«Τον κόσμο τον κάνουν καλύτερο οι λίγοι και χειρότερο οι ελάχιστοι». Η φράση ειπώθηκε κάποια στιγμή της παράστασης από τον ερμηνευτή Γιάννη Κότσιρα –το κείμενο έγραψε ο Οδυσσέας Ιωάννου– και το κατάμεστο Ακροπόλ σείστηκε από το χειροκρότημα. Δεν είναι και εύκολο να γεμίζεις οκτακοσάρι θέατρο βράδυ Δευτέρας. Μοιάζει σαν μια μικρή νίκη του καλού επί του κακού, σαν να παίρνεις πίσω την ομορφιά που σου στέρησαν ένα σωρό δυστοπικές καταστάσεις στον τόπο όπου ζούμε.
Τραγούδια και λιμάνια
Η παράσταση «Κατάστρωμα Α» είναι ένα μουσικοθεατρικό θέαμα όχι ξεχειλωμένο σε διάρκεια κι αυτό ανήκει στα ατού του. Σαράντα λεπτά διαρκεί το πρώτο μέρος και κάτι παραπάνω από μια ώρα το δεύτερο. Στο πρόγραμμα που επιμελήθηκαν μαζί με τον Οδυσσέα Ιωάννου χώρεσαν η προσωπική δισκογραφία του Κότσιρα καθώς και τραγούδια άλλων τα οποία όμως ηχογράφησε live κάποτε με τη φωνή του: Ρεμπούτσικα, Μιτζέλος, Μαχαιρίτσας, Λειβαδάς, αλλά και Μικρούτσικος, Πλέσσας, Θεοδωράκης με «Το άξιον εστί», Ξαρχάκος, Δουρδουμπάκης και φυσικά τα καινούργια τραγούδια του Νίκου Τερζή από το σίριαλ «Σασμός». Ασε που άμα έκλεινες τα μάτια και αφηνόσουν στη γλυκιά και στεντόρεια φωνή του Κότσιρα, νόμιζες ότι τον άκουγες από δίσκο και όχι live – για τέτοια ερμηνευτική και τεχνική αρτιότητα μιλάμε.
Η θεατρική συνθήκη ναι μεν ήταν προσχηματική (ένας άντρας και μια γυναίκα συναντιούνται τυχαία σε ένα καράβι που διασχίζει τις Κυκλάδες), έδωσε όμως την ευκαιρία στον κειμενογράφο Ιωάννου να στηλιτεύσει πολλά κακώς κείμενα της ελληνικής κοινωνίας με μια ματιά ευθύβολη και επίκαιρη: ο άντρας, ένας εξαιρετικός Γιώργος Γάλλος στον ρόλο, είναι ένας ώριμος πενηντάρης, ενώ η γυναίκα, η εξίσου πολύ καλή Νάνσυ Μπούκλη, είναι ένα νεαρό κορίτσι το οποίο αγαπάει πολύ τα τραγούδια του Κότσιρα. Μια σχέση ετοιμάζεται ν’ αναπτυχθεί μεταξύ τους, που θα χαρακτηριζόταν σχέση-ταμπού εξαιτίας της ηλικιακής διαφοράς τους και γι’ αυτό τον λόγο ίσως μένει ανολοκλήρωτη. Υποτίθεται ότι κατεβαίνουν σε διαφορετικά λιμάνια και είναι πια θέμα τύχης αν ποτέ ξανασυναντηθούν κάπου αλλού ή στο ίδιο νησί, τη Σαντορίνη. «Πάω να σκοτώσω τη γυναίκα μου» της εξομολογείται κάποια στιγμή και η πλατεία «παγώνει». Το μυαλό μας πηγαίνει στις γυναικοκτονίες. Ευτυχώς ο ήρωας δεν το εννοεί. Προηγουμένως, βέβαια, πλάκα έκανε και το κορίτσι όταν του έλεγε ότι πάει στο νησί για να βρει το αίσθημά της, μιαν άλλη κοπέλα. Κι όταν αυτός παραξενεύεται του απαντάει: «Σιγά μην έπαιρνα και τη γνώμη σου» – αφορμή για τον Ιωάννου να σχολιάσει την ομοφοβία.
