργησε ως αφορμή για την αρχισυνταξία του περιοδικού «Index for Censorship» να στρέψει ξανά το βλέμμα στη χώρα μας και να συμπεριλάβει στο επετειακό τεύχος για τα 50 χρόνια κυκλοφορίας του μια ανασκόπηση τόσο της περιόδου της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου όσο και της κατάστασης που επικρατεί σήμερα στο πεδίο των ΜΜΕ.
Στο άρθρο που δημοσιεύει το «Index» στην επετειακή έκδοσή του υπό τον τίτλο «Τα φαντάσματα του παρελθόντος στοιχειώνουν την Ελλάδα» το οποίο υπογράφει ο δημοσιογράφος του Documento και αρχισυντάκτης του koutipandoras.gr Αντώνης Ρηγόπουλος αναφέρεται: «Από την άνοδό της στην εξουσία το 2019 η νεοφιλελεύθερη – συντηρητική κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, άρχισε σταδιακά να φιμώνει τους επικριτές της, σημαίνοντας έτσι τον κώδωνα του κινδύνου μεταξύ των επιτηρητών της ελευθερίας του Τύπου σε όλη την Ευρώπη».
Πλήρης έλεγχος της πληροφορίας
Απαριθμώντας όσο συντομότερα γίνεται τις πολλαπλές προσπάθειες της κυβέρνησης να ελέγξει πλήρως τη διάχυση της πληροφορίας, τονίζεται το γενικευμένο τοπίο ταύτισης των κυριότερων ελληνικών ΜΜΕ με το κυβερνητικό αφήγημα: «Τηλεοπτικοί σταθμοί, εφημερίδες και δεκάδες ιστοσελίδες ανήκουν σε μια χούφτα επιχειρηματιών με συμφέροντα που συνδέονται με εκείνα του κυβερνώντος κόμματος, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η ελευθερία του Τύπου και να μειώνεται ο πλουραλισμός», ενώ για να γίνει σαφής η προβληματική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα ακόμη και με πιο μετρήσιμα στοιχεία παρουσιάζεται η διαχρονική εξέλιξη της κατάταξής της στον κατάλογο της ελευθερίας του Τύπου: «Σύμφωνα με έκθεση του Ιδρύματος Φρίντριχ Νάουμαν για την ελευθερία του Τύπου, το 2007 η Ελλάδα κατετάγη 30ή μεταξύ 180 χωρών, αλλά καταβαραθρώθηκε στην 70ή θέση μέσα σε μόλις τρία χρόνια, φτάνοντας στην 99η το 2014. Κατά τη διάρκεια της αριστερής διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ (2015-19) η κατάταξη παρέμεινε χαμηλή, ωστόσο σταδιακά ανέβηκε στην 65η θέση το 2019, για να κατρακυλήσει και πάλι στην 70ή θέση το 2021».
Και μόνο το γεγονός ότι το περιοδικό συνοψίζει το περιεχόμενο του άρθρου με την πρόταση ότι «σχεδόν 50 χρόνια μετά την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών οι δημοσιογράφοι υποχρεώνονται να προσέχουν τι λένε» αποτυπώνει το επίπεδο της ανησυχίας των διεθνών παρατηρητών που έχουν στρέψει με ενδιαφέρον το βλέμμα στην Ελλάδα.
«Αν λοιπόν το ερώτημα είναι εάν η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα έχει βελτιωθεί μετά τη δικτατορία, τότε η απάντηση είναι προφανώς θετική.
Ομως το να θέτει μια σύγχρονη φιλελεύθερη δημοκρατία τον πήχη της ελευθερίας του Τύπου λίγο πιο πάνω από το επίπεδο μιας βίαιης στρατιωτικής δικτατορίας που τελείωσε πριν από 48 χρόνια, και μάλιστα να τον περνά τόσο οριακά, δεν μπορεί να θεωρείται δημοκρατική κατάκτηση. Ακούγεται περισσότερο σαν ντροπιαστική ήττα».
Πρόσωπο της φίμωσης του Τύπου ο Βαξεβάνης
Ο Κ. Βαξεβάνης επιλέχθηκε από το «Index» ως το πρόσωπο που μπορεί να συμβολίσει τη γενικευμένη επίθεση της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην ελευθεροτυπία. Ενα ξεχωριστό πλαίσιο στο δισέλιδο για την Ελλάδα αφιερώθηκε αποκλειστικά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν συνολικά οι δημοσιογράφοι του Documento αλλά και προσωπικά ο εκδότης του και δημοσιογράφος Κ. Βαξεβάνης.
Ο τίτλος «Δημοσιογράφος χαρακτηρίζεται “συμμορίτης” από τον πρωθυπουργό» είναι άλλη μια απόδειξη ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ήδη μετανιώσει πικρά για την απαράδεκτη και συνειδητή αναφορά του από το βήμα της Βουλής. Άλλωστε το «Index for Censorship» είναι η οργάνωση που το 2013, την ίδια στιγμή που ο Κ. Βαξεβάνης δεχόταν τα βέλη των «συναδέλφων» του στην Ελλάδα για τη δημοσιογραφική επιτυχία της δημοσίευσης της λίστας Λαγκάρντ, τον βράβευε με το βραβείο δημοσιογραφίας του «Guardian», μαζί με τη Μαλάλα Γιουσαφζάι, τον Μπασέλ Χαρταμπίλ και τη Ζανέλ Μουχολί.
«Ο πρωθυπουργός, αντιπροσωπεύοντας έναν βαλκανικό τραμπισμό και εκμηδενίζοντας το τεκμήριο της αθωότητάς μου, αποκάλεσε εμένα και άλλους δημοσιογράφους “μέλη του υποκόσμου” και “συμμορίτες”» δηλώνει ο Κ. Βαξεβάνης στο «Index», «αποκαλύπτοντας ποιος βρίσκεται πίσω από τη δίωξή μου και υποδεικνύοντας στη Δικαιοσύνη ότι πρέπει να με εξολοθρεύσει».
Στο ειδικό αφιέρωμα στο Documento το «Index» συνοψίζει τις βασικές επιθετικές ενέργειες της κυβέρνησης κατά της εφημερίδας, αλλά και τις μεγάλες αποκαλύψεις που έγιναν μέσα από τις σελίδες του Documento για τον πρωθυπουργό και τον στενό του κύκλο. «Ο Βαξεβάνης δήλωσε στο “Index” ότι η επίθεση έρχεται ως συνέχεια των αποκαλύψεων της εφημερίδας του για offshore εταιρείες που διατηρούσε η οικογένεια του πρωθυπουργού, φορολογικές παρατυπίες στο πόθεν έσχες του, καθώς και τη συμμετοχή του φίλου και συμβούλου του Νίκου Γεωργιάδη σε κύκλωμα παιδοφιλίας στη Μολδαβία» αναφέρει το περιοδικό.
