«Για τους Ρομά, ακόμη μια φορά χωρίς τους Ρομά». Σε μια ιδιαιτέρως σοβαρή καταγγελία προχώρησε η Πανελλαδική Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά «Ελλάν Πασσε», εγκαλώντας την κυβέρνηση ότι εξαιρέθηκε από την Εθνική Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά 2021-2030 (ΕΣΚΕ Ρομά 2021-2030). Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, το όργανο εκπροσώπησης των Ρομά στην Ελλάδα εξαλείφθηκε όπως καταγγέλλει η Ελλάν Πασσέ από την επίμαχη διαβούλευση που πραγματοποιείται, και αντικαταστάθηκε από μια Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως καταγγέλλει η Ελλάν Πασσέ, η κυβέρνηση προχώρησε σε «εξωθεσμική, παράνομη και επικίνδυνη υποκατάσταση του μόνου δημοκρατικά εκλεγμένου και σε καθημερινή λειτουργία στο πεδίο για πέντε ολόκληρα χρόνια, οργάνου εκπροσώπησης των Ελλήνων Τσιγγάνων, από μια ΑΜΚΕ (Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία), η οποία μάλιστα βαφτίζεται, «ετσιθελικά» σε τριτοβάθμια οργάνωση εκπροσώπησης των Ελλήνων Ρομά, την Ένωση Ελλήνων Ρομά Διαμεσολαβητών & Συνεργατών τους».
Πρόκειται για μια πολιτική απόφαση που σύμφωνα με την Ελλάν Πασσέ «θυμίζει σε όλους την καθαρή λογική του “διαίρει και βασίλευε”, αφού φέρνει σε σύγκρουση τους ίδιους τους Ρομά», η οποία μάλιστα κρίνει πως το κείμενο της ΕΣΚΕ Ρομά 2021-2030 «αποτελεί προϊόν συμβιβασμού του υπουργείου με άλλα υπουργεία, με αντιφάσεις και αλληλοαναιρέσεις».
Αξίζει να σημειωθεί πως το ΔΣ της Ελλάν Πασσέ είχε εγκρίνει ομόφωνα την περασμένη Πέμπτη ψήφισμα σχετικά με τη μη απαξίωση του τριτοβάθμιου οργάνου Ελλήνων Ρομά, όπου ζητούσε μεταξύ άλλων οι άμεσα ωφελούμενοι της ΕΣΚΕ Ρομά 2021-2030 να μην «είναι μόνο Ρομά που διαβιούν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας. Άμεσα ωφελούμενοι της Στρατηγικής πρέπει να είναι όλοι οι Ρομά που διαμένουν στην Ελλάδα και: «είτε απειλούνται άμεσα από υψηλό κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού εξαιτίας διαρθρωτικών παραγόντων, που θέτουν σε κίνδυνο την ικανότητα τους να καλύψουν τις ανάγκες τους μέσω ίδιων πόρων, είτε βιώνουν μη θεσμικά αποδεκτές καταστάσεις διακρίσεων από το κράτος, την αγορά και άλλους (οργανωμένους ή μη) πολίτες, είτε αδυνατούν να εξασφαλίσουν για υποκειμενικούς / αντικειμενικούς λόγους συνθήκες ουσιαστικής συμμετοχής στην Ελληνική κοινωνία».
Αναφορικά με την φιλοσοφία και το περιεχόμενο της υπό διαβούλευσης ΕΣΚΕ Ρομά 2021-2030, στο επίμαχο ψήφισμα αναφερόταν ότι «δεν εξασφαλίζουν την θεμελιώδη αρχή της ουσιαστικής συμμετοχής της κοινότητας των Ρομά στο σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών που τους αφορούν, καθώς:
«Δεν αναγνωρίζεται ο θεσμικός ρόλος της Πανελλαδικής Συνομοσπονδίας Ελλήνων Ρομά «ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ» ως το πρώτο τριτοβάθμιο σωματείο στην ιστορία των Ρομά με σκοπό την εκπροσώπηση, τη στήριξη και την κοινωνική ένταξη τους», ενώ «δεν εξειδικεύεται ο τρόπος συμμετοχής και αξιοποίησης των πρωτοβουλιών του ΠΥΛΩΝΑ ΙV (ιδίως σε σχέση με το Εθνικό Παρατηρητήριο Ρομά και το Φόρουμ Ρομά) από την κοινότητα των Ρομά». Παράλληλα, «απουσιάζει οποιαδήποτε δράση ενίσχυσης της “ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ” και των δευτεροβάθμιων Ομοσπονδιών μελών της από την Ελληνική πολιτεία, καθώς και «οποιαδήποτε ρητή αναφορά στην προώθηση στρατηγικών συνεργασιών μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, της “ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ” και των δευτεροβάθμιων Ομοσπονδιών μελών της για την υλοποίηση της Στρατηγικής».