Μονόλογος-εξομολόγηση
Προσωπικά με συγκίνησε πολύ ο μονόλογος του Κότσιρα. Οι μνήμες από τον ναυτικό πατέρα του, από τη μητέρα του, που έφυγε κι αυτή πρόσφατα από τη ζωή, η ελπίδα πως μπορεί κάποτε ο πατέρας του να άκουσε την «Αλεξάνδρεια» σε κάποιο μακρινό ταξίδι του με τη φωνή του γιου του και να έβαλε τα κλάματα. Δεν επρόκειτο για μυθοπλασία, αλλά για σύντομη επί σκηνής εξομολόγηση του καλλιτέχνη.
Η σκηνοθεσία του πολλά υποσχόμενου Γιώργου Κουτλή ομολογουμένως δεν φάνηκε στο πρώτο μέρος. Στα αριστερά και τα δεξιά της σκηνής υπήρχαν οι ψηλές σκάλες του πλοίου που οδηγούν στο κατάστρωμα, με τους δύο ηθοποιούς να κουβεντιάζουν ο ένας απέναντι απ’ τον άλλο με τα απαραίτητα χειλόφωνα. Και στο κέντρο η ορχήστρα (εξαιρετική η δουλειά του Αλέξανδρου Λιβιτσάνου στις ενορχηστρώσεις) με τον Γιάννη Κότσιρα να μπαινοβγαίνει και να τραγουδάει, υποδυόμενος μάλιστα τον μπάρμαν του πλοίου. Στο δεύτερο μέρος, όμως, που οι δύο ήρωες έχουν έρθει πιο κοντά, η σκηνοθετική άποψη φαίνεται και με το παραπάνω με έναν ονειρικό και βαθιά συναισθηματικό σκηνικό διάκοσμο.
Δέκα με τόνο
Εντυπωσιάστηκα με το κλίμα ευφορίας που υπήρχε στην πλατεία. Ο κόσμος όχι μόνο τραγουδούσε μαζί με τον Κότσιρα, αλλά πιανόταν από το κείμενο του Ιωάννου και επευφημούσε στα πιο δυνατά σημεία του. «Κάποτε είχαμε τον Μίκη, τον Μάνο, τον Λεοντή, τον Λοΐζο» λέει ο άντρας στο κορίτσι αναδεικνύοντας το χάσμα των γενεών. Το ίδιο που μου είπε έξω απ’ το θέατρο ο Οδυσσέας Ιωάννου λίγο πριν από την έναρξη της παράστασης: «Τι να γράψουμε όλοι εμείς σήμερα όταν ακούς τα τραγούδια που άφησαν όλα αυτά τα μεγαθήρια;». Ενα εξομολογητικό κρεσέντο ταπεινότητας από έναν καλό στιχουργό, που έχει ήδη αφήσει κι αυτός τα διαπιστευτήριά του στο ελληνικό τραγούδι. Μεταξύ άλλων, την παράσταση της περασμένης Δευτέρας παρακολούθησαν ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, η ερμηνεύτρια Τάνια Τσανακλίδου και η ηθοποιός Νίκη Σερέτη.
Αξίζει μια βόλτα στο θέατρο Ακροπόλ μια απ’ τις επόμενες Δευτέρες, καθώς θα δοθούν λίγες ακόμη παραστάσεις. Ο Γιάννης Κότσιρας παραμένει ένας απ’ τους σημαντικότερους ερμηνευτές μας και επιβάλλεται με το που ανοίξει το στόμα του, δίχως να φωνασκεί σαν… τελάλης, όπως συμβαίνει δυστυχώς με άλλους κι άλλους τραγουδιστές της γενιάς του. Δέκα με τόνο σε όλα.
