Μόλις 10 ημέρες αφού ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε από τις μουσουλμανικές χώρες να παραμείνουν ενωμένες εναντίον του Ιράν, η διαμάχη μεταξύ του Κατάρ και κάποιων από των συμμάχων του στον Κόλπο κινδυνεύει να αλλάξει την περιφερειακή ισορροπία κατά της Τεχεράνης.
Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι οργισμένα από τη συμβιβαστική γραμμή του Κατάρ απέναντι στο Ιράν, τον περιφερειακό τους αντίπαλο, και την υποστήριξη που δείχνει σε ισλαμιστικές οργανώσεις και κυρίως στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, την οποία θεωρούν έναν επικίνδυνο πολιτικό εχθρό.
Η διαμάχη μεταξύ των σουνιτικών κρατών ξέσπασε μετά τη συμμετοχή του Τραμπ σε μια σύνοδο κορυφής των μουσουλμάνων ηγετών στη Σαουδική Αραβία, όπου κατήγγειλε τις «αποσταθεροποιητικές παρεμβάσεις» του Ιράν στις αραβικές χώρες, όπου η Τεχεράνη αντιπαρατίθεται με το Ριάντ για την επέκταση της επιρροής τους.
Η διαμάχη δεν δείχνει να περιορίζεται, αυξάνοντας τις πιθανότητες μιας μακροχρόνιας διακοπής στις σχέσεις μεταξύ της Ντόχα και των στενότερων συμμάχων της, κάτι που θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στη Μέση Ανατολή.
Ο εμίρης του Κατάρ σέιχ Τάμιμ μπιν Χάμαντ αλ Θάνι θα επισκεφθεί την Τετάρτη το Κουβέιτ για να συνομιλήσει με τον ομόλογό του σέιχ Σάμπαχ αλ Άχμαντ αλ Σάμπαχ, σε μια προφανή προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η κρίση. Το Κουβέιτ, που έχει διαδραματίσει ρόλο μεσολαβητή μεταξύ των χωρών του Κόλπου και στο παρελθόν, έχει προσφερθεί να βοηθήσει στην άμβλυνση της έντασης.
Όμως λίγοι είναι εκείνοι που αναμένουν να λήξει τόσο γρήγορα η διαμάχη. Πριν τρία χρόνια η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ απέσυραν τους πρεσβευτές τους από τη Ντόχα για ανάλογους λόγους, και επέστρεψαν πριν λιγότερο από έναν χρόνο.
Κάποιοι αναλυτές επισημαίνουν το γεγονός ότι τα μέσα ενημέρωσης του Κατάρ από τη μία και τα μέσα ενημέρωσης της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ από την άλλη αποφεύγουν να παρουσιάσουν σχετικά αμερόληπτα την κατάσταση και αντ’ αυτού προτιμούν να επιδίδονται σε έναν πόλεμο πρωτοσέλιδων.
Στα αυστηρά ελεγχόμενα μέσα του Κόλπου, οι επιθέσεις που γίνονται μέσω του Τύπου συνήθως έχουν την άδεια της κυβέρνησης. Αυτό σημαίνει ότι μέχρι στιγμής οι δύο πλευρές επιθυμούν να κερδίσουν πόντους στις εντυπώσεις περισσότερο από το να επιδείξουν ενότητα στο εσωτερικό του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC).
«Το GCC είναι πιθανό να βλάψει τα συμφέροντά του εξαιτίας αυτής της διαμάχης και κινδυνεύει να γίνει περισσότερο ευάλωτο στην ιρανική επιρροή», δήλωσε ένας Δυτικός διπλωμάτης με έδρα το Κατάρ.
Η αφορμή για τη διαμάχη είναι ένα τηλεγράφημα του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων του Κατάρ, σύμφωνα με το οποίο ο εμίρης της χώρας προειδοποίησε κατά μιας αντιπαράθεσης με το Ιράν, ενώ υπερασπίστηκε την παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς και τη σιιτική λιβανέζικη Χεζμπολάχ, που συνδέεται με την Τεχεράνη.
Η Ντόχα διέψευσε το τηλεγράφημα επισημαίνοντας ότι το πρακτορείο της έπεσε θύμα κυβερνοεπίθεσης, όμως τα μέσα στη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ εξακολούθησαν να μεταδίδουν την είδηση, προκαλώντας την οργή του Κατάρ.
Η αντιπαράθεση αυτή φέρνει ξανά στο προσκήνιο τις παλιές κατηγορίες ότι το Κατάρ υποστηρίζει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία έχει παρουσία στο μεγαλύτερο μέρος του μουσουλμανικού κόσμου και η πολιτική ιδεολογία της αμφισβητεί την αρχή της δυναστικής εξουσίας. Το Ριάντ και το Αμπού Ντάμπι επίσης υποπτεύονται ότι το Κατάρ αντιμετωπίζει θετικά την επεκτατικότητα του Ιράν.
Κάποιοι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι δύο χώρες αισθάνθηκαν ότι τώρα είναι μια κατάλληλη περίοδος για να εκφράσουν τις επικρίσεις τους εις βάρος του Κατάρ, μετά την εμβάθυνση της φιλίας τους με τον Τραμπ καθώς εκτιμούν ότι οι απόψεις του για το Ιράν και τις ένοπλες ισλαμιστικές οργανώσεις συνάδουν περισσότερο με τις δικές τους παρά με αυτές της Ντόχα.
«Όταν ο Τραμπ προσέφερε πλήρη στήριξη στο Ριάντ και είπε “ας απομονώσουμε το Ιράν”, αυτό έστειλε ένα μήνυμα στα ΗΑΕ και τους Σαουδάραβες, οι οποίοι αισθάνθηκαν ενθαρρυμένοι και είπαν: ας βγάλουμε ό,τι έχουμε για το Κατάρ», σχολίασε ο Γκερντ Νόνμαν καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Μελετών του Κόλπου στο πανεπιστήμιο Τζόρτζταουν του Κατάρ.
Μια ρήξη μεταξύ της Ντόχα και των στενότερων συμμάχων της μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή, όπου οι χώρες του Κόλπου χρησιμοποιούν την οικονομική και πολιτική τους ισχύ για να επηρεάσουν τα γεγονότα στη Λιβύη, την Αίγυπτο, τη Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη.
Σύμφωνα με τον Νόνμαν, το Κουβέιτ και το Ομάν σίγουρα δεν επιθυμούν μια μεγάλη ρήξη. «Δεν είναι προς το συμφέρον κανενός όλο αυτό να μετατραπεί σε μια μεγάλη διαμάχη (…), όμως μερικές φορές αυτά τα πράγματα διογκώνονται από μόνα τους», εκτίμησε.
Η διπλωματική ένταση απειλεί το διεθνές κύρος του Κατάρ, στο οποίο βρίσκεται μια μεγάλη αμερικανική στρατιωτική βάση και πρόκειται να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 2020. Επί χρόνια εμφανιζόταν ως μεσολαβητής και ισχυρός παίκτης στις πολλές διαμάχες της περιοχής.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
