Πιο κοντά από ποτέ το ενδεχόμενο χρεοκοπίας της πρώτης οικονομίας του πλανήτη
Αν η πανδημία και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προκάλεσαν τριγμούς στην παγκόσμια οικονομία, το ενδεχόμενο να πτωχεύσουν οι ΗΠΑ μοιάζει εφιαλτικό. Αν συμβεί το απευκταίο, καταλαβαίνουμε τι θα επακολουθήσει σε μια οικονομία όπως η ελληνική, η οποία λόγω Μητσοτάκη έχει βρεθεί ανυπεράσπιστη σε οποιαδήποτε… οικονομική μπόρα.
Πρόκειται για εξέλιξη μέχρι πριν από λίγα έτη αδιανόητη. Όπως φαίνεται, η περιλάλητη πολυπολικότητα της παγκόσμιας οικονομίας που διατυμπανίζουν η Κίνα και η Ρωσία φέρνει το ενδεχόμενο χρεοκοπίας των ΗΠΑ. Για την ακρίβεια ενδέχεται να συμβεί μες στον Μάιο. Την περασμένη Πέμπτη, εξερχόμενος από τη συνάντηση με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Κέβιν ΜακΚάρθι ανέφερε ότι «η χώρα εξακολουθεί να οδεύει προς την πρώτη της χρεοκοπία».
Με αφορμή το όριο του χρέους
Η αφορμή και όχι η αιτία αυτού του ενδεχόμενου είναι η επέκταση του ορίου του αμερικανικού χρέους, που πρέπει να αποφασιστεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων μες στις επόμενες δύο εβδομάδες. Μέχρι τώρα ήταν μια τυπική διαδικασία που περιλάμβανε παρασκηνιακό παζάρι μεταξύ Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών. Πλέον δεν αρκεί… Εδώ μπαίνει το μαχαίρι στον λαιμό του προέδρου των ΗΠΑ Μπάιντεν. Οι Ρεπουμπλικάνοι στην ουσία ζητούν να ελαχιστοποιηθεί η βοήθεια προς την Ουκρανία – αν όχι να σταματήσει.
Με δεδομένα τον οικονομικό πόλεμο που ξεκίνησε παράλληλα με τον πόλεμο στην Ουκρανία και θέτει ως διακύβευμα την αποδολαριοποίηση της παγκόσμιας οικονομί
ας (αυτό εννοούν στην ουσία με τον όρο πολυπολικότητα) και την απόφαση της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας (FED) να αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού, το δίλημμα ενέχει βάθος και ουσία. «Εχουμε μεγάλο πληθωρισμό και τέσσερις από τις μεγαλύτερες τράπεζές μας πτώχευσαν. Για να αυξηθεί το όριο του χρέους θα πρέπει να υπάρξει μια συμφωνία για να τιθασευτεί, καθώς απειλεί όλα τα αμερικανικά νοικοκυριά» ήταν η τοποθέτηση του ΜακΚάρθι.
Ομως ακόμη κι αν επιτευχθεί αυτή η αύξηση (στην ουσία παίρνει τη σκυτάλη η FED και τυπώνει περισσότερα δολάρια, που όμως δεν αντιπροσωπεύουν αξία), τα πράγματα στο κοντινό μέλλον διαγράφονται δυσοίωνα για τον δυτικό καπιταλισμό.
Οι αιτίες του προβλήματος
Μέχρι τώρα το τύπωμα δολαρίων είχε αμελητέα επίπτωση στην αμερικανική οικονομία. Βέβαια συν τω χρόνω αυξανόταν η επικινδυνότητα, αλλά τελικά οι κίνδυνοι αποσοβούνταν καθώς το δολάριο δεν γινόταν πληθωριστικό διότι εξαγόταν. Με δεδομένο ότι οι διεθνείς συναλλαγές γίνονταν σε δολάρια αμέσως λάμβανε την αξία που δεν του έδινε η αμερικανική οικονομία, καθώς ήταν το κυρίαρχο αποθετικό νόμισμα παγκοσμίως.
Με έναυσμα όμως τη ρωσική εισβολή, καταρχάς η Κίνα και η Ρωσία και ακολούθως σειρά κρατών, και λόγω των συμφωνιών Κίνας – Βραζιλίας και Ρωσίας – Ινδίας, άρχισαν να χρησιμοποιούν τα δικά τους νομίσματα στις μεταξύ τους συναλλαγές. Αυτό επέφερε ραγδαία μείωση στη ζήτηση δολαρίων.
Πλέον το αμερικανικό δολάριο αποτελεί μόνο το 47% του συνόλου των κυκλοφορούντων νομισμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο, όταν το 2001 αποτελούσε το 71%. Αυτό σημαίνει ότι το δολάριο μένει εντός ΗΠΑ και γεννά πληθωρισμό. Τα πράγματα έχουν φτάσει σε όρια ενδεχομένως μη αναστρέψιμα. Αν και όποτε συμβεί η πτώση, οι εξελίξεις θα είναι καταστροφικές, ειδικά για τους αδύναμους της σωστής –κατά Μητσοτάκη– πλευράς της Ιστορίας.