Επιπλέον, σύμφωνα με την Ελλάν Πασσέ «υποκαθίσταται ο θεσμικός ρόλος της «ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ» και των δευτεροβάθμιων Ομοσπονδιών μελών της από άτυπα δίκτυα συνεργασίας μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (βλ. Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία “Ένωση Ελλήνων Ρομά Διαμεσολαβητών & Συνεργατών”) που δεν εκπροσωπούν την κοινότητα των Ρομά».
Ακολουθεί ολόκληρη η ανακοίνωση της Ελλάν Πασσέ:
«Με το δεκαπενθήμερο των μαθητικών και φοιτητικών χειμερινών διακοπών (23/12/2021-07/01/2022) συνέπεσε η διαβούλευση στο διαδικτυακό τόπο http://www.opengov.gr/minlab/?p=5472 που αφορά την Εθνική Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά 2021-2030 (ΕΣΚΕ Ρομά 2021 – 2030).
Μετά από προσεχτική ανάγνωση των 190 σελίδων του κειμένου που δημοσίευσε το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και η Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, με λύπη μας διαπιστώσαμε την παντελή εξάλειψη της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ. Αυτή η απόπειρα αποδόμησης της μόνης ώριμης προσπάθειας των Ελλήνων Ρομά, η οποία υλοποιήθηκε την τελευταία πενταετία από την ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ βρίσκει αντίθετη όλη την Κοινότητα, όπως αυτή εκφράστηκε στο περιθώριο του εορταστικού κλίματος, από τους νόμιμα εκλεγμένους εκπροσώπους της σε όλη την ελληνική επικράτεια. Το προκλητικό γεγονός αυτής της απαξίωσης ήρθε δε να συμπληρωθεί με την εξωθεσμική, παράνομη και επικίνδυνη υποκατάσταση του μόνου δημοκρατικά εκλεγμένου και σε καθημερινή λειτουργία στο πεδίο για πέντε ολόκληρα χρόνια, οργάνου εκπροσώπησης των Ελλήνων Τσιγγάνων, από μια ΑΜΚΕ (Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία), η οποία μάλιστα βαφτίζεται, «ετσιθελικά» σε τριτοβάθμια οργάνωση εκπροσώπησης των Ελλήνων Ρομά, την Ένωση Ελλήνων Ρομά Διαμεσολαβητών & Συνεργατών τους.
Αυτή η πολιτική απόφαση θυμίζει σε όλους την καθαρή λογική του «διαίρει και βασίλευε», αφού φέρνει σε σύγκρουση τους ίδιους τους Ρομά.
Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι είναι διαφορετική η συλλογική οργάνωση και η ομαδική αυτοοργάνωση στα πλαίσια ενός τριτοβάθμιου σωματείου και διαφορετική η οργάνωση στα στελέχη και τους εταίρους μιας ΜΚΟ και δεν πρέπει αυτά να συγχέονται σε καμία περίπτωση.
Εξαιρώντας το στρεβλό του «γκρεμίσματος» της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ και κρίνοντας περαιτέρω και επί της ουσίας το κείμενο της ΕΣΚΕ Ρομά 2021-2030 διαπιστώνεται ότι αποτελεί προϊόν συμβιβασμού του υπουργείου με άλλα υπουργεία, με αντιφάσεις και αλληλοαναιρέσεις. Από την άλλη είναι ένα καθαρά τεχνικό κείμενο που είναι αδύνατο να διαβαστεί και να γίνει κατανοητό από την πλειοψηφία των Ελλήνων Ρομά. Αυτό οδήγησε πολλές φωνές εντός της Κοινότητας να πουν ξανά το γνωστό «για τους Ρομά, ακόμα μια φορά χωρίς τους Ρομά».
Στα θετικά του συγκαταλέγεται το ότι ανταποκρίνεται στο πλαίσιο της στρατηγικής, όμως απέχει κατά πολύ από την αρχική πρόταση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Τα θολά σημεία του είναι ότι το σχέδιο αναφέρει μόνο πόρους από το ΕΣΠΑ, εξαιρώντας τους εθνικούς πόρους και δεν προβλέπει τη συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ Βαθμού.
Επίσης, δεν έχει ληφθεί υπόψιν η ανάγκη για θέσπιση θετικών μέτρων βάσει ερμηνείας του άρθρου 116, παράγραφος β’ του Συντάγματος, ενώ έχουν αποκλειστεί και όλες οι Ομοσπονδίες Ρομά, τα μέλη δηλ. της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ.
Ακόμα πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι οι άμεσα ωφελούμενοι της ΕΣΚΕ Ρομά 2021 – 2030 δεν πρέπει να είναι μόνο Ρομά που διαβιούν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας. Άμεσα ωφελούμενοι της Στρατηγικής πρέπει να είναι όλοι οι Ρομά που διαμένουν στην Ελλάδα».